دونالد ترامپ می‌گوید پس از آن که ژنرال‌های پنتاگون به او گفته‌اند در صورت حمله به سه نقطه نظامی در ایران حدود ۱۵۰ نفر کشته خواهند شد، او دستور توقف این حملات قریب الوقوع را صادر کرده است. این تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا واکنش‌های فراوانی در رسانه‌های این کشور داشته و بسیاری درباره چند و چون آن گمانه‌زنی کرده‌اند.
برنامه “آپ فرست” شبکه ملی رادیوهای آمریکا، ان‌پی‌آر، که بولتن جمع و جوری را هر روز صبح زود برای صدها هزار شنونده سحرخیز خود آماده می‌کند بخش اصلی مجله روز جمعه خود را به گزارش‌ها از تصمیم دونالد ترامپ به لغو حمله هوایی به سه نقطه نظامی در ایران اختصاص داد.
در بخش دیگری از برنامه‌های صبحگاهی ان‌پی‌آر، دریادار جیم استراودیس، از فرماندهان سابق نیروی دریایی آمریکا که چهار سالی با ناتو هم همکاری داشته به برنامه “مرنینگ ادیشن” گفت: “این که یک حمله هوایی در آخرین لحظه لغو شود نادر است. مواردی بوده که مثلا حمله موشکی قبل از شلیک متوقف شده و علت آن مثلا حرکت کردن هدف یا نیاز به تعمیر تسلیحات بوده اما این که حمله هوایی تنها چند دقیقه قبل از اجرا متوقف شده باشد، من موردی به یاد ندارم.”
این فرمانده نظامی به ان‌پی‌آر گفته از نظر او توقف چنین حمله‌ای ممکن است به جامعه بین‌المللی این پیغام را بفرستد که آمریکا در چنین مواردی “دو دل و مردد” است.
دریادار استراودیس گفته: “این جور مواقع است که آرزو می‌کنید ای کاش جیمز متیس در پنتاگون بود.”
اشاره آقای استراودیس به ژنرال جیمز متیس، وزیر سابق وزارت دفاع آمریکا است که زمستان گذشته در پی اختلاف نظر با دونالد ترامپ بر سر سوریه استعفا داد و از آن هنگام پنتاگون بدون وزیر مانده است.
اظهارات این فرمانده آمریکایی ساعتی پیش از آن طرح شد که آقای ترامپ در توییتر گزارش نیویورک تایمز از لغو حمله هوایی قریب‌الوقوع به مناطقی در ایران را تایید کند.
پادکست تحلیلی-خبری “دیلی” که نیویورک تایمز آن را در روزهای کاری هفته با تمرکز بر یک خبر مهم منتشر می‌کند روز جمعه با حضور مارک لندلر، گزارشگر باسابقه کاخ‌سفید به این موضوع پرداخت.
مارک لندلر علاوه بر مرور تقویمی تنش در خلیج فارس به مایکل باربارو، مجری دیلی گفت “تصورش سخت است” که پایان خوشی برای این تنش متصور شویم؛ “یک پایان خوب که خود آقای ترامپ هم به آن اشاره کرده می‌تواند بازگشت به میز مذاکره و حصول توافق بهتری باشد که ترامپ وعده داده بود. این به شرطی است که استراتژی دولت آمریکا در پی توافق با ایران باشد.”
“اما اطراف رئیس‌جمهوری را کسانی گرفته‌اند که در قبال ایران بسیار تندروتر از خود او هستند؛ چه مایک پومپئو، وزیرخارجه، و چه جان بولتون، مشاور امنیت ملی، که هر دو ته دلشان به دنبال تقابل با ایرانند. در این حالت اگر فرض کنیم که استراتژی دولت تغییر رژیم در ایران باشد آن وقت غیرقابل تصور است که تنش جدید میان ایران و آمریکا به چیزی غیر از یک رویارویی نظامی ختم شود.”
اختلاف نظر میان ژنرال‌های پنتاگون از یکسو و جان بولتون و مایک پومپئو در سوی دیگر بر سر نحوه پاسخ آمریکا به ایران هم یکی از موضوعاتی بود که رسانه‌های آمریکایی روز جمعه به آن توجه کردند.
شبکه خبری سی‌ان‌ان که از منتقدان اصلی دولت آقای ترامپ است روز جمعه به نقل از منابعی که نامشان فاش نشده گفت که تصمیم درباره لغو حمله هوایی به ایران حدود ساعت ۷-۸ عصر پنجشنبه به وقت شرق امریکا اتخاذ شده است و در حالی که کسانی چون مایک پنس، معاون رئیس جمهوری، جان بولتون، مشاور امنیت ملی و مایک پومپئو، وزیر خارجه با انجام چنین حمله‌ای موافق بوده‌اند، آقای ترامپ “پس از تعمق درباره میزان تلفات انسانی این حمله، دستور لغو آن را داده است.”
سی‌ان‌ان همچنین گزارش کرده که در زمان اخذ تصمیم نهایی همه مشاوران و فرماندهان در “اتاق بحران” کاخ‌سفید حضور فیزیکی نداشته‌اند و برخی از ژنرال‌ها در پنتاگون، ساختمان وزارت دفاع، مستقر بودند.
“نرمش قهرمانانه” ترامپ
بسیاری از رسانه‌ها همچون فاکس‌نیوز که از حامیان آقای ترامپ و تریبون اصلی محافظه‌کاران و حزب جمهوری‌خواه است از تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای لغو حمله به ایران تحت عنوان “نرمش قهرمانانه” یاد کردند.
دانیل هافمن، از افسران ارشد سابق سیا که به عنوان تحلیل‌گر در فاکس‌نیوز حضور می‌یابد روز جمعه گفت از نظر او لغو حمله هوایی آن هم در آخرین لحظات می‌تواند به این علت بوده باشد که “کاخ سفید می‌خواهد آخرین فرصت برای بازگشت به میز مذاکره را به ایران بدهد.”
این تعبیر در حالی از سوی آقای هافمن بیان شد که منتقدان آقای ترامپ روز جمعه هم همچون پنجشنبه بالاگرفتن تنش میان واشنگتن و تهران را معلول سلسه تصمیماتی دانستند که آقای ترامپ با خروج از برجام به ایران تحمیل کرده است.
زک بیشاپ، گزارشگر ارشد وکس، که یک رسانه پیشرو لیبرال و چپ‌گرا است روز جمعه یادداشتی را تحت این عنوان منتشر کرد و با اشاره به سوابق جان بولتون و اصرار او بر “تغییر رژیم “در ایران و همچنین سابقه تمایلات خصمانه مایک پومپئو و مایک پنس در قبال ایران به این نتیجه گیری رسیده که آقای ترامپ اگر چه نشان داده که مایل به جنگ تمام عیار نیست اما جمع مشاوران او مشوق چنین اراده‌ای نیستند.
زک بیشاپ که یک پادکست رادیویی هفتگی به نام “وردلی” را هم برای وکس تهیه و اجرا می‌کند نوشته: “اگرچه ممکن است ترامپ نشان دهد که از جنگ عراق درس گرفته اما تیمی که دور خود جمع کرده (جان بولتون، مایک پومپئو و مایک پنس) کسانی هستند که تصمیمات این چنینی را خیلی زود به سوی تحرک نظامی سوق می‌دهند و معلوم نیست که او بتواند دفعه بعد هم دستور لغو یک حمله نظامی را بدهد.”
آنچه می‌دانیم و آنچه نمی‌دانیم؟
آلکس ورد، گزارشگر امنیتی وکس در یادداشتی برای این رسانه آمریکایی علاوه بر جمع‌بندی تنش جدید میان تهران و واشنگتن فهرستی از اطلاعاتی را لیست کرده که به زعم او می‌تواند چگونگی شکل‌گیری موضع فعلی و شاید آتی کاخ‌سفید در قبال ایران را شرح دهد.
او این دو فهرست را به آنچه می‌دانیم و آنچه نمی‌دانیم تقسیم کرده و آورده:
می‌دانیم که…
- ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد
- آمریکا ۲۵۰۰ نیرو و چند ناو جنگی و بمب‌افکن به خلیج فارس اعزام کرده
- ۶ نفتکش طی یک ماه گذشته در خلیج فارس مورد حمله قرار گرفته‌اند
- ایران اذعان کرده که پهپاد آمریکایی را هدف قرار داده
- ترامپ ابتدا دستور تدارک چند حمله هوایی به چند نقطه در ایران را داده
- و این که در آخرین دقایق ترامپ دستور داده این حملات لغو شود
اما نمی‌دانیم که…
- واقعا نمی‌دانیم که ایران پشت حمله به نفت‌کش‌ها بوده یا نه؛ واشنگتن می‌گوید بوده، تهران می‌گوید نبوده.
- نمی‌دانیم که آیا ایران همان‌طور که مدعی شده به ذخایر اورانیوم خود خواهد افزود یا خیر.
- آمریکا می‌گوید پهپاد بر فراز آبهای بین‌المللی هدف قرار گرفته اما ایران می‌گوید لاشه را در آبهای سرزمینی خود یافته.
- نمی‌دانیم که آیا دونالد ترامپ در ابتدا هم از احتمال تلفات انسانی حمله هوایی آگاه بوده و اجازه آماده شدن را صادر کرده و یا ابتدا به او توضیحی در این باره نداده‌اند و سپس خود او (همان طور که گفته) درباره احتمال کشته‌شدگان پرسیده و پس از لحظه‌ای تعمق دستور به لغو داده.
- نمی‌دانیم که چرا دونالد ترامپ “واقعا” دستور لغو حملات هوایی را داده. آیا آن طور که بعضی از مقامات به من (آلکس وود) گفتند او نگران افزایش قیمت نفت بوده یا این که بعد از شنیدن پاسخ تهران مبنی بر عدم تمایل برای شرکت در گفتگوی‌های جدید هسته‌ای این تصمیم را گرفته.
- و بالاخره این که نمی‌دانیم آیا کاخ‌سفید ممکن است کمی بعد حمله‌ای دیگر را تدارک ببیند یا این یک گام بزرگ از سوی دونالد ترامپ برای تنش‌زدایی بود.
بی بی سی: