۱۸سال پیش شهر آبادان شاهد یک اعتراض اجتماعی بود. سه نفر کشته شدند، ۷۰ نفر زخمی و ۴۰۰ نفر بازداشت. ریشه اعتراض، شوری آب شهر آبادان بود. ماجرای این روزهای شهرهای خوزستان، تکرار آن اعتراض های تلخ و بی نتیجه است.
احسان مهرابی,ایران‌وایر:
چند ماه پس از آن اتفاقات، در جلسه دهم مهرماه سال ۷۹ مجلس شورای اسلامی، حبیب الله بی طرف، وزیر وقت نیرو، به نماینده آبادان وعده داد که طی مدت ۴۵ روز مشکلات آب شرب آبادان و شهرهای دیگر» حل شود و « در جهت حفاظت از رودخانه کارون اقدامات جدی» انجام شود. پس از این وعده ها، عبدالله کعبی، نماینده آبادان، نیز اعلام کرد که از پاسخ های وزیر نیرو به سوال خود قانع شده است. او قانع نشد ولی دغدغه هایش هنوز باقی است و مشکلات آب شرب آبادان و شهرهای دیگر تبدیل به یک بحران شده است.
همان زمان، نماینده آبادان به سرازیر شدن پساب های شرکت توسعه نیشکر خوزستان در آب کارون و بهره برداری بیش از حد از آب های خوزستان اعتراض کرده بود. حبیب الله بی طرف نیز درپاسخ به این سوال گفت سال ۶۴، براساس درخواست وزارت کشاورزی ، وزارت نیرو مجوز اختصاص آب برای نیازهای طرح های توسعه نیشکر را صادر کرده است.
در این اعتراض ها، کعبی تنها نبود. اکثر نمایندگان خوزستان در مجلس ششم، بارها به وضعیت آب این استان اعتراض کردند. از جمله جاسم شدید زاده، نماینده اهواز که در نطقش در صحن علنی، سوالی از محمود حجتی وزیر کشاورزی درباره طرح نیشکر در صحن علنی مجلس مطرح کرد و از توضیحات وزیر قانع نشد. او گفت طرح توسعه نیشکر که ۸۴ هزار هکتار زمین را زیر کشت می برد، مجوز سازمان محیط زیست را ندارد. نماینده اهواز همچنین هشدار داد که پساب های «بسیار مسموم» این پروژه به کارون ریخته می شود و افشا کرد که پس از« مشکلات سیاسی و اجتماعی» سرازیر شدن این پساب ها به کارون آن را به سمت شرق و غرب جاده آبادان و خرمشهر و سپس به تالاب شادگان منتقل کردند که آبزیان نادر این تالاب را از بین برد.
۱۸سال پیش شهر آبادان شاهد یک اعتراض اجتماعی بود. سه نفر کشته شدند، ۷۰ نفر زخمی و ۴۰۰ نفر بازداشت. ریشه اعتراض، شوری آب شهر آبادان بود.
در هنگام نطق شدیدزاده، هیچ یک از دیگر نمایندگان به سخنان او توجه نمی کنند و اکثرا در رفت و آمدند و با یکدیگر سخن می گویند. این موضوع البته تنها محدود به این جلسه مجلس نیست و درباره دیگر سوال های نمایندگان از وزرانیز صادق است. به طور معمول سوال هایی که مربوط به موضوعات حوزه انتخابیه یک نماینده است کمتر مورد توجه دیگر نمایندگان قرار می گیرد.
شدید زاده در مصاحبه با ایران وایر درباره توجه نکردن دیگر نمایندگان مجلس به سخنانش می گوید:«فضای مجلس هنگام طرح سئوالات نمایندگان از وزرا از همان مجلس اول فضای مسئولانه ای نبوده است و من در آن جلسه هم به نمایندگان اعتراض کردم و گفتم که یا شما با این اعداد و ارقام آشنا نیستید ویا برای شما اهمیتی ندارد».
این نماینده سابق مجلس تشبیهی که یک نماینده دیگر مطرح کرده را تکرار می کند و می گوید که فضای جلسات علنی مجلس «مانند مهدکودک یا حمام عمومی است و نمایندگان به سخنان همکاراشان یا وزرا در حین سئوال توجه نمی کنند، درحالی که پس از پاسخ وزیر رای گیری می شود و آنان باید درباره قانع کننده بودن یا نبودن رای دهند،اما وقتی که به سخنان طرفین گوش نداده اند چگونه می توانند قضاوت کنند؟».
اعتراض به طرح نیشکر خوزستان البته هشت سال پیش از تشکیل مجلس ششم آغاز شده بود. در مجلس چهارم نیز تحقیق و تفحص از طرح توسعه نیشکر خوزستان تصویب و گزارش آن در ۹۰۰ صفحه تهیه شد اما در نهایت در صحن مجلس قرائت نشد. نمایندگان استان خوزستان اما پس از ۲۰ سال و در مجلس دهم توانستند گزارش تحقیق و تفحص از طرح توسعه نیشکر خوزستان را در مجلس قرائت کنند. در این گزارش اعلام شده که وعده های وزیر کشاورزی در سال ۸۱ و پس از ۱۴ سال هنوز اجرا نشده است.
موضوع ریختن پساب های نیشکر به رودخانه کارون و تالاب شادگان از جمله دیگر بندهای این گزارش بود.
مرداد ۷۹ احمد میدری، نماینده آبادان، درباره تامین آب برخی پروژه ها و مشکلات زیست محیطی شان هشدار داد. کسی به این هشدارها توجه نکرد.
به گفته تهیه کنندگان این گزارش، در پساب های شرکت نیشکر «علاوه بر وجود نمک و شوری بالا، مقداری هم نهاده های کشاورزی مثل علف کش در آنها وجود دارد. به عبارتی سالیان سال است که چندین هزار تن نمک وارد محیط از جمله رودخانه های کارون می شود. اگرچه عمده این نمک با آب عبور می کند اما علاوه بر اینکه مصرف کنندگان را تحت تاثیر قرار می دهد زمین‌های اطراف رودخانه را هم متاثر می‌کند».
در مرداد ماه سال ۷۹ نیز احمد میدری، نماینده آبادان، در نطق پیش از دستور به برخی پروژه ها اعتراض کرد که پس از آن تاریخ و در۱۸ سال گذشته همچنان در حال اجرابوده است و درگیری ها درباره آنها ادامه دارد.
طرح های انتقال آب و ساخت ۱۷ سد که برخی از آن ها فاقد مطالعات زیست محیطی بوده، از جمله موضوعاتی بود که میدری درباره آن ها هشدار داد. او همچنین هشدار داد در صورت ادامه وضعیت «کشاورزان آبادانی مهاجرت خواهند کرد و مسایل زیست محیطی، ابعاد امنیتی به خود می گیرد». این اقتصاددان همچنین هشدار داد که «در آبادان مسایل زیست محیطی به یک بحران اجتماعی» منجر شده و «این توسعه ناپایدار یا اندیشه نادرست سیاستگذاری، اگر ادامه پیدا کند، می تواند قربانیان بیشتری بگیرد».
میدری در سخنان دیگری گفته بود که وزارت کشور هشدار او و محمد رشیدیان، دیگر نماینده آبادان، را جدی نگرفته تا اینکه بحران بالا گرفته و معترضان « ظرف مدت ۵ ساعت یعنی از ۷ صبح تا ۱۲ ظهر، به اندازه کل سال ۵۷ در آبادان، شیشه شکستند.»
در دو دهه ۸۰ و۹۰ نیز شوری و گل آلود بودن آب شهرهای خوزستان، به خصوص آبادان و خرمشهربارها در رسانه ها مطرح شد و حتی یکی از موضوعات اصلی مطرح در سفر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به این استان بود.
میدری استان خوزستان را «آزمایشگاه مدرنیته» خوانده بود. این آزمایشگاه اما اینک تبدیل به نمایشگاه توسعه ناپایدار شده است. سد گتوند، شوری آب آبادان و ریزگردها از جمله تصاویر شاخص این نمایشگاه است که صحنه های غم انگیزی را رقم زده است.