حدود دو هفته از مذاکره بر سر نجات برجام می‌گذرد؛ گفت‌وگوهایی که در سطح وزیران امور خارجه برگزار شده بود. تا اجرای سیاست تحریم‌های ایران از سوی آمریکا فرصت زیادی نمانده است. اکنون ایران پیش‌شرط‌های خود را اعلام کرده است.
دویچه وله
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران
وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه همتایان روسی و چینی خود در نخستین روزهای ماه جاری میلادی (ژوئیه ۲۰۱۸) در وین گرد هم آمدند تا برای پدیده خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران چاره‌جویی کنند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در این مذاکرات حضور داشت.
در این همایش تصمیم‌گیری شد که مذاکرات در سطوح کارشناسی ادامه یابد؛ مذاکراتی که ظرف این دو هفته در ایران و دیگر کشورهای ذی‌ربط ادامه یافت.
پیش‌شرط‌های ایران برای پایبندی به الزامات پیش بینی شده در توافق هستهای روشن است. جمهوری اسلامی ایران خواستار دریافت تضمین لازم برای ادامه صادرات نفتی و همچنین کسب تضمین برای رفع موانع ناظر بر تراکنش‌های بین ایران و سیستم بانکی جهانی از سوی کشورهای اروپایی است.
فروش نفت و حل مشکلات بانکی
خبرگزاری “خانه ملت” روز دوشنبه ۲۷ تیر (۱۶ ژوئیه) در رابطه با پیش‌شرط‌های جمهوری اسلامی برای حفظ و پایبندی به الزامات برخاسته از توافق هستهای، به سخنان بهروز نعمتی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، پرداخته است.
نعمتی خواست‌های کلان ایران از شرکای اروپایی خود را در سه محور بیان کرده است:
• فروش نفت: سیاست دولت ترامپ در شرایط کنونی ناظر بر قطع کامل صادرات نفت ایران است. ترامپ به کشورهای واردکننده نفت جمهوری اسلامی ایران تا روز ۴ نوامبر (۱۳ آبان) فرصت داده است تا برای نفت وارداتی خود از ایران جایگزین دیگری بیابند. اجرای چنین سیاستی می‌تواند اقتصاد ایران را از گردش بازدارد. از این رو، بهروز نعمتی از تیم مذاکره‌کننده ایران خواسته است بر موضوع تضمین صدور و فروش نفت ایران تاکید کند.
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس در این باره گفت: «خرید نفت باید یکی از محورهای گفت‌وگو میان تیم مذاکره‌کننده و اروپایی‌ها باشد و آنها تضمین لازم را بدهند که بعد از خروج ترامپ از برجام، هیچ مشکلی برای فروش نفت ایران پیش نیاید.»
• مشکل تراکنش‌های مالی: خروج ایران از سوئیفت در سایه تحریم‌های مالی و بانکی ایران از سوی آمریکا می‌تواند امر نقل و انتقال پول و تامین ارز لازم برای بازرگانی خارجی را مختل کند. نعمتی از تیم مذاکره‌کننده ایران خواسته است که در مذاکرات خود با کشورهای اروپایی بر کسب تضمین لازم برای حل مشکل مالی و بانکی ایران با جهان تاکید کنند.
نعمتی “گشایش اعتبارها” به شکل و شیوه گذشته را کارساز نمی‌داند و معتقد است که چنین پدیده‌ای نمی‌تواند مشکل بانکی ایران را حل کند.
• واردات کالاهای تکنولوژیک و لوازم یدکی: یکی دیگر از مشکلات جمهوری اسلامی ایران در سایه تحریم‌ها تامین نیازهای داخلی کشور و به‌ویژه نیازهای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران است. سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی از این رو از تیم مذاکره‌کننده خواسته است که در راستای رفع هر گونه محدودیتی برای واردات کالاهای پایه‌ای از کشورهای اروپایی و همچنین از دیگر کشورها تضمین لازم را تقاضا کنند.
فدریکا موگرینی، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران
جمهوری اسلامی و تهدید مجدد
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران “ایسنا” که روز دوشنبه ۲۷ تیر بر روی خروجی این خبرگزاری منتشر شد، اعلام کرد که مذاکرات در سطوح مختلف بر سر نجات برجام ادامه دارد.
قاسمی گفت که جمهوری اسلامی ایران تصمیم‌گیری در سطح کلان بر سر توافق هستهای را به پس از دریافت پیشنهادهای کشورهای اروپایی موکول کرده است.
قاسمی در عین حال با اشاره به گذشت زمان تاکید کرد: «فرصت زیادی نداریم و ما نمی‌توانیم اقتصاد کشور را در گروی تصمیم‌گیری دیگر شرکای باقیمانده در برجام معطل بگذاریم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران همچنین گفت که برای جمهوری اسلامی برجام کماکان موضوعیت دارد، «زنده است، استحکام دارد و پابرجاست.»
قاسمی در مورد علت بازید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دانشگاه علم و صنعت گفت: «در مورد بازدیدها که اشاره کردید، این موضوع حوزه کاری من نیست. من سخنی در مورد آن نمی‌گویم و بهتر است شما این موضوع را از سخنگوی سازمان انرژی اتمی جویا شوید.»
این سخنان قاسمی در واکنش به پرسش خبرنگار “ایسنا” ابراز شده است. خبرنگار خبرگزاری یاد شده مایل بود بداند که آیا بازدید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دانشگاه علم و صنعت در چارچوب برجام صورت گرفته یا ربطی به الزامات برخاسته از توافق هستهای نداشته است.