عصر ایران؛ مهرداد خدیر- چنان که پیش بینی می شد سخنان روز دوشنبه اول بهمن رییس جمهوری در وزارت ارتباطات و اطلاعات فناوری واکنش های متفاوتی در پی داشته است.

این نوشته اما متوجه ویدیویی است که این سخنان را با خاطره ای از حسن روحانی درباره سال 1357 کنارهم قرار داده تا مغایر بداند و به نظرات دیگر کاری ندارد.

آقای روحانی در این سخنرانی گفته است: «در مسألۀ حجاب، متأسفانه اول از زن شروع می کنیم در حالی که قرآن ابتدا مرد را از نگاه هرز دور می کند اما ما می رویم و به خاطر حجاب، دختران وزنان را دستگیر می کنیم.»

در ویدیویی که منتقدین ساخته اند اما خاطره ای از روحانی از زبان خود او نقل می شود که چهره نشان می دهد مربوط به دهه 70 است و در آن می گوید: « در ارتش زنانی بدون روسری می آمدند و گفتیم محیط نظامی قوانین خاص خود را دارد و نباید بی روسری بیایید و به دژبانی دستور دادیم راه ندهند.»

آنان این دو فیلم را کنار هم گذاشته اند تا نتیجه بگیرند روحانی در گفته اخیر صداقت ندارد یا پیش از این به گونه ای دیگر می اندیشیده است.

به این بهانه بد نیست چند نکته یادآوری شود:

اول این که بحث های مربوط به حجاب اجباری ناظر به فضای عمومی است وگرنه هر سازمان و دستگاهی قوانین و مقررات خاص خود را دارد.

از این رو بعد از انقلاب، حجاب به صورت عمومی اجباری نشد. ابتