خیزش دی اپوزیسیون را از خواب زمستانی بیدار کرد

By | ۱۳۹۷-۰۸-۱۲

– امروز اگرچه براندازی و گذار از جمهوری اسلامی از یک سو به دغدغه و نگرانی زمامداران رژیم ایران تبدیل شده و از سوی دیگر در دستور کار مخالفان جمهوری اسلامی قرار گرفته، ولی هنوز بخشی از نیروهایی که خود را «اپوزیسیون» می‌خوانند، می‌خواهند همزمان روی هر دو میز براندازی و اصلاحات بازی کنند.

احمد بارکی‌زاده kayhan.london©

احمد رأفت, کیهان لندن

خیزش مردمی دی‌ماه ۹۶ در بیش از یکصد شهر در سراسر ایران، از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، جان تازه‌ای به اپوزیسیون ایران در خارج از کشور دمید. این خیزش چون نسیمی جانبخش، تمامی شخصیت‌ها، گروه‌ها، سازمان‌ها و احزاب اپوزیسیون را از بی‌تحرکی درآورد و آنها را از مخالفان واکنشی به کنشگر تبدیل کرد.

در این تقریبا یک سالی که از خیزش مردمی دی‌ماه می‌گذرد، ما شاهد ادامه اعتصاب‌ها و تجمعات در میان طبقات مختلف جامعه و با اشکال متفاوت، از تحصن و اعتصابات کارگری، تا تجمعات اقتصادی و سیاسی و فعال شدن نهادهای مدنی بوده‌ایم. تاثیر خیزش مردمی دی‌ماه را می‌توان حتا در صفوف کسانی که هنوز به نظام جمهوری اسلامی، اگرچه با نگاهی گاه انتقادی، اعتقاد دارند نیز مشاهده کرد. نامه‌نگاری‌هایی که در ماه‌های گذشته در چارچوب جمهوری اسلامی شاهد بودیم، از نامه جوانان اصولگرا که خواهان داشتن نقش بیشتر در حکومت و تغییراتی در این جهت هستند، تا شکل گرفتن تشکلاتی در جبهه موسوم به اصلاح‌طلبان که رهبری خود را به باد انتقاد گرفته‌اند تا جایی که خواستار «اصلاح اصلاحات» شده‌اند.

تولد احزاب و گروه‌های جدید

در خارج از کشور در این ماه‌ها شاهد قدم گذاشتن تشکل‌های جدید به عرصه‌ی سیاسی هستیم. «اتحاد برای ایران نوین/ آبان» که توسط هوشنگ امیر‌احمدی بنیانگذاری شده، تا این لحظه تازه‌ترین تشکلی است که قدم به سپهر سیاسی مخالفان نظام گذاشته است. البته باید یادآوری کرد که این استاد دانشگاه راتگرز در ایالت نیوجرسی آمریکا، سابقه نامنویسی در چندین دوره از انتخابات ریاست جمهوری اسلامی را نیز در کارنامه خود دارد و در گذشته در چندین مورد به لزوم حضور پررنگ‌تر سپاهیان در قدرت نیز اشاره کرده است. احتمالا ادامه حرکت‌های مردمی در مخالفت با نظام کنونی را باید دلیل این جابجایی هوشنگ امیر‌احمدی به حساب آورد.

«فرشگرد» هم گروه جدیدی است که در هفته‌های اخیر با بیانیه‌ای به امضای ۴۰ نفر، اعلام موجودیت کرده است. این شبکه که گروهی از ایرانیانی که در سال‌های پس از انقلاب ۵۷  یا اندکی قبل از آن متولد شده‌اند را در بر می‌گیرد، با هدف جذب هم‌نسلان خود در داخل و خارج به وجود آمده است و در مدت کوتاهی که از عمرش می‌گذرد تا حدی موفق نیز بوده است. این شبکه با الهام از حرکات مشابه در دهه‌های اخیر در دیگر کشورها، به ویژه اروپای شرقی در سال‌های مبارزه علیه نظام‌های کمونیستی، تلاش دارد با شبکه‌‌های مردمی آنها را به میدان بکشاند. طرح «میدان میلیونی» فرشگرد را نیز باید در جهت ادامه حضور مداوم مردم در خیابان در اعتراض علیه نظام حاکم بر ایران مورد بررسی قرار داد.

همگرایی در صفوف احزاب چپگرا

در یک سال گذشته شاهد تولد «حزب چپ ایران» نیز بودیم. این حزب که البته تنها بخش‌هایی از آنچه از سازمان فداییان خلق باقی مانده است را در بر می‌گیرد، نشان از تکاپو در این بخش از سپهر سیاسی ایران دارد. لزوم اتحاد گسترده‌تر برای عبور از جمهوری اسلامی، گذشته از اختلاف نظر‌ها در مورد چگونگی این گذر، امروز در دستور کار مخالفان جمهوری اسلامی قرار گرفته است. حزب «آزادی و رفاه ایرانیان/ آرا» که خود را متمایل به سوسیال‌دمکراسی‌های غربی می‌داند نیز در ماه‌های گذشته در شهر فرانکفورت آلمان اعلام موجودیت کرد. چنانکه سیاوش عبقری یکی از بنیانگذاران «حزب آزادی و رفاه ایرانیان» در گفتگویی با کیهان لندن می‌گوید، هدف از تشکیل این حزب نیز هموار ساختن راه همکاری میان نظرات و بینش‌های مختلف برای عبور از نظام کنونی به حکومتی سکولار و دمکراتیک است.

پس از خیزش مردمی دی‌ماه شاهد تحولاتی در سیاست شخصیت‌ها، گروه‌ها و احزابی هم هستیم که سال‌هاست در جبهه مخالفان جمهوری اسلامی قرار دارند. «مرکز همکاری‌های احزاب کردستان ایران» نیز که اخیرا تشکیل شده، گام دیگری در جهت تشدید فعالیت‌های سیاسی علیه نظام کنونی و ایجاد همگرایی میان نیروهای مخالف است. این طرح که در کنگره ششم حزب کومله کردستان ایران مطرح شد، واقعیتی است که توانست در چندین مورد در موفقیت اعتصاب‌ها در مناطق کردنشین ایران را رقم بزند.  پنج تشکل کردی در «مرکز همکاری‌های احزاب کردستان ایران» حضور دارند. در استان بلوچستان نیز نهاد‌هایی چون «کمپین فعالین بلوچ» در ماه‌های گذشته اعلام موجودیت کرده‌اند. در اعتصابات سراسری اخیر، برای نخستین بار مغازه‌داران بلوچ نیز کرکره‌های کسب و کار خود را پایین کشیدند.

از رفراندوم تا مدیریت گذار

در بهمن ماه گذشته، پانزده چهره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی درون و برون ایران، با انتشار فراخوانی ضمن انتقاد از کارنامه ۴۰ساله جمهوری اسلامی و ابراز ناامیدی از اصلاح‌پذیری نظام حاکم، خواستار برگزاری یک همه‌پرسی تحت نظارت سازمان ملل برای تعیین حکومت آینده شدند. در ادامه این حرکت، که البته باید گفت نتوانست از حمایت گسترده‌ای برخوردار شود، برخی از امضاکنندگان ،طرح دیگری را با عنوان «مدیریت دوران گذار» اعلام کردند که هنوز بطور رسمی اعلام موجودیت نکرده است. البته پیشنهاد شورایی برای مدیریت گذار برای اولین بار در کنفرانسی در شهر لندن، به دعوت «اتحاد برای دمکراسی در ایران» مطرح شد. در این کنفرانس، هواداران نظام جمهوری در کنار طرفداران نظام پادشاهی بر لزوم همکاری نزدیکتر برای فراهم ساختن شرایط عبور از جمهوری اسلامی به تبادل نظر پرداختند.

در کنفرانس لندن، شاهزاده رضا پهلوی نیز با ارسال پیامی بر لزوم تشدید فعالیت‌ها در جهت همگرایی نیروهای مخالف تاکید کرد. پس از خیزش دی‌ماه، با توجه به شعارهایی که در تجمعات در حمایت از نظام پادشاهی و شخص رضا پهلوی داده شد، بسیاری از تشکل های اپوزیسیون، از جمله جناح‌هایی از جمهوریخواهان، نیز بر نقشی که شاهزاده به عنوان یک چهره سیاسی و ملی می‌تواند و باید در این مقطع تاریخی و مهم ایفا کند، تاکید می‌کنند. البته در مورد این نقش نیز اختلاف نظر میان نیروها وجود دارد، اگرچه شاهزاده رضا پهلوی بارها تاکید کرده است که از هرگونه تلاشی در جهت براندازی و گذار از جمهوری اسلامی پشتیبانی خواهد کرد، بدون اینکه در نظر داشته باشد نقشی اجرایی در هیچ نهادی را بر عهده بگیرد.

امروز اگرچه براندازی و گذار از جمهوری اسلامی از یک سو به دغدغه و نگرانی زمامداران رژیم ایران تبدیل شده و آن را بر زبان نیز می‌آورند، و از سوی دیگر کم و بیش در دستور کار تمامی مخالفان جمهوری اسلامی قرار گرفته، ولی هنوز بخشی از نیروهایی که خود را «اپوزیسیون» می‌خوانند، می‌خواهند همزمان روی هر دو میز براندازی و اصلاحات بازی کنند و با اتخاذ مواضع نامفهوم، یا بهتر بگوییم فرصت‌طلبانه، چون شترمرغ رفتار کرده تا اگر لازم شد، در نظام کنونی نیز با تغییراتی دوباره به سوی آن پر بکشند و طلب سهم کنند و  اگر هم نظام برافتاد، باز هم سهمی داشته باشند! البته باید به این افراد و این احزاب یادآوری کرد که چنانکه مردم در دی‌‌ماه فریاد زدند و هنوز هم این فریاد را سر می‌دهند: اصولگرا، اصلاح‌طلب، دیگه تمومه ماجرا! فرقی نمی‌کند این جناحین با کدام نام‌های جدیدی بخواهند همچنان خاک در چشم مردم بپاشند.

با توجه به شرایط اقتصادی کشور و گسترش نارضایتی‌های عمومی گمان نمی‌رود خیزش دی‌ماه ۹۶ بدون دریافت مطالبات خود، میدان را ترک کند. این واقعیت را هم زمامداران جمهوری اسلامی تا اندازه‌ای درک کرده‌اند که مرتب نسبت به فروپاشی و برانداخته شدن از سوی مردم هشدار می‌دهند و هم مخالفان آن که به شدت به تکاپو افتاده‌اند تا کم‌هزینه‌ترین مسیر گذار را پیش پای مردم قرار دهند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *