هفته گذشته، فعالان محیط زیستی و میراث فرهنگی شهرستان قزوین در اعتراض به تداوم ساخت و سازهایی که به تخریب باغستان سنّتی این شهر می شود، تجمع اعتراضی برپا کردند.
در این تجمع که در محل باغستان سنتی قزوین برگزار شد، معترضان خواستار توقف عملیات «پل سازی طبقاتی درون شهری» و جلوگیری از تخریب باغستان یک هزار ساله این شهر از سوی مسئولان شدند.
ایران وایر:
پیمانکار این پروژه «قرارگاه خاتم الانبیاء» سپاه اعلام شده و فعالان محیط زیست می گویند حفظ درختان پسته ۱۵۰ ساله باغستان قزوین و جلوگیری از تخریب هزاران درخت باغستان سنتی قزوین که در میراث فرهنگی کشور نیز به ثبت رسیده، در گرو توقف قطعی این طرح است.
پروژه پارکینگ طبقاتی قزوین، در محدوده تقاطع‌های خیابان راه آهن، سلامگاه و مولوی و ورودی این شهر از سمت خیابان اصفهان، از خرداد ماه سال ۱۳۹۳ با موافقت شهرداری این شهر کلید خورد.
جدا از جاذبه‌های گردشگری، ریه‌های تنفسی این شهر به حساب می‌آیند و به گفته فعالان محیط زیست، با تداوم چنین پروژه هایی وضع آلودگی هوایی آن با بحران رو به رو خواهد شد.
بلافاصله پس از آغاز پروژه، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین با بیان این که «از منظر باستان شناسی اجرای این طرح موجب تخریب آثار و لایه های تاریخی و نابودی میراث فرهنگی و اختلال در هویت تاریخی شهر می شود»، اعلام کرد که «به دلیل غیرقانونی بودن اقدامات شهرداری و ناهماهنگی با میراث فرهنگی که قانونا مکلف به حفظ و پاسداری از بناهای تاریخی است، شکواییه ای تنظیم و در حال پیگیری از طریق مراجع قضایی هستیم. »
پروژه پارکینگ طبقاتی البته نخستین پروژه ای در شهرستان قزوین نیست که باغستان سنّتی این شهر را در خطر قرار داده و تا امروز ساخت و سازهای بسیاری در این محدوده اعتراض فعالان میراث فرهنگی را در پی داشته است.
مسئولان چه کسانی هستند؟
ساخت و ساز در حریم مکان هایی که به عنوان «اثر ملّی» در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ثبت شده، چه روال قانونی دارد و بر اساس قانون مجازات اسلامی طی نکردن این روند چه مجازات هایی در پی دارد؟
موسی برزین، حقوق دان مشاور وبسایت ایران وایر، در پاسخ این پرسش می گوید: « به طور کلی هم تنها سازمان میراث فرهنگی می‌تواند مجوز ساخت و ساز در این نوع از فضاها را صادر کند. جالب آن که برای ساخت و ساز در حریم “آثار ملی” قانون حتی به این سازمان هم اجازه صدور مجوز را نداده است.»
آسیب به یک «اثر ملی» لزوماً در “تخریب فیزیکی” آن خلاصه نمی‌شود؛ به عنوان مثال، «کاهش دید» نسبت به آثار باستانی هم می‌تواند به جلوگیری از ساخت و ساز عمرانی در اطراف آنها منجر شود.
آقای برزین در مورد حدود اختیارات سازمان میراث فرهنگی درباره صدور مجوز ساخت و ساز در حریم “آثار ملی” می گوید:« جالب است که در صورت ثبت اثر به عنوان “اثر ملی” حتی خود این سازمان هم نمی تواند هیچ مجوز ساخت و سازی صادر کند. بنابراین با توجه به این که سازمان میراث فرهنگی قزوین هم به روشنی از این طرح انتقاد کرده، می توان شهرداری به عنوان کارفرمای پروژه، اداره راه و شهرسازی و سازمان جهاد کشاورزی قزوین را مسئول اصلی این روند غیر قانونی دانست.
بر اساس ماده۵ «قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران»، برای بررسی و تصویب «طرح های تفصیلی و شهری و تغییرات آنها»، در هر استان کمیسیونی با عضویت استاندار به عنوان رئیس، مدیر کل راه و شهرسازی استان، شهردار، رئیس سازمان جهاد کشاورزی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان اعضای اصلی تشکیل می‌شود که محل دبیرخانه این کمیسیون در اداره کل راه و شهرسازی آن شهرستان است. این کمیسیون به عنوان «کمیسیون ماده پنج» شناخته می شود.
بنابراین برای پیگیری بهتر ماجرا، ما پیشنهاد می کنیم، برای اطلاع پیدا کردن از جزئیات طرح تأسیس پل طبقاتی در محدود باغات شهرستان قزوین، با مسئولان سه نهاد شهرداری، اداره راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و نمایندگان شورای این شهر گفتگو کنید.
چطور پیگیری کنیم؟
برای پیگیری این مسئله در شهرداری قزوین، باید با دو «اداره بهسازی» شهرداری قزوین و «سازمان باغستان های سنّتی» این نهاد را که برای حراست از باغستان این شهر تأسیس شده گفتگو کنید.
استاندار، رئیس جهاد کشاورزی استان، شهردار، یک نفر از اعضای شورای شهر، ، نماینده امام جمعه، مدیر عامل شرکت آب منطقه، مدیر کل محیط زیست، رئیس سازمان مسکن و شهرسازی و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری قزوین همه از اعضای شورای «سازمان باغستان‌های سنّتی» شهرداری این شهر هستند.
با شماره ۳۳۲۳۹۲۸۴ تلفن شهرداری قزوین تماس بگیرید و راه ارتباط با مسئولان سازمان باغستانی سنتی را بپرسید. رئیس این سازمان حمید رحمانی است.
برای سوال از پرونده قضایی که محمد‌علی حضرتی‌ها، مدیر کل میراث قزوین از تشکیل آن برای شکایت از مجریان پروژه پل طبقاتی خبر داده از شماره تلفن ۳۳۶۸۵۰۰۱ و ایمیل Info@qchto.ir استفاده کنید.
مسعود حق لطفی نیز مدیر کلی راه و شهرسازی استان را بر عهده دارد. او یکی دیگر از اعضای کمیسیون ماده پنج شهرستان قزوین است. از مسئولان این نهاد بپرسید چرا در کمیسیون ماده پنج با راه اندازی این پروژه علیرغم غیر قانونی بودن آن مخالفت نکرده اند. برای این کار با شماره ۳۳۶۵۹۴۵۵ تماس بگیرید.
دادستان قزوین هم می تواند چون این جرم جنبه عمومی دارد، علیه خاطیان اعلام جرم کند و حتی دستور توقف پروژه برای «پیشگیری از جرم» را صادر کند.
از اعضای شورای قزوین هم می توانید بپرسید آیا در این چهار سال، از شهرداری و دیگر نهادهای شهر برای نظارت بر این پروژه سوال کرده است؟
۳۳۲۲۷۴۱۲ شماره تلفن شورای شهر قزوین است و در این لینک می توانید به وبسایت این نهاد دسترسی پیدا کنید.