۳۰ سال گذشت؛ سایه سرنگون کردن هواپیمای ایرانی بر روابط ایران و آمریکا

By | ۱۳۹۷-۰۴-۱۴

به مناسبت سی‌امین سالگرد سرنگون شدن یک هواپیمای مسافربری ایران توسط نیروی دریایی آمریکا روز سه‌شنبه ۱۲ تیرماه مراسمی برگزار شد و خانواده‌های قربانیان، نقطه سقوط این هواپیما در آب‌های خلیج فارس را با هلیکوپتر و قایق گلباران کردند. بر اثر سقوط این هواپیما ۲۹۰ نفر کشته شدند.

سرنگون شدن پرواز ۶۵۵ ایران ایر در روز سوم ژوئیه ۱۹۸۸ (۱۲ تیر ۱۳۶۷) توسط نیروی دریایی آمریکا یکی از مواردی است که حکومت ایران همواره از آن به عنوان دلیلی بر بی‌اعتمادی به آمریکا یاد می‌کند و این حادثه را مثل حمایت از کودتای نظامی علیه دولت منتخب محمد مصدق و حمایت از رژیم شاه تا زمان انقلاب بهمن ۵۷ نشانه دشمنی آمریکا با ایران می‌داند.

امروزه نیز که ایران با فشارهای آمریکا پس از خروج واشینگتن از برجام روبرو است مقامات ایرانی با یادآوری حادثه سرنگونی هواپیما یک‌بار دیگر تاکید کردند که نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در این زمینه گفت: «این جنایت فجیع در خاطره ملت عظیم و جسور این سرزمین ثبت شده و هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد».

شلیک به این هواپیمای مسافربری ایران پس از یک روز درگیری بین نیروی دریایی آمریکا و ایران در خلیج فارس و همزمان با جنگ ایران و عراق روی داد. این نبرد پس از آن آغاز شد که یک ناو آمریکایی به نام «یو اس اس ساموئل بی‌ رابرتسون» با یک مین برخورد کرد. آمریکا که در آن زمان می‌کوشید مسیرهای دریایی انتقال نفت از کویت را باز نگه دارد ایران را به مین‌گذاری متهم کرد.

نیروی دریایی آمریکا به گشت‌زنی در مسیرهای کشتیرانی ادامه داد و سپاه پاسداران نیز با قایق‌های خود شناورهایی را که در منطقه تردد می‌کردند تهدید می‌کرد. امروزه نیز از همین تاکتیک‌ها در تنگه هرمز استفاده می‌شود که محل عبور یک سوم از نفتی است که در مسیرهای دریایی جهان منتقل می‌شود.

اوایل بامداد سوم ژوئیه ۱۹۸۸ (۱۲ تیر ۱۳۶۷) ناو آمریکایی «یو اس اس وینسنز» یک هلی‌کوپتر را برای گشت‌زنی بر فراز قایق‌های تندرو ایران اعزام کرد. آمریکا می‌گوید قایق‌های ایرانی به سوی هلی‌کوپتر شلیک کردند و در نتیجه ناو آمریکایی قایق‌های ایرانی را تعقیب کرد. به رغم این، آمریکا با وجود گذشت سال‌ها این نکته را نپذیرفته است که ناو یو اس اس وینسنز وارد قلمرو دریایی ایران شد و به سوی شناورهای ایرانی شلیک کرد.

همزمان با تشدید نبرد، پرواز ۶۵۵ ایران ایر از بندرعباس به سوی دوبی پرواز کرد. این ایرباس صعود خود را به طور عادی آغاز کرد. پرواز بین بندرعباس و دوبی هر هفته دو بار و حدود ۲۰ سال انجام شده بود. خلبان هواپیما به زبان انگلیسی با مرکز کنترل صبحت کرد و آخرین جملات او این بود: «متشکرم. روز خوش».

ناو آمریکایی با وجود برخورداری از پیشرفته‌ترین تجهیزات در آن زمان هواپیمای مسافربری را با یک جنگنده اف- ۱۴ ایرانی اشتباه گرفت. نیروی دریایی آمریکا می‌گوید قبل از شلیک دو موشک به سوی هواپیما، ۱۱ هشدار از طریق فرکانس‌های رادیویی مختلف ارسال کرده است.

هواپیمای مسافربری ایرانی سقوط کرد و تمام سرنشینان آن کشته شدند .جعبه سیاه این هواپیما هیچ‌گاه پیدا نشد.

با وجودی که ایران درگیر یک جنگ طولانی با عراق بود این حادثه ایران را تکان داد. ۶۶ نفر از قربانیان کودک و یا نوزاد بودند.

حکومت ایران تابوت‌های چوبی تعدادی از قربانیان را در برابر ساختمان مجلس شورای اسلامی به نمایش گذاشت. حکومت ایران در نهایت از دولت آمریکا شکایت کرد و دو طرف با پرداخت خسارت ۱۳۱.۸ میلیون دلار از سوی آمریکا این پرونده را بستند.

بعدها دولت آمریکا به ویلیام سی راجرز، ناخدای ناو یو اس اس وینسنز، یک مدال افتخار داد که موجب خشم بیشتر ایران شد.

بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس/ش.ر/ س.ن- ک.ر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *