– ۸ هزار پرستار در اوج شیوع کرونا با قرارداد ۸۹ روزه در مراکز درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی و تامین اجتماعی مشغول به کار شدند که از چند ماه پیش دسته دسته اخراج می‌شوند!
– دبیرکل خانه پرستار: حقوق کم، برخورد نامناسب و نبود امنیت شغلی برای پرستاران باعث شده تا مهاجرت پرستاران نسبت به سالهای قبل شدت پیدا کند.
– توسعه بخش بهداشت و درمان در ایران طی چهار دهه گذشته، مانند دیگر بخش‌های کشور مورد توجه مقامات جمهوری اسلامی نبوده و کمبود پرستار و تخت بیمارستانی یکی از نتایج آن به شمار می‌رود.
معاون پرستاری وزارت بهداشت از کمبود دستکم ۱۰۰ هزار پرستار در سیستم درمانی ایران خبر داده است. این در حالیست که هزاران پرستاران ناراضی از شرایط اقتصادی خود، در ماه‌های گذشته از کشور مهاجرت کرده و بخش قابل توجهی از پرستاران شاغل نیز با «قراردادهای موقت» استخدام شده‌اند!
عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت ایران با اشاره به شیوه استخدامی و قراردادهای ۸۹ روزه برای پرستاران گفته که «با توجه به کمبود حداقل ۱۰۰ هزار نفر کادر پرستار در کشور، اینگونه جذب‌ها تنها مُسَکن است.»
عباس عبادی ابراز امیدواری کرده که «با کمک معاونت توسعه و سازمان اداری و استخدامی، مجلس شورای اسلامی و سازمان نظام پرستاری، در سال جاری بتوانیم علاوه بر جذب پرستاران فعال در بحران کرونا، تعداد قابل توجهی نیروی پرستاری جذب و نسبت پرستار به تخت را به استاندارد نزدیک کنیم.»
کمبود پرستار در سیستم درمانی ایران از مدت‌ها پیش خبرساز شده است. محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار ایران آذر ۱۴۰۰ از افزایش ۳۰۰ درصدی مهاجرت پرستاران خبر داده بود. او با اشاره به روند افزایش مهاجرت پرستاران و عدم جایگزینی این نیروها گفته بود «با توجه به اینکه مهاجرت پرستاران از یک کانال مشخص انجام نمی‌شود، بنابراین نمی‌توان آمار دقیقی از میزان مهاجرت پرستاران ارائه داد. در واقع کانال‌های خروجی پرستاران چندین شکل است زیرا هر یک از کشورهای مبداء به یک شکل پذیرش می‌کنند. در برخی کشورها اخذ گواهی از نظام پرستاری الزامی است و در برخی کشورها این سخت‌گیری وجود ندارد. بنابراین هیچ‌کس نمی‌تواند آمار دقیقی ارائه دهد اما مهاجرت پرستاران شدت پیدا کرده است.»
محمد شریفی مقدم تأکید کرده بود که «وضعیت اسفبار پرستاری در کشور ما، حقوق کم، برخورد نامناسب و نبود امنیت شغلی برای پرستاران باعث شده تا مهاجرت پرستاران نسبت به سالهای قبل شدت پیدا کند زیرا قبلا شدت کمتر بود و اکنون مهاجرت پرستاران نسبت به سالهای قبل کرونا ۳ برابر شده است.»
اکنون در حالی معاون پرستاری وزارت بهداشت از کمبود دستکم ۱۰۰ هزار پرستار در سیستم درمانی ایران خبر داده که محمد شریفی مقدم دبیر کل خانه پرستار ایران آذرماه ۱۴۰۰ گفته بود در ایران ۱۰۰ هزار پرستار بیکار و جویای کار هستند!
محمد شریفی مقدم توضیح داده بود که «در آزمون استخدامی سال گذشته که در ۲۴ بهمن برگزار شد ۷۰ هزار نفر شرکت کردند یعنی این تعداد پرستار جویای کار هستند در عین حال سالانه ۱۰ تا ۱۲ هزار پرستار فارغ‌التحصیل می‌شوند.»
همزمان با ادامه موج‌های مختلف بیماری کرونا و کمبود پرستار، اما مهاجرت کادر پزشکی و درمانی نیز با افزایش چشمگیر روبروست. محمد شریفی مقدم نیز ماه گذشته گفته بود که در یک سال گذشته حدود ۲ هزار پرستار از کشور مهاجرت کرده‌اند.
از نظر استانداردهای بین‌المللی به ازای هر هزار نفر جمعیت بطور متوسط پنج تا شش پرستار لازم است و در کمترین حالت حداقل ۳ پرستار. طبق آخرین اطلاعات منتشر شده در ایران به ازای هر هزار نفر فقط ۱/۶ پرستار وجود دارد که از حداقل هم کمتر است!
کمبود پرستار در سیستم درمانی ایران پس از شیوع کرونا بیش از گذشته برجسته شد. حیدرعلی عابدی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان، سال گذشته با اشاره به فشار مضاعف بر پرستاران گفته بود که فشار کاری پرستاران بسیار زیاده بوده و ناچار هستند علاوه بر ۱۵۰ ساعت کاری استاندارد خود ۱۵۰ ساعت نیز به صورت اضافه کاری اجباری در بیمارستان‌ها کار کنند.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان افزوده بود که «به دلیل کمبود نیروی پرستار از همراهان بیمار درخواست می‌شود برای مراقبت از بیمارشان در بیمارستان حضور داشته باشند که بسیار نامطلوب است.»
با وجود طولانی کردن شیفت پرستاران شاغل در دوره کرونا، اما وزارت بهداشت ناچار به جذب نیروی پرستار شد. این استخدام‌ها بطور موقت و با قراردادهای ۸۹ روزه بود و از چند ماه پیش که آمار بستری‌های کرونایی کاهش یافت، اخراج دسته دسته پرستارانی که در دوران کرونا با قرارداد موقت استخدام شده بودند نیز آغاز شد. بر اساس گزارش‌ها ۸ هزار پرستار در اوج شیوع کرونا با قرارداد ۸۹ روزه در مراکز درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی و تامین اجتماعی مشغول به کار شدند که از چند ماه پیش با عدم تمدید قرارداد‌هایشان اخراج می‌شوند.
این موضوع سبب موجی از انتقاد و اعتراض به وزارت بهداشت شده است. همچنین طی دو سال گذشته بخشی از پرستاران شاغل نیز به دلیل پرداخت نشدن حقوق و مزایای شغلی در برخی بیمارستان‌ها تجمعات اعتراضی برگزار کردند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» شهریور گذشته گزارش داده بود «در دو سالی که از شیوع کرونا در ایران می‌گذرد، حدود ۸۰ هزار پرستار به کووید مبتلا شده‌اند و بیش از ۱۱۰ نفرشان جان خود را از دست داده‌اند.»
این در حالیست که کمبود پرستار در سیستم درمان ایران از سال‌ها پیش از پاندمی کرونا وجود داشته است. حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت وقت در سال ۹۳ گفته بود «به ازای هر تخت در کشورهای مجاور حداقل ۲/۵ پرستار وجود دارد، در حالی که در ایران این عدد زیر یک است.»
در سال ۹۴ نیز مسئولان وزارت بهداشت و درمان اعلام کرده بودند، در شرایطی که ایران با کمبود ۱۲۰ هزار پرستار مواجه است، سالانه بیش از هزار پرستار از ایران به مقصد کشورهای اروپایی مهاجرت می‌کنند.
وبسایت تابناک نیز تیرماه ۹۵ در گزارشی نوشت که افزایش ۳۰۰ درصدی مهاجرت پرستاران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و غربی در دو ماه اردیبهشت و فرودین امسال یعنی تقریبا همه پرستاران در حال ترک کشور هستند.
اینهمه نشان می‌دهد توسعه بخش بهداشت و درمان در ایران طی چهار دهه گذشته، مانند دیگر بخش‌های کشور مورد توجه مقامات جمهوری اسلامی نبوده و کمبود پرستار و تخت بیمارستانی یکی از نتایج آن به شمار می‌رود.
کیهان چاپ لندن: