-حسن روحانی خطاب به آمریکا: خجالت نکشید به برجام برگردید!
-علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی گفته بود شرط اجرای تعهدات برجام لغو تحریم‌هاست و ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا می‌گوید ایران باید راه بهتری پیشنهاد دهد!
– امیر عبداللهیان دستیار قالیباف: آمریکا و اروپا برجام را به سوی نابودی کشیدند و اگر به تعهدات خود عمل نکنند، جمهورى اسلامى ایران سناریوهای جدیدتری دارد.
– وزارت خارجه آلمان بار دیگر اعلام کرده توافق احتمالی آینده با جمهوری اسلامی باید سدی در برابر اقدامات مخرّب و تهدیدات موشکی و منطقه‌ای رژیم ایران باشد.
– با اینکه دولت‌ها و سیاستمداران آمریکا بارها تأکید کرده‌اند که تصمیم‌گیرنده در رژیم ایران، ولی فقیه است و بقیه مقامات از رئیس دولت تا وزیر خارجه فقط مجری اوامر علی خامنه‌ای هستند، ولی چه بسا ترجیح می‌دهند منتظر بمانند تا دولت جدید در ایران زمام امور اجرایی را به دست بگیرد و اگر قرار باشد «دولت با تفنگ» روی کار بیاید، آنوقت مؤلفه‌های موجود ممکن است کم و زیاد شوند!
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی چهارشنبه ۲۰ اسفند در سخنانی خطاب به آمریکا گفت «ما در برابر کاخ سفید اعلام می‌کنیم که به قانون برگردید و خجالت نکشید! به تعهدات‌تان برگردید و امروز و فردا نکنید و بدانید که با بازگشت شما، ما نیز به تمام تعهدات‌مان بازمی‌گردیم.»
او تأکید کرد «امروز می‌توانیم مسیر پیش رو را هموار کنیم. ما آماده‌ایم. ما در برابر کاخ سفید به صراحت اعلام کرده‌ایم به قانون برگردید، خجالت نکشید!»
روحانی با اشاره به اینکه احیای برجام «مسیری است که مردم و رهبری ایران برگزیدند» افزود: «به مقرارت بین‌المللی بگردید و ما هم به کلیه تعهدات‌مان برمی‌گردیم. ما تا روز آخر این پیمان، به پای آن خواهیم ایستاد. با بازگشت به برجام شرایط بهتری را تجربه خواهید کرد. به نفع همه مردم منطقه خواهد بود.»
وی در ادامه این سخنان با بیان این که «امروز یک روز تاریخی است که سه سال جنگ اقتصادی را پشت سر گذاشته‌ایم» اظهار کرد «اگر متحد باشیم پیروزی را به زودی لمس می‌کنیم؛ پیروزی دور نیست و نزدیک است و طراحان شکست نظام و به زانو درآوردن ملت ایران امروز به شکست خودشان اعتراف میکنند و این یعنی پیروزی ملت ایران.»
این سخنان را روحانی در حالی مطرح کرده است که یک روز پیش از آن ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد «اظهار نظرهای مختلفی از سوی ایران می‌بینیم و منتظر پیشنهاد سازنده از طرف ایران هستیم.» اشاره ند پرایس به «چندصدایی» درون نظام است. علی خامنه‌ای ۱۹ بهمن در جمع فرماندهان و پرسنل نیروی هوایی گفت «ایران هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که آمریکا همه تحریم‌ها را در عمل و نه در حرف یا بر روی کاغذ، لغو کند… این سیاست قطعی و غیرقابل برگشت جمهوری اسلامی و مورد اتفاق همه مسئولان است و هیچکس از آن عدول نخواهد کرد.» اما روشن و انکارنکردنی است که نه تنها تهران و واشنگتن بلکه سه قدرت اروپایی عضو برجام نیز خواسته‌هایی متفاوت از آنچه دارند که در توافق اتمی ۲۰۱۵ مطرح شد به ویژه آنکه به تاریخ انقضای برجام نیز زمان زیادی نمانده و کشورهای غربی دلیلی نمی‌بینند که به خاطر بازگشت به آن تلاش کنند آنهم در حالی که در همین مدت هم جمهوری اسلامی مفاد آن را نقض کرده است!
هرچند مقامات ارشد حزب دموکرات آمریکا و رهبران اروپا و لابیگران جمهوری اسلامی در خارج از کشور امیدوار بودند با رفتن دونالد ترامپ گره مذاکرات باز و دوران خوش اوباما تکرار شود، اما مؤلفه‌های اصلی و فرعی برای یک معامله آنقدر زیاد شده که آن را به شدت پیچیده کرده است چنانکه حتی برخی ناظران مطرح میکنند که اگر جمهوری اسلامی با ترامپ کنار می‌آمد وضعیت برای تهران آسان‌تر و امکان معامله مستقیم بیشتر می‌بود. اتفاقا این دموکرات‌ها بودند که کارشکنی کرده و از اصلی‌ترین موانع معامله در دوره ترامپ بودند. آنها مرتب به حاکمان تهران علامت می‌دادند که صبر کنند تا معامله بهتری با دولت بایدن انجام دهند! این را حتا ترامپ نیز بارها به جمهوری اسلامی گوشزد کرده بود که با دولت وی معامله بهتری خواهند داشت تا با هر دولت بعدی!
پیشنهاد «بازگشت همزمان» رژیم ایران و آمریکا به برجام و سپس آغاز مذاکرات را محمدجواد ظریف در مصاحبه با سی‌ان‌ان مطرح کرده بود که به دلیل همان تغییر شرایطی که جمهوری اسلامی نمی‌خواهد آنها را جدی بگیرد، مورد موافقت واشنگتن قرار نگرفت.
ند پرایس گفته بود ایران در زمینه‌های مختلف از اجرای تعهدات خود فاصله دارد و مراحل زیادی در این روند وجود دارد. درواقع دولت بایدن نیز مانند دولت ترامپ به دنبال توافق «مستحکم‌تر» و «طولانیتر» است که در آن تهدیدات موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی همزمان با تهدیدات اتمی مطرح شود. اما همه اینها به گفته‌ی علی خامنه‌ای برای رژیم ایران جنبه «ناموسی» دارد و به همین دلیل تهران تا کنون نیز آن را نپذیرفته است.
در این میان، جو بایدن و مقامات وزارت خارجه آمریکا مدام می‌گویند «ایران به تعهدات برجام بازگردد و ما هم چنین خواهیم کرد.» در مقابل اما مقامات رژیم ایران تأکید میکنند «لغو تحریم‌ها شرط مذاکره با آمریکاست!» آنها حتی عنوان میکنند که «لغو تحریم‌ها شرط بازگشت آمریکا به برجام است!» و نه مذاکره برای مفاد بیشتر در زمینه برنامه‌های موشکی و شبه‌نظامیان و تروریسم!
سناریو جدید!
در حالی که به گفته‌ی بسیاری از ناظران، مقامات جمهوری اسلامی طوری رفتار میکنند که گویا غرب و آمریکا بیشتر از آنها به توافق اتمی نیاز دارد، حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار با یسپر وار سفیر دانمارک در تهران گفته «آمریکا و انگلیس، آلمان و فرانسه با رفتار خود، برجام را به سوى مرگ کشاندند.» او تهدید کرده «چنانچه تحریم‌هاى ایران لغو نشود و طرف‌هاى مقابل به تعهدات خود عمل نکنند، جمهورى اسلامى ایران سناریوهای جدیدتری دارد!» با این حال سفیر دانمارک به او گفته «عمل به تعهدات برجامی از سوی همه طرف‌ها ضروری است.»
امیرعبداللهیان که به سپاهیان پاسدار نزدیک است یکی از افرادیست که بعد از روی کار آمدن دولت بایدن چنان به مذاکرات امیدوار شد که حتا در یک مصاحبه قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس را فردی اهل مذاکره قلمداد کرد تا بستر بده و بستان با آمریکا را با مانور روی سلیمانی که در حمله پهپادی آمریکا در بغداد کشته شد مهیا کند.
حالا او برای تهدید آمریکا به «سناریوهای جدید» اشاره می‌کند که تشدید موشک‌پرانی توسط نیابتی‌های مورد حمایت تهران در منطقه یا افزایش غلظت اورانیوم جزو این سناریوها هستند! اقداماتی که در تمام سال‌های گذشته نیز انجام شده‌اند!
در حال حاضر، علاوه بر رفت و آمد دیپلمات‌های اروپایی به تهران برای پیدا کردن روزنه جهت مذاکرات جدید، تعدادی از کشورهای منطقه از جمله قطر و عراق و کویت نیز می‌خواهند نقش میانجی بازی کنند. علاوه بر این روس‌ها نیز پیشنهاداتی مطرح کرده‌اند که بر مذاکره مستقیم با آمریکا تمرکز دارد و البته در دوره‌ی دولت ترامپ هم مطرح شده بود.
روس‌ها اخیراً نیز تلاش کرده‌اند تا نقش میانجی بازی کنند. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در کنفرانس خبری مشترک با همتای اماراتی خود با اشاره به وضعیت کنونی برجام پیشنهاد اجرای «مراحل همگام، همزمان و مرحله به مرحله» توسط ایران و آمریکا را مطرح کرده است. مشابه چنین روندی را با کمی تفاوت چینی‌ها نیز بیان کرده‌اند.
محمود واعظی رئیس دفتر حسن روحانی به تازگی گفته بود «پیشنهاداتی که در خصوص برجام ارائه می‌شود به این معنا نیست که با ما هماهنگ شده است. این پیشنهادات در جهت هموار کردن راه است.»
در همین حال وزارت خارجه آلمان نیز بار دیگر اعلام کرده توافق احتمالی آینده با جمهوری اسلامی باید سدی در برابر اقدامات مخرّب و تهدیدات موشکی و منطقه‌ای رژیم ایران باشد.
در این میان، کُند بودن روند مذاکره، در حالی که جمهوری اسلامی عجله دارد و آمریکا هیچ شتابی نشان نمی‌دهد، دلایل مختلف دارد که یکی از آنها می‌تواند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ باشد. با اینکه دولت‌ها و سیاستمداران آمریکا بارها تأکید کرده‌اند که تصمیم‌گیرنده در رژیم ایران، ولی فقیه است و بقیه مقامات از رئیس دولت تا وزیر خارجه فقط مجری اوامر علی خامنه‌ای هستند، ولی چه بسا ترجیح می‌دهند منتظر بمانند تا دولت جدید در ایران زمام امور اجرایی را به دست بگیرد و اگر قرار باشد «دولت با تفنگ» روی کار بیاید، آنوقت مؤلفه‌های موجود ممکن است کم و زیاد شوند!
کیهان لندن: