چگونه جنگ سوریه و کمک‌های‌ حکومت ایران به پیروزی سیاسی حزب‌الله در لبنان منجر شد

By | ۱۳۹۷-۱۱-۱۸

– حزب‌الله و متحدان سیاسی‌اش بیش از نیمی از 30 وزارتخانه‌  لبنان را از آن خود کرده‌اند.

تسلط حزب‌الله لبنان بر سه وزارتخانه مهم و کلیدی و نقش این حزب در تشکیل دولت جدید «اتحاد ملی» در لبنان نشان می‌دهد که این گروه مسلح تلاش دارد با استفاده از امتیازات نظامی‌اش در جنگ داخلی سوریه که با هدف سرکوب بی‌رحمانه مخالفان سوری به نفع بشار اسد تمام شد، بر تمام نهادهای دولت لبنان مسلط شده و قدرت خود را در عرصه سیاسی لبنان گسترش دهد.

رژه نیروهای حزب‌الله لبنان

گسترش قدرت حزب‌الله در لبنان نشان‌دهنده نفوذ رو به رشد رژیم ایران است که از تهران تا بغداد و دمشق و سپس تا بیروت امتداد دارد. در مقابل، عربستان سعودی و اسرائیل با تمام نیروی خود برای مقابله با گسترش این نفوذ فزاینده تلاش می‌کنند.

این گروه مورد حمایت حکومت ایران که از سوی ایالات متحده آمریکا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده، در عمل بر سه وزارتخانه در دولت سعد الحریری نخست وزیر لبنان که مورد حمایت آمریکا و غرب است، تسلط دارد. این بزرگترین امتیاز سیاسی این حزب از زمان تاسیس تا کنون به شمار می رود.

روز پنجشنبه ۱ فوریه ۲۰۱۹ حکومت جدید لبنان پس از شش ماه جنگ و نزاع سیاسی میان قدرت‌های سیاسی این کشور با عنوان حکومت «اتحاد ملی» تشکیل شد.

مهمترین وزارت که مورد اختلاف میان گروه‌های سیاسی لبنان بود، وزارت بهداشت است که اکنون به دست حزب‌الله افتاده. این اولین بار است که حزب‌الله وزارتخانه‌ای با بودجه‌ای عظیم را کنترل می‌کند، اگرچه یک دکتر شیعه‌مذهب غیر عضو در حزب‌الله برای تصدی آن انتخاب شده اما او از ائتلاف با این حزب رأی خود را برای ورود به پارلمان به دست آورده است.

بطور کلی حزب‌الله و متحدان سیاسی‌اش بیش از نیمی از ۳۰ وزارتخانه‌  لبنان را از آن خود کرده‌اند.

سالم الزهران تحلیلگر سیاسی لبنان که رابطه‌ی نسبتا خوبی با حزب‌الله لبنان دارد، می‌گوید ورود حزب‌الله به نهادهای دولتی لبنان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این حزب به شمار می‌رود و این حزب در آینده شاید بیشتر و بیشتر وارد موسسات دولتی شود. به نظر وی، حزب‌الله لبنان با ورود به نهادهای دولتی خطی مشی خود را تغییر خواهد داد.

پس از اینکه این حزب از جنگ سوریه فارغ شد، قدرت فزاینده خود را برای نفوذ سیاسی در لبنان به کار گرفت.

پست‌های دولتی در لبنان بر اساس یک سیستم فرقه‌ای پیچیده توزیع می‌شود بطوری که این سیستم پیچده هرگز اجازه تسلط یک گروه بر تمام قدرت را نمی‌دهد. پست نخست وزیری از آن سنی‌هاست و سعد الحریری که سنی‌ها را نمایندگی می‌کند اکنون برای سومین بار در این پست است. اما سلطه سعد الحریری بر سنی‌ها در چند سال گذشته متزلزل شده بطوری که در انتخابات پارلمانی اخیر سه کرسی را از دست داد. برخلاف آن حزب‌الله لبنان نه تنها شیعیان را با خود به پارلمان برد بلکه یکی کرسی از پارلمان نیز به متحدان سنی خود داده است.

کم شدن نفوذ حریری پیروزی بزرگی برای حزب‌الله لبنان و متحدانش به حساب می‌آید چرا که حزب‌الله سال‌هاست برای کم کردن نفوذ خانواده حریری بر اکثریت لبنانی‌های سنی، تلاش می کند. خانواده الحریری که بر اکثریت سنی‌ها نفوذ دارند، از سوی سعودی‌ها حمایت می‌شود.

گفتنی است که حزب‌الله لبنان از سوی دادگاه بین‌المللی لاهه به عنوان یکی از متهمان اصلی قتل رفیق الحریری نخست وزیر فقید لبنان و پدر سعد الحریر نخست وزیر کنونی، شناخته شد اما حزب‌الله لبنان این اتهام را رد می‌کند و اسرائیل و دست‌نشاندگان داخلی آن در لبنان را به قتل رفیق الحریری متهم می‌نماید.

با افزایش نفوذ حزب‌الله بر لبنان پادشاهی سعودی تمرکز خود را به بخش دیگری از منطقه معطوف کرد. این کار باعث تقویت بیشتر حزب‌الله لبنان و تضعیف مخالفان این گروه شد که غالبا از حمایت پادشاهی سعودی بهره‌مند بودند.

عقب‌نشینی سعودی از لبنان باعث شد که سمیر جعجع متحد الحریری و رئیس حزب «نیروهای مسلح لبنان» و رهبر گروه مسیحی که از مخالفان سر سخت حزب‌الله لبنان است، پس از ۹ ماه نزاع سیاسی برای تشکیل دولت مجبور شود امتیازات زیادی به حزب‌الله بدهد تا روند تشکیل حکومت صورت بگیرد.

میشل عون رئیس جمهوری لبنان و حزب او «جریان ملی آزاد» که بزرگترین متحد مسیحی حزب‌الله لبنان به شمار می‌رود، نیز از امتیازات خود به حزب‌الله داد تا گره‌ی تشکیل دولت در لبنان باز شود.

بزرگترین امتیاز حزب‌الله این بود که تعدادی از متحدان سنی را با ائتلاف خود همراه کند. حزب‌الله شماری از پست‌ها را به متحدان سنی خود داد و با این اقدام نه تنها در میان مسیحیان شکافی عمیق انداخت بلکه عرصه نفوذ خود را به فضای سنی‌ها گسترش داد. با این حال میشل عون خود به تنهایی بر یک سوم دولت لبنان تسلط دارد.

میشل عون از سلاح حزب‌الله دفاع می‌کند و معتقد است، تا زمانی که اسرائیل خطر بالقوه برای لبنان به حساب می‌آید و از مزارع شبعا بیرون نرفته سلاح حزب‌الله لبنان ابزاری بازدارنده به شمار می‌رود.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وابسته به حکومت ایران گروه حزب‌الله لبنان را در سال ۱۹۸۲، در لبنان تاسیس کرد که پس از مدتی به یکی از قدرتمندترین گروه‌های لبنان تبدیل شد و نقش موثری در دفاع از رژیم بشار اسد در سوریه ایفا کرد.

ضعف استراتژی یاران الحریری

نبیل بومنصف و روزنامه‌نگار لبنانی منتقد حزب‌الله که برای روزنامه «النهار» این کشور قلم‌ می‌زند، در مصاحبه با رویترز گفته است: «قطعا نفوذ حزب‌الله در حال گسترش است و هرگز نمی توان آن را انکار کرد؛ در مقابل متحدان الحریری در تحقق اهدافشان با شکست روبرو شده‌اند.

ضعف استراتژیک در حکومت الحریری که رابطه خوبی با غرب دارد در اینجاست که حزب‌الله لبنان در حکومت جدید آنها بیشتر از حکومت سابقشان نفوذ دارد».

این وضعیت برای ایالات متحده آمریکا که تصمیم دارد حزب‌الله لبنان را مجازات کند، کار را پیچیده می‌کند. آمریکا دوست دارد به الحریری کمک کند و در عین حال از طریق تحریم‌ها به حزب‌الله لبنان فشار بیاورد.

ایالات متحده پس از تشکیل دولت جدید اعلام کرد، از اینکه وزارت بهداشت به دست حزب‌الله لبنان افتاده بسیار نگران است.

وزارت خارجه آمریکا در یک پیام هشدارآمیز به دولت لبنان گفت: «ما از دولت جدید می خواهیم تا به ما اطمینان دهد که منابع مالی که برای وزارتخانه‌ها در نظر گرفته می‌شود، صرف فعالیت‌های حزب‌الله نشود».

وزارت خارجه آمریکا از همه طرفین سیاسی دولت جدید لبنان خواست تا سیاست خارجی این کشور را در راستای منافع ملی ترسیم کنند و از اختلافات منطقه‌ای دور باشند و به تعهدات بین‌المللی‌شان احترام بگذارند.

گره خوردن سیاست رهبران حزب‌الله لبنان به رژیم تهران باعث شده که هر مجازات یا تحریم که ایالات متحده علیه حکومت ایران در نظر بگیرد، شامل حزب‌الله نیز بشود.

روزنامه الاخبار که از روزنامه‌های طرفدار حزب‌الله لبنان است در مقاله‌ای نوشته است: «حکومت حریری در میان توفان منطقه‌ای به حزب‌الله لبنان نیاز دارد.»

این روزنامه افزوده: «حزب‌الله لبنان از دولتی که به رهبری الحریری تشکیل شده بود، استفاده ویژه برد. الحریری که چهره‌ای مورد قبول غرب و کشورهای عربی خلیج [فارس] است می‌تواند «سوپاپ اطمینان» برای همه لبنان باشد. در حکومتی با رهبری الحریری، تحریم‎های روزافزون ایالات متحده آمریکا علیه لبنان و تهدیدهای‌های اسرائیل به انجام عملیات علیه این کشور کمتر خواهد شد.»

در همین حال یک دیپلمات غربی به رویترز گفته است که احزاب سیاسی مخالف حزب‌الله لبنان به شدت بر رفتار این حزب در وزارتخانه‌ها نظارت خواهند کرد و کمترین خطای این حزب را به ارگان‌های بین‌المللی مبارزه با تروریسم اطلاع خواهند داد.

جمیل جبق، وزیر بهداشت جدید لبنان که یک شیعه مستقل به شمار می‌رود در اولین اظهارات خود گفت: «اولویت‌های وزارت بهداشت ترمیم بیمارستان‌های دولتی و کاهش قیمت داروها و گسترش خدمات درمانی برای لبنانی‌هاست.»

*منبع: رویترز عربی
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *