نشست اسرائیل؛ «چارچوب جدیدی علیه ایران در منطقه شکل می‌گیرد»

By | ۱۴۰۱-۰۱-۰۸

یایر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل که میزبان یک نشست کم‌سابقه با حضور وزیران خارجه چهار کشور عربی و آمریکا است روز دوشنبه گفت: «این چارچوب جدید و قابلیت‌های مشترکی که در حال ایجاد آن هستیم، دشمنان مشترک ما را می‌ترساند و در برابر آن‌ها بازدارندگی دارد – در درجه اول ایران.»

به گزارش خبرگزاری رویترز آقای لاپید افزود: «کاری که ما در اینجا انجام می‌دهیم تاریخ‌ساز است، ایجاد یک معماری جدید منطقه‌ای است مبتنی بر پیشرفت، فناوری، تساهل مذهبی، امنیت و همکاری اطلاعاتی.»

او همچنین خبر داد که نشستی در این سطح «یک رویداد مکرر» خواهد بود و قرار است نشست‌های مشابهی در آینده برگزار شود.

وزیران خارجه مصر، امارات، مراکش و بحرین به همراه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در صحرای نِقِب اسرائیل جلسه داشتند که محور اصلی آن توافق هسته‌ای ایران و همچنین موضوعات مربوط به اوکراین عنوان شد.

عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات، این نشست را «تاریخی» خواند و پس از این جلسه به خبرنگاران گفت: «آنچه ما در اینجا تلاش می‌کنیم به آن دست یابیم، تغییر روایت و ایجاد آینده‌ای متفاوت است.»

وزیر خارجه آمریکا نیز که برای دیداری ویژه با وزیران خارجه اسرائیل و چهار کشور عربی به اسرائیل سفر کرده است، روز دوشنبه هشتم فروردین گفت که واشینگتن و متحدانش برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدهای امنیتی از جمله ایران و نیروهای نیابتی آن با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

آنتونی بلینکن که در یک نشست کم‌سابقه عربی-اسرائیلی در صحرای نقب در جنوب اسرائیل صحبت می‌کرد، همچنین گفت که واشینگتن به حمایت از روند عادی‌سازی بین اسرائیل و کشورهای عربی ادامه خواهد داد، اما افزود که این نباید جایگزینی برای صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها باشد.

او در ادامه باری دیگر تأکید کرد که ایالات متحده و اسرائیل به حصول اطمینان از عدم دستیابی ایران به جنگ‌افزار هسته‌ای متعهدند.

به‌رغم اختلافاتی که در حال حاضر اسرائیل و آمریکا بر سر رویکرد به مذاکرات مرتبط با احیای برجام دارند، آقای بلینکن روز یک‌شنبه در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه اسرائیل اعلام کرد که وقتی بحث بر سر مهم‌ترین اصل باشد، ما هر دو متعهد و مصممیم که «ایران هیچگاه به سلاح هسته‌ای دست نیابد».

این اختلاف دیدگاه البته در اظهارات وزیر خارجه اسرائیل بازتاب داشت که در این کنفرانس خبری اعلام کرد اسرائیل با واشینگتن بر سر توافقی احتمالی برای احیای برجام، «اختلاف نظرهایی دارد».

اسرائیل که میزبانی دیدار ویژه را به عهده دارد، از زمان حصول توافق هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی به صورت علنی با آن مخالفت می‌کرد و در حالی که دولت پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد، اما دولت بایدن سرگرم مذاکراتی برای احیای این توافق است.

از جمله مواردی که در جریان مذاکرات احیای برجام، بحث‌برانگیز شده، احتمال حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکاست که از جمله مخالفت‌هایی را در کنگره آمریکا به دنبال داشته است، به طوری که بیش از ۴۰ نماینده جمهوری‌خواه کنگره در نامه به وزارت خارجه کشورشان نسبت به عواقب حذف سپاه از فهرست تروریستی هشدار دادند.

