دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا می گوید که کشورش در سازمان ملل مکانیزم موسوم به ماشه را برای بازگرداندن کلیه تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران فعال خواهد کرد.
آقای ترامپ بعد از ظهر چهارشنبه ۱۹ ژوئیه به خبرنگاران گفت: “امروز از مایک پمپئو وزیر خارجه خواستم شورای امنیت سازمان ملل را از قصد آمریکا برای بازگرداندن تقریبا کلیه تحریم های معلق شده قبلی سازمان ملل علیه ایران آگاه کند.”
وزارت خارجه آمریکا هم عصر چهارشنبه در بیانیه ای تایید کرد که آقای پومپئو در روزهای ۲۰ و ۲۱ اوت به نیویورک سفر می کند تا شورای امنیت سازمان ملل را از قصد آمریکا برای فعال کردن مکانیزم موجود برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران آگاه کند.
در این بیانیه آمده است: “۳۰ روز بعد از اطلاعیه وزیر خارجه پومپئو، طیفی از تحریم های سازمان ملل احیا خواهد شد، از جمله این نیازمندی که ایران کلیه فعالیت های مرتبط با غنی سازی را معلق کند. این همچنین تحریم ۱۳ ساله تسلیحاتی علیه ایران را تمدید خواهد کرد.”
زمانی که آمریکا شکایت خود را در مورد “تخلف” ایران تسلیم شورای امنیت کرد، این نهاد ۳۰ روز وقت خواهد داشت قطعنامه ای را برای تمدید تحریم ها تصویب کند یا در غیر این صورت تحریم ها خود به خود بازخواهد گشت.
پیشتر سخنگوی سازمان ملل تایید کرد که مایک پومپئو پنجشنبه بعد از ظهر در محل اقامت دبیرکل سازمان ملل با او دیدار کند.
آقای ترامپ یک روز پیشتر در سخنانی در آریزونا گفته بود ایران به دنبال معامله است.
او گفت: “ایران به شدت به دنبال معامله است. اما من گفتم ‘بگذارید تا بعد از انتخابات صبر کنیم’. و آنها می خواهند صبر کنند چون این احتمال هست که اگر بایدن رئیس جمهور شود، ۱۵۰ میلیارد دلار دیگر به آنها بدهد، همانطور که قبلا داده اند. احمقانه ترین معامله ای که در عمرم دیده ام.”
در پی خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ ایران چند تعهد از جمله در زمینه حجم اورانیوم غنی شده را زیر پا گذاشته است.
دیپلمات ها در سازمان ملل گفته اند که با توجه به خروج آمریکا از برجام بازگرداندن تحریم های سازمان ملل براساس مکانیزم ماشه دشوار و پرهرج و مرج خواهد بود چون روسیه، چین و سایر کشورها قانونی بودن اقدام آمریکا را زیر سوال می برند.
جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی دولت ترامپ، هم پیشتر در مصاحبه ای با بی بی سی فارسی گفت که براساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اگر کشوری بخواهد مکانیز ماشه را فعال کند باید “درحال حاضر” عضو شرکت کننده در برجام باشد. آن قطعنامه در سال ۲۰۱۵ برای تایید برجام تصویب شد.
اتحادیه اروپا هم علنا گفته است که آمریکا را فاقد حق فعال کردن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم های بین المللی علیه ایران می داند. یکی از سخنگویان جوسپ بورل، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز ۱۶ اوت گفت “آمریکا به خاطر خروج از توافق هسته ای از چنین حقی برخوردار نیست.”
اما آمریکا به عنوان یکی از کشورهایی که قطعنامه ۲۲۳۱ را تایید کرده اند می گوید حق استفاده از مکانیزم ماشه را دارد.
آقای پومپئو گفت: “این یک قطعنامه کاملا معتبر و قابل اجرای سازمان ملل است. ما کاملا انتظار داریم که مثل هر قطعنامه دیگر سازمان ملل به اجرا درآید.”
آمریکا هفته پیش در تصویب پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران ناکام ماند.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه چهارشنبه نوشت گام تازه در پی “ناکامی غیرقابل توجیه” هفته پیش در تمدید تحریم های ایران که آن را “بزرگترین دولت حامی تروریسم و یهودستیز” خواند صورت می گیرد.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ یک‌طرفه از برجام خارج شد و تحریم‌های شدید و وسیعی را در راستای سیاست “فشار حداکثری” به اجرا گذاشت.
ایران یک سال بعد از خروج آمریکا، تعهدهای برجامی خود را در پنج مرحله کنار گذاشت و فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر گرفت.
آمریکا بیش از یک سال است در صدد تمدید این تحریم هاست و می‌گوید لغو تحریم تسلیحاتی ایران باعث افزایش درگیری در خاورمیانه می‌شود.
بی بی سی: