۱) می‌گوییم ایرانی، ملتی ست عاطفی و نوع دوست. برای اثباتش هم شعر قاب شده‌ی “بنی آدم ” سعدی علیه الرحمه را بر دیوار کوبیده و یا در پروفایل‌ها به نمایش می‌گذاریم و اینگونه خود را به زیور نداشته‌ی نوع دوستی آراسته می‌کنیم؛ دروغ و ریا. دو صفتی که افول فرهنگ ایرانی را رقم زده و سال هاست طبع مان با بن مایه داستان روباه و زاغ سرشته و بسیاری از ما “آنچنان که می‌نماییم “، نیستیم و عمل نمی‌کنیم. 
۲) سال گذشته و در گیر و دار گرانی ها، سازمان تعزیرات از ماجرای فردی پرده برداشت که چندین هزار تن برنج را به امید گرانی بیشتر، در انبارها انباشته و خود نیز به قصد رجم شیطان، راهی خانه‌ی خدا شده بود. رسانه‌ها تیتر زدند: محتکر بزرگ در مکه حاجی شد؛ گشودن باب ِریا برای نیل به مقاصد و جا افتادن و باب شدن این تصوّر در جامعه که “چون نیک بنگری همه تزویر می‌کنند. “
۳) سرزمین اژدهای سرخ: مردمانی بر مدار منش ِراستی و روش ِسخت کوشی مدیرانش؛ عظمتِ ملتی که در هیاهوی ویروس کشنده قرن، فریاد نوع دوستی شان و دعوت یکدیگر به استقامت از بالکن خانه‌‌های شهر قرنطینه شده ووهان در هنگامه‌ی شب، جهانی شد و شکوه حاکمان شان را در ساخت ِ معجزه گون – از منظر ما- یک بیمارستان در ۱۰ روز به نمایش گذاشت؛ نمایشی کم نظیر از فرهنگ بالنده‌ی شرقی‌های آسیای دور با مردمانی نوع دوست و مقاوم که نمونه اش را پیش از این، در سریال‌های تلویزیونی دیده ایم.
۴) سندرم بی تفاوتی اجتماعی در ایران: الناس علی دین ملوکهم؛ از دروغ هاله نور معجزه هزاره‌ی سوم تا ناراستی سخن دولتمردی که می‌گفت من نیز صبح جمعه فهمیدم. از آقازاده‌های ینگه نشین تا موج پنهان کاری و اختلاس. پیدایش نسلی بی تفاوت و “من دوست ” محصول ناخوشایند چنین سالوس و ریا در جامعه. خموشی نوع دوستی و رونق دلالی از رنج و درد مردم: کرور کرور کاسبان ِکرونا، و در یک قلم، فروش ماسکی ساده به قیمتی چند برابر؛ نمایشی تلخ از افول یک ملت در هیاهوی ناخوانده‌ای به نام کرونا.
۵) از فریاد نوع دوستی مردم قرنطینه شده‌ی ووهان از بالکن‌ها و دعوت یکدیگر به صبر و استقامت تا تیغ بی رحمی کاسبان در شهرهای ایران. به کجا رسیده‌ایم که از رنج یکدیگر نیز کاسبی می‌کنیم. هر روز نوع دوستی کمرنگ و بی‌اعتمادی و بی تفاوتی‌ها گسترده‌تر شده است. بیش از آنکه از کرونا هراس داشته باشیم از افول جامعه‌ای باید در هراس بود که دروغ و ریا ریشه دوانده و مردمانش نیز به یکدیگر رحم نمی‌کنند. و این کشنده‌تر از ویروس کشنده‌ی قرن است و ملتی را از نفس خواهد انداخت.
هادی خوش‌سیما