آقای بلینکن همچنین در سفر خود به اسرائیل با نفتالی بنت دیدار و درباره نگرانی‌ها از مسئله حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی گفت‌وگو کرد.

نخست وزیر اسرائیل در جریان این ملاقات ابراز امیدواری کرد که «ایالات متحده به صداهای نگران در منطقه، از جمله اسرائیل و دیگر کشورها، در مورد این مسئله بسیار حیاتی گوش بدهد».

با این حال وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری روز یکشنبه در پرسشی در این باره تأکید کرد شمول سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی، تنها اقدامی نیست که از سوی آمریکا علیه آن صورت گرفت و «سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی، سازمانی است که بیشترین تحریم‌ها از سوی دولت آمریکا علیه آن اعمال شده است».

اشاره‌ای به موارد متعددی که این نهاد، سازمان‌های بانکی و مالی وابسته به آن، برنامه‌های موشکی، تسلیحاتی و هسته‌ای آن، و فرماندهان ارشد و افراد دخیل در این برنامه‌ها، و نیز فرماندهان و اعضای دخیل در نقض حقوق بشر در ایران در دو دهه اخیر مشمول تحریم‌های هدفمند آمریکا شده‌اند.

تهران همواره اصرار دارد که برنامه اتمی‌اش صلح‌آمیز و برای تأمین انرژی است، اما همزمان در مظان این اتهام است که در گذشته تلاش‌هایی مخفی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای داشته است.

گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا که در ماه‌های گذشته به واسطه اتحادیه اروپا در جریان است، اکنون به مرحله حساسی رسیده و هر یک از طرف‌های این گفت‌وگوها هر روز پیام‌های متفاوتی در مورد نتایج آن ارسال می‌کنند.

در ایران به تازگی وزیر خارجه جمهوری اسلامی در اظهاراتی که بحث‌برانگیز شده، گفته است که خروج سپاه از فهرست‌ تحریم‌های آمریکا «از موضوعات اصلی ما است» و «چیزی که در حال حاضر مذاکرات را به توافق نرسانده، مسائلی اندک از طرف آمریکایی‌هاست».

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که هماهنگی گفت‌وگوهای هسته‌ای را به عهده دارد، روز شنبه در کنفرانس دوحه گفت که ایران و قدرت‌های جهانی به احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام «بسیار نزدیک هستند».

در مقابل رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، ضمن ابراز تردید از قریب‌الوقوع بودن حصول توافق با ایران گفته است که حتی اگر توافقی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شکل بگیرد، «ایالات متحده تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران را حفظ خواهد کرد».

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سال ۱۳۹۸ در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ وارد فهرست سازمان‌های تروریستی شد با این استدلال که این گروه نظامی ایرانی «فعالانه در تأمین مالی و ترغیب تروریسم به‌عنوان ابزاری برای کشورداری مشارکت دارد» و «ابزار اصلی حکومت ایران در راستای هدایت و اجرای کارزار بین‌المللی تروریسم است».

در عین حال، حتی از پیش از قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی تحریم‌های دیگری علیه این سازمان و فرماندهان ارشد آن اعمال شده که همچنان به قوت خود باقی است.

با این حال، مقام‌های دولت جو بایدن می‌گویند «وضعیت موجود، در هیچ زمینه‌ای، باعث امن‌تر شدن آمریکا نشده» و برعکس سپاه پاسداران «تقویت هم شده است».

علاوه بر مخالفت‌هایی که در آمریکا و اسرائیل نیز نسبت به دستیابی به توافق احیای برجام به قیمت حذف نام سپاه از فهرست تروریسم بالا گرفته، این احتمال نزد ایرانیان نیز بازتاب‌هایی داشته و شاهین مقدم و مهرزاد زارعی دو نفر از اعضای خانواده‌های جان‌باختگان سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دست سپاه، در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور آمریکا از او خواستند که این نهاد نظامی را از فهرست تروریستی خارج نکند.

با استفاده از گزارش‌های رویترز، آسوشیتدپرس، و خبرگزاری فرانسه/ م.ا. رادیو فردا:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *