سه سال پیش از جاری شدن سیل در گلستان تحقیقی علمی درباره خطرات ناشی از یک سیل احتمالی در آق‌قلا انجام شده بود. اما به نظر می‌رسد که سازمان‌های مسئول بی‌توجه به هشدارها، برنامه‌های دیگری را دنبال کرده‌اند.
یک تحقیق علمی در مورد احتمال جاری شدن سیل در آق‌قلا هشدار داده بود که اکثر نقاط این منطقه به زیر آب خواهد رفت. این تحقیق در سال ۱۳۹۵ توسط یک دانشجوی کارشناسی ارشد سازه‌های هیدورلیکی، استاد گروه مهندسی آب و استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه تبریز صورت گرفته است.
دویچه وله:
این مقاله در زمستان ۱۳۹۶ در مجله علمی دانشگاه علوم و فنون دریایی نوشهر به چاپ رسیده است. نویسندگان مقاله با اشاره به سیل خیز بودن استان گلستان از گرگان‌رود به عنوان یکی از مهمترین شاخه‌های سیل‌خیز این استان نام برده و با شبیه‌سازی تأثیر سیل احتمالی بر آق‌قلا را بررسی کرده‌اند.
در بخشی از این مقاله که سایت خبرآنلاین آن را منتشر کرده آمده است: «با توجه به الگوی جریان شکل گرفته در سیلاب مذکور و نقشه‌های شاخص مخاطره، تخلیه کلی شهر امری ضروری به نظر می‌رسد.»
نویسندگان همچنین با اشاره به مساحت پهنه پرخطر، پیش‌بینی می‌کنند که میزان خسارات وارده سنگین خواهد بود.
در این مقابله پیشنهاد شده که توسعه شهر آق‌قلا نه در امتداد مسیر رودخانه که به صورت عرضی صورت بگیرد. همچنین برای محافظت از مناطق دورتر از بستر رودخانه احداث سازه‌هایی مانند دایک و دیواره‌های سیل‌بند پیشنهاد شده تا از خروج جریان در زمان سیل از این نواحی جلوگیری شود.
این تحقیق در مورد امدادرسانی به سیل‌زدگان نیز توصیه‌هایی دارد: «با مشاهده نقشه‌های شاخص مخاطره می‌توان مناطق دسترسی را تبیین و اقدامات ضروری را به انجام رساند.»
با وجود این هشدارها اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران ایران گفت در پی سیل اخیر استان گلستان بسیاری از شهروندان روستاها و شهرهای در معرض خطر، در آق‌قلا استقرار داده شدند. پس از جاری شدن سیل در آق‌قلا این افراد به جای دیگری منتقل شده‌اند.
او دلیل جاری شدن سیل در گلستان را بارندگی شدید، لای‌روبی نشدن رودخانه‌ها و پر شدن سریع سدها عنوان کرد: «رودخانه‌ها گنجایش آن حجم از آب را نداشتند و لای روبی هم به دلیل خشکسالی‌های گذشته مورد توجه قرار نگرفته بود. به دلیل پر شدن سریع سدها و سر ریزشدنشان، روستاهایی مانند آق‌قلا، زیر آب رفتند.»