مانوک خدابخشیان، تحلیلگر سیاسی و مفسر سرشناس ورزش، درگذشت

By | ۱۳۹۸-۰۶-۱۶

مانوک خدابخشیان، مفسر ورزشی، فوتبال‌شناس، تحلیلگر سیاسی و از چهره‌های پرسابقه رسانه‌های ایرانی و یکی از مخالفان جمهوری اسلامی، پس از مدتی بیماری، روز جمعه ۱۵ شهریور ۱۳۹۸ در لس‌آنجلس درگذشت.

‏‎خانواده خدابخشیان پیشتر اعلام کرده بود که «مانوک پس از تحمل یک حمله قلبی و سکته مغزی ، در وضعیت بحرانی قرار دارد.» خبر درگذشت خدابخشیان عصر جمعه به وقت لس‌آنجلس از سوی بستگان او اعلام شد.

مانوک خدابخشیان متولد ۱۵مهر ۱۳۲۴ در آبادان بود، دوره تحصیلی خود را در مدرسه رازی این شهر گذراند و برای تحصیل در دانشگاه نیز راهی اصفهان شد و توانست  لیسانس ادبیات را  از این دانشگاه کسب کند.

او در اوایل دهه پنجاه به تلویزیون راه یافت و در مدتی کوتاه شیوه تازه‌ای در تفسیر فوتبال را در تلویزیون بنا نهاد. او با مطالعات روزانه، شناخت دقیق، ارائه آمار و ارقام دقیق و ارزیابی فنی در افزایش اطلاعات و آگاهی عمومی از فوتبال در میان ایرانیان نقش چشمگیری داشت.

خدابخشیان به‌سرعت جایگاه خود را به‌عنوان یک مفسر بی‌رقیب در تلویزیون ایران به‌دست آورد و مسئولان تلویزیون نیز مهم‌ترین مسابقات را به او سپردند. به‌خاطر تحلیل‌های حساب شده در همان سال‌ها  او را «مرد اول تفسیر فوتبال ایران» نامیدند.

در سال ۱۳۵۳ همزمان با بازی‌های آسیایی تهران، مدیریت ورزش رادیو و تلویزیون جدا شد و دو واحد ورزشی یکی برای رادیو به مدیریت عطا بهمنش و دیگری برای تلویزیون به مدیریت حبیب روشن‌زاده شکل گرفت. در سال ۱۳۵۵ واحد‌های ورزش در دو شبکه یک و دو تلویزیون تشکیل شد و مدیریت ورزش در شبکه یک بر عهده حبیب روشن‌زاده و در شبکه دوم برعهده مانوک خدابخشیان گذاشته شد.

در جریان جام‌ جهانی ۱۹۷۴ و همچنین ۱۹۷۸ که تیم ملی فوتبال ایران برای نخستین‌بار به جام جهانی راه یافت، حبیب‌ روشن‌زاده و مانوک خدابخشیان به ترتیب گزارش و تفسیر مسابقه‌ها را در تلویزیون ایران بر عهده داشتند و گزارش‌های زنده روشن‌زاده با تفاسیر  خدابخشیان همراه می‌شد.

جهانگیر کوثری، گزارشگر ورزشی و تهیه‌کننده سینما، که در سال‌های پیش از انقلاب در روزنامه آیندگان تجربه‌های روزنامه‌نگاری خود را سپری کرده است در مصاحبه‌ای با اشاره به این‌که «من در بخش ورزشی روزنامه آیندگان می‌نوشتم»، گفت: «مانوک خدابخشیان، محمد اینانلو، ایرج ادیب زاده و  دیگران، در آیندگان بودند و من نزد آن‌ها کار می‌کردم. الگوی من در واقع مانوک خدابخشیان بود.»

کوثری گفت: «قبل از انقلاب می‌دیدم مانوک خدابخشیان در شناخت تیم‌ها چقدر تبحر دارد. نخست این که خیلی خوب زبان می‌دانست، همچنین آدم زیرک و باهوشی بود. صدای خوبی داشت، بر تمام فوتبال هم تسلط داشت. به نظرم فوتبال را از همه بهتر گزارش می‌کرد. خیلی خوب بود.»

خدابخشیان همچنین در سال‌ ۱۳۵۵ برنامه «ورزش از نگاه دو» را برای شبکه دو تلویزیون ملی ایران تولید و به روی آنتن برد و این برنامه پرطرفدار دو سال جایزه بهترین برنامه تلویزیون را از آن خود کرد. او که لیسانس ادبیات دانشگاه اصفهان بود در تیر سال ۱۳۵۷ برای ادامه تحصیل  در رشته فوق‌لیسانس وسایل ارتباط جمعی دانشگاه مینه‌سوتا برای دو سال راهی آمریکا شد اما این سفر و تحصیل او مصادف شد با انقلاب سال ۱۳۵۷ و سفر دو ساله خدابخشیان، به زندگی چهل ساله در تبعید ختم شد.

در سال‌های پس از استقرار جمهوری اسلامی، مانوک خدابخشیان در شمار مخالفان آن بود و به‌عنوان تحلیلگر سیاسی‌اجتماعی با رسانه‌های مختلفی چون رادیو صدای ایران، تلویزیون تصویر ایران، تلویزیون تپش، تلویزیون پن، تلویزیون اندیشه و شمار دیگری از رسانه‌ها همکاری می‌کرد.

خدابخشیان در سال‌های اخیر در شمار مخالفان سرسخت جمهوری اسلامی بود و با گسترش شبکه‌های اجتماعی،  با وجود ۷۳ سال سن علاوه بر برنامه‌هایی که در چند تلویزیون ماهواره‌ای داشت بر فعالیت‌هایش در شبکه‌های اجتماعی نیز افزود و در میان نسل جوان ایرانیان نیز طرفداران خود را یافت.
ایران اینترنشنال: