جمهوری اسلامی در مسلخ هلسینکی

By | ۱۳۹۷-۰۴-۲۳

– تنها نتیجه‌ی سفر شتابزده‌‌ ولایتی به مسکو مبادله‌ی خفت‌بار «کالا در برابر نفت» است که اصلا جدید نیست!
– رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه برای معامله در پایتخت فنلاند برگ‌هایی در دست دارند که جمهوری اسلامی و منافع اروپا در ایران بزرگترین قربانیان آن هستند.

جمهوری اسلامی در مسلخ هلسینکی

احمد رأفت کیهان لندن

پایتخت فنلاند، دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه با هم ملاقات کنند. برجام، تحریم‌های جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی و خروج  «مستشاران» و نیروهای وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوریه از جمله مهمترین مسائلی هستند که در دستور کار این نشست قرار دارد. دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین قبلا در حاشیه اجلاس سران کشورهای «گروه ۲۰» در هامبورگ، و بعد از آن در جریان اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا و پاسیفیک که در ویتنام برگزار شد نیز با یکدیگر ملاقات کرده‌اند، ولی نشست هلسینکی اولین دیدار رسمی رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه است.

دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در کنفرانس جی۲۰؛ هامبورگ؛ ۷ ژوییه ۲۰۱۷

جمعه ۱۳ ژوئیه، علی‌اکبر ولایتی که سراسیمه برای دیدار با ولادیمیر پوتین راهی مسکو شده بود، در پایان این سفر و قبل از حرکت به سمت چین، مقصد بعدی او،  اعلام کرد «ایران آماده است فورا از سوریه و عراق خارج شود». خروج «مستشاران» جمهوری اسلامی و نیروهای وابسته به سپاه پاسداران، یک روز قبل از ورود علی‌اکبر ولایتی به مسکو، در همین شهر توسط بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در دیدار با ولادیمیر پوتین مطرح شده بود. خروج ایران از سوریه و عراق همچنین در دستور کار ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ در دیدار دوشنبه آینده در هلسینکی نیز قرار دارد.

وعده‌های نفتی روسیه

اظهارات علی‌اکبر ولایتی در پیامد دیدار با ولادیمیر پوتین، نتیجه فشارهایی است که از سوی روسیه بر جمهوری اسلامی وارد آمده است. البته مدت‌هاست که مقامات عالی‌رتبه روسیه بر خروج جمهوری اسلامی از سوریه اصرار دارند و در این زمینه با بشار اسد رئیس جمهور این کشور عربی نیر به توافی رسیده‌اند.

قبل از سفر مشاور عالی علی خامنه‌ای به مسکو، یک نماینده مجلس شورای اسلامی محتوای توافق بین دمشق و مسکو را فاش کرده بود. بهروز بنیادی، نماینده کاشمر در مجلس شورای اسلامی، گفته بود «ما امروز شاهد این هستیم که با تمام وقاحت بشار اسد وزنه همنوایی خود با ولادیمیر پوتین را سنگین‌تر کرده و حتا حضور شهیدان مدافع حرم را در سوریه کمرنگ و بعضا انکار می‌کند».  این نماینده مجلس شکی ندارد که «دور نیست که این دو مهره سیاسی (بشار اسد و ولادیمیر پوتین) ما را در راه منافع خود و برای بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ قربانی کنند».

علی‌اکبر ولایتی قبل از ترک مسکو، مدعی شد که ولادیمیر پوتین وعده ادامه همکاری‌های نفتی و سرمایه‌گذاری در زمینه نفت و گاز تا سقف ۵۰ میلیارد دلار را داده است. البته هیچکدام از خبرگزاری‌های روسی که سفر مشاور علی خامنه‌ای به مسکو را لحظه به لحظه گزارش می‌کردند، اشاره‌ای به وعده سرمایه‌گذاری نفتی روسیه در ایران نمی‌کنند. آلکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه، جمعه ۱۳ ژوئیه گفت «ما سرگرم بررسی حقوقی امکان مبادله کالای روسی با نفت ایران پس از اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا هستیم». این سخنان وزیر انرژی روسیه مبنی بر «مبادله کالا در برابر نفت»، که موضوع تازه‌ای هم نیست، کاملا در تضاد با ادعای علی‌اکبر ولایتی مبنی بر سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلاری روسیه در زمینه نفت و گاز در جمهوری اسلامی قرار دارد.

تحریم‌های فراگیر آمریکا

همزمان با ادعای علی‌اکبر ولایتی مبنی بر ادامه و گسترش همکاری نفتی روسیه با جمهوری اسلامی، در واشنگتن، استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا، تاکید کرد که «اگر چین و روسیه به خرید نفت ایران ادامه دهند مشمول تحریم‌های آمریکا خواهند شد.» در بروکسل نیز مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا گفت «ما از هم‌پیمانان و شرکایمان خواسته‌ایم تا به کارزار فشار اقتصادی علیه حکومت ایران بپیوندند.» سخنان وزیر خارجه آمریکا بیش از اینکه یک دعوت باشد یک تهدید است آن هم در حالی که قرار نیست مانند گذشته هیچ کشور و یا شرکتی نیز بتواند توافق آمریکا برای ادامه تجارت با جمهوری اسلامی را به دست آورد.

وزیر دارایی فرانسه جمعه ۱۳ ژوئیه اعلام کرد تلاش‌های دولت این کشور برای معافیت شرکت‌ها، کارخانه‌ها و بانک‌های فرانسوی از تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی بی‌نتیجه مانده است. دولت فرانسه از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواسته بود شرکت‌های فرانسوی که در زمینه انرژی، تولید دارو و اتومبیل‌سازی با ایران همکاری دارند را از تحریم‌های جدید معاف سازد. هند و چین نیز که مشتری نیمی از صادرات نفت و گاز ایران هستند گویا قصد ندارند به همکاری خود با جمهوری اسلامی پس از تکمیل شدن تحریم‌های جدید آمریکا در ماه نوامبر ۲۰۱۸، ادامه دهند.

هشدار به جمهوری اسلامی

چهارشنبه ۱۱ ژوئیه، در خاتمه نشست اخیر سران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، بیانیه‌ای صادر شد که در آن جمهوری اسلامی متهم به «بی‌ثبات کردن غرب آسیا» و «حمایت مالی از تروریسم» می‌شود. نشست سران کشورهای عضو ناتو همچنین نگرانی خود را از آزمایش‌های موشکی ایران و بُرد آنها ابراز داشت. البته چنانکه قابل تصور بود، جمهوری اسلامی بلافاصله اتهامات سران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک را رد کرد. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه برنامه موشک‌های بالستیک ایران را «کاملا متعارف و دفاعی» خواند، و در اشاره به اتهام بی‌ثبات کردن منطقه نیز تنها به گفتن «جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار گفتگو با همسایگان خود در هر شکلی است» بسنده کرد.

چین هم در آستانه سفر امیر کویت و وزاری خارجه ۲۱ کشور عربی به پکن در هفته آینده، خواستار تغییر در سیاست‌های منطقه‌ای ایران شد. چن شیادونگ، معاون وزیر خارجه چین، می‌گوید «ما و کشورهای عربی در رابطه با صلح در خاورمیانه و در مورد مسئله ایران دارای دید نزدیکی هستیم». همین مقام چینی در ادامه از جمهوری اسلامی خواست «تلاش بیشتری در زمینه برگرداندن ثبات به خاورمیانه انجام دهد» و «با همسایگانش همراه شود». چین نیز چون روسیه حاضر نیست روابط با آمریکا و کشورهای عرب منطقه، را قربانی حمایت از نظام جمهوری اسلامی کند.

کاهش صادرات نفت

هنوز تحریم‌های نفتی آمریکا علیه جمهوری اسلامی عملی نشده‌اند، ولی با این وجود صادرات نفت ایران در یک ماه گذشته به طرز شدیدی تقلیل یافته است. بر مبنای آمار آژانس بین‌المللی انرژی، صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی، در ماه ژوئن نسبت به ماه قبل به مقدار ۵۰ درصد کاهش یافته است. بر مبنای همین آمار کل صادرات نفت ایران در ماه ژوئن نسبت به ماه قبل به مقدار ۲۳۰هزار بشکه در روز کاهش یافته است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که تا قبل از ماه نوامبر تولید و صادران نفت و میعانات گازی جمهوری اسلامی از حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز به ۱و۲ میلیون بشکه کاهش پیدا کند. همزمان با کاهش تولید و صادرات نفت از جمهوری اسلامی، روسیه و پادشاهی سعودی تولید خود را برای رفع نگرانی‌های بازارهای نفتی افزایش داده‌اند.

رژیم ایران قربانی هلسینکی

بسیاری از مفسران سیاسی اروپا بر این نظر هستند که جمهوری اسلامی می‌تواند قربانی بزرگ اولین ملاقات رسمی بین رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه باشد. دونالد ترامپ با بسته‌ای پر از امتیاز و تهدید به دیدار با ولادیمیر پوتین می‌رود. پیشنهاد دونالد ترامپ برای بازگرداندن روسیه به گروه «جی ۷»، اگرچه در آخرین نشست این ائتلاف در کانادا مورد قبول ۶ کشور دیگر قرار نگرفت، ولی در هر حال برگ مهمی است که رئیس جمهور آمریکا می‌تواند همراه با کاهش تحریم روسیه در رابطه با پرونده اوکراین روی میز مذاکرات قرار دهد.

در ازای مشوق‌هایی که رئیس جمهور آمریکا در مذاکرات هلسینکی مطرح خواهد کرد، روسیه نیز باید در زمینه انزوای بیشتر جمهوری اسلامی گام‌هایی بردارد. خروج حمهوری اسلامی از سوریه و عراق می‌تواند کارتی باشد که ولادیمیر پوتین روی میز این مذاکرات قرار خواهد داد. ادامه حضور نظامی جمهوری اسلامی در عراق و سوریه، برای کرملین نیز مشکل‌‌آفرین است. بر این پایه، مفسران بین‌المللی معتقدند که در دیدار هلسینکی که ممکن است نقشی تاریخی در خاورمیانه بازی کند، این دو قدرت جهانی حکومت ایران و منافع اروپا در این کشور را قربانی خواهند کرد.

One thought on “جمهوری اسلامی در مسلخ هلسینکی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *