یک مقام ستاد کل نیروهای مسلح می‌گوید اگر سن سربازی بالا برود، گروهی از جوانان که می‌خواهند زودتر به خدمت بروند، دچار بلاتکلیفی می‌شوند. دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی درخواست کرده که سن سربازی از ۱۸ به ۲۰ سال افزایش یابد.
درخواست دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ایران برای تغییر سن سربازی پسران از ۱۸ به ۲۰ سال، با عدم استقبال ستاد کل نیروهای مسلح روبرو شد. سعید عاملی دبیر این شورا، دلیل چنین درخواستی را “کاهش اضطراب و فشار کنکور” عنوان کرده و گفته بود: «وقتی دانش‌آموز پسر ۱۸ ساله می‌شود به او می‌گویند یا کنکور یا سربازی و این باعث می‌شود برخی از دانش‌آموزان برای آن‌که سربازی نروند، وارد رشته‌هایی شوند که علاقه ندارند.»
در واکنش به این درخواست، رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح، سربازان را از مهم‌ترین بنیه‌های دفاعی کشور خواند و سربازی را امری ضروری دانست. موسی کمالی تاکید کرد که ستاد کل متولی طرح‌ها و ایده‌های مربوط به سربازی است. او در گلایه‌ای تلویحی از شورایعالی انقلاب فرهنگی از دستگاه‌های مختلف خواست اگر پیشنهاد و طرحی درباره سربازی دارند قبل از رسانه‌ای کردن موضوع، آن را به ستاد کل ارائه کنند تا بررسی‌های کارشناسی روی آن انجام گیرد.
دویچه وله:
موسی کمالی می‌گوید: «سن سربازی در کشور ورود به ۱۹ سالگی است و دارندگان دیپلم هم یک سال وقت دارند تا وضعیت سربازی خود را مشخص کنند. به عبارتی فرد مشمول تا ۲۰ سالگی فرصت دارد وارد دانشگاه شود یعنی دو مرتبه می‌تواند کنکور بدهد و فرصت پذیرش در رشته مورد علاقه‌اش را داشته باشد.»
او عنوان کرده که با این شرایط بعید است دغدغه سربازی مشکلی برای کنکوری‌ها ایجاد کند. سردار کمالی در عین حال، بالا رفتن سن سربازی را موجب معطلی آن دسته از جوانانی دانسته که قصد ادامه تحصیل ندارند و می‌خواهند هر چه زودتر به خدمت اعزام شوند تا برای آینده برنامه‌ریزی کنند.
یک قرن نظام وظیفه
قانون نظام وظیفه ایران در سال ۱۳۰۴ تصویب شده و از آن زمان تا کنون، خدمت سربازی برای همه پسران ۱۸ سال به بالا اجباری است؛ تا آنجا که نسل قدیمی‌تر به سربازی می‌گوید اجباری.
صرفنظر از بحث کنکور، خدمت دو ساله پسران، یک چالش جدی برای اکثر خانواده‌هاست. بسیاری این دو سال را تلف کردن بهترین ایام جوانی می‌دانند و می‌کوشند برای دور زدن آن، معافیت پزشکی، معافیت کفالت یا معافیت تحصیلی بگیرند یا با پارتی‌بازی، دوره آموزشی را در محل مناسبی بگذرانند. معافیت پزشکی و کفالت دایمی است اما معافیت تحصیلی جزء معافیت‌های موقت است و با اتمام تحصیل فرد مشمول به پایان می‌رسد.
برای گروه کثیری از جوانان، سربازی به ویژه در نقاط دورافتاده یک کابوس است. آنها از فشار مناسبات پادگانی، بدرفتاری مافوق، محرومیت و تحقیر، نگهبانی دادن، ماموریت در نقاط پرخطر و انزوای سربازخانه‌ها شکایت می‌کنند. آنها از خانواده دورند و دستمزد نازلی دارند. برخی افسردگی می‌گیرند و دست به خودکشی می‌زنند.
معافیت از سربازی آنقدر رؤیایی است که به قهرمانان مشمول ورزشی وعده می‌دهند در صورت پیروزی معاف می‌شوند.
افراد مشمول حق خروج از کشور یا امکان استخدام در جایی را ندارند. قبلا کسانی که غیبت از خدمت داشتند، فراری به شمار می‌رفتند اما از سال ۱۳۷۷، مشمولان امکان یافتند با پرداخت مبلغی بین دو تا سه میلیون برای سه سال معاف شوند. در سال ۱۳۹۵، ستاد کل نیروهای مسلح با معافیت افرادی با ۸ سال غیبت به ازای جریمه ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومانی موافقت کرد، اما افرادی که واجد این نوع معافی شدند، حق عضویت در شوراها، نمایندگی مجلس یا انتصاب در سمت‌های مدیریتی دولتی را نداشتند.
خرید خدمت سربازی اما در تابستان سال ۹۸ متوقف شد و ستاد کل نیروهای مسلح تاکید کرد که با مشمولان غایب برخورد جدی خواهد شد.
بر اساس قوانین موجود جمهوری اسلامی، مدت زمان خدمت سربازی در ایران بین ۱۸ ماه تا ۲۴ ماه است. مدت خدمت سربازی در “مناطق امنیتی” ۱۸ ماه، “مناطق محروم” ۱۹ ماه، “مناطق عادی” ۲۱ ماه و خدمت در آن دستگاه‌های دولتی که “سربازان امریه” جذب می‌کنند، ۲۴ ماه است.
سربازان چه می‌گویند
جست‌وجو در توییتر با هشتگ سربازی، آینه درد دل‌های جوانانی را پیش رو می‌گذارد که خدمت کرده یا هنوز سربازند.
جوانی می‌نویسد: «دو سال از عمرت بیهوده سپری میشه، تهش چی میمونه برات. نه سرمایه‌ای، نه کاری، نه تجربه‌ای. همینطوری از زندگی عقب هستی دو سال هم میاد روش.»
دیگری توییت کرده است: «رفیق دوران سربازی‌مو تو خیابون دیدم گفت هنوز که هنوزه خواب فرمانده رو می‌بینه و می‌ترسه نذاره ترخیص بشه.»
یک سرباز سابق نوشته است: «دو سال سربازی یعنی مفت و مجانی واسه درجه‌دارای سپاه و ارتش کار کردن (منشی و دفتردار و راننده و…) وگرنه آموزشش همون سه ماه کافیه»
کاربر دیگری هم می‌گوید: «… مطمئن شدم اینایی که میگن سربازی، آدم رو مَرد بار میاره درست نیست. کسانی که شاغلن و زندگیشون نظم داره، دیگه ۱۰ شب خاموشی اجباری و ۴صبح بیدارباش اجباری و ۱۲ساعت زیر آفتاب بودن، چیزی جز فشار عصبی نداره.»