قطعه یک آزادراه تهران – شمال به زودی افتتاح می‌شود. سرنوشت قطعات دو و سه این آزادراه هنوز مشخص نیست. به گفته رئیس بنیاد مستضعفان عمر دولت حسن روحانی برای بهره‌برداری کامل از این آزادراه کفاف نخواهد داد.
پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان، از گشایش قطعه یک آزادراه تهران – شمال خبر داد. او مژده داد که چنانچه کابل‌کشی، روسازی، نصب تابلو و علایم ایمنی و گارد ریل‌ها تا آخر دی‌ماه انجام شود، پس از آن خط‌کشی و نظافت جاده انجام می‌گیرد و از نیمه بهمن‌ماه رانندگان می‌توانند به تونل‌های قطعه اول آزادراه وارد شوند.
قطعه یک آزادراه تهران – شمال فقط ۳۲ کیلومتر طول دارد. چند پیمانکار خارجی و داخلی از سال ۱۳۷۵ مشغول ساخت و احداث این آزادراه هستند ولی بعد از گذشت ۲۳ سال تاکنون تنها قطعه چهار این آزادراه ساخته شده است.
به گفته رئیس بنیاد مستضعفان، قطعه یک آزادراه تهران – شمال، حتما اواخر بهمن ماه امسال با حضور حسن روحانی افتتاح می‌شود. سرمایه‌گذار این بخش از آزادراه بنیاد مستعفان و جانبازان است و بهره‌برداری مالی آن هم تا ده سال نصیب همین نهاد می‌شود.
با گشایش قطعه یک این آزادراه ۳۲ کیلومتری، مسیر خروجی از اتوبان همت شروع و به جاده فعلی کرج – چالوس متصل می‌شود. زمان مسافرت در این مسیر نیز ۶۰ کیلومتر کوتاه‌تر خواهد شد.
تاکنون برای ساخت این قطعه بیش از ۳۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است اما به گفته سعید شاهسواری، مدیرعامل شرکت آزادراه تهران – شمال، تا تکمیل پروژه به ۶۰۰ میلیارد تومان منابع مالی نیاز هست. او زمان نهایی اتمام پروژه را اعلام نکرده است.
قرار بود قطعه یک، شهریور ماه ۱۳۹۸ برای بهره‌برداری آماده باشد ولی نبود اعتبارات مانع شد. خبرگزاری تسنیم در گزارشی نوشت که وعده‌های بسیاری برای بهره‌برداری از این بخش از آزادراه داده شده بود. مثلا قرار بود این قطعه اواخر سال ۹۶ به بهره‌برداری برسد.
بخشی از عملیات حفر تونل در این قطعه برعهده یک شرکت چینی بود که به دلیل تاخیر در اجرای پروژه و اختلافات مالی، از همکاری کنار کشید.
آزادراه تهران – شمال، روی هم شامل چهار منطقه است که قطعه چهار آن زودتر به بهره‌برداری رسید. قطعه چهار این آزادراه حد فاصل سه‌راهی دشت نظیر به مرزن‌آباد – چالوس فقط ۲۰ کیلومتر است. این مسیر دو خط رفت و دو خط برگشت دارد و ساخت این ۲۰ کیلومتر هم ۱۶ سال طول کشید. کل هزینه‌های پیش‌بینی شده برای ساخت این آزادراه ۹۳۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است. این عدد در برخی کمیسیون‌های مجلس تا ده هزار میلیارد تومان هم اعلام شد.
سرنوشت قطعه دو آزادراه
سرنوشت قطعات دو و سه آزادراه تهران – شمال، همچنان نامعلوم است. تامین بودجه و ناکامی در جلب همکاری پیمانکاران خارجی برای حضور در این پروژه به دلیل تحریم‌ها، از جمله چالش‌های پیش رو است.
با این حال پرویز فتاح به ایسنا گفته است که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری خیلی علاقه‌مند است که قطعه دوم این آزادراه تا بهار ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد. تمایل و موافقت رئیس جمهوری اما بدون تامین هزینه و اعتبار چاره‌ساز نیست.
قطعه دوم این آزادراه حدفاصل دو آب شهرستانک – پل زنگوله به طول تقریبی ۲۲ کیلومتر است. عملیات عمرانی این قطعه از خردادماه سال ۱۳۹۶ آغاز شده و چهار شرکت در آن مشغول هستند. این قطعه به گفته فتاح، حدود ۳۰ درصد پیشرفت داشته است؛ او اما معتقد است که عمر دولت روحانی برای تکمیل این بخش از آزادراه کفاف نخواهد داد.
پیشنهاد رییس بنیاد مستضعفان به مجموعه دولت این است که “نیمی از قطعه دوم” را بسازند. یعنی مسیر رفت ساخته شود تا بعد بتوان با استفاده از جاده قدیم تهران – چالوس، به عنوان مسیر رفت و برگشت، این قطعه را تمام کنند.
فتاح اما تأکید دارد که اگر دولت در تصویب و اجرای این پیشنهاد تعلل کند، زمان برای بهره‌برداری از قطعه دوم آزادراه تهران – شمال تا بهار ۱۴۰۰ کافی نخواهد بود.
“قطعه سه را نه دولت می‌خواهد نه بنیاد”
قطعه سه آزادراه نه مورد علاقه دولت است و نه بنیاد مستضعفان. رسانه‌های اصولگرا هم در این باره نوشتند که هیچ کدام از دو طرف علاقه‌ای به احداث این قطعه سوم ندارند. قطعه سوم این آزادراه مسیری ۴۷ کیلومتری و دارای دو خط رفت و دو خط برگشت است. فتاح به رسانه‌ها گفته که کاری با قطعه سوم نداریم. او منتظر برداشته شدن تحریم‌هاست تا پیمانکاران چینی دوباره بیایند.
به نوشته خبرگزاری تسنیم، اکبر ترکان، وزیر وقت راه و ترابری در دولت هاشمی رفسنجانی که به دلیل یک سفارش، ساخت آزادراه تهران – شمال را به بنیاد مستضعفان واگذار کرده بود، پاییز سال ۱۳۹۰ اعلام کرد که بابت این واگذاری، به درگاه خداوند استغفار کرده است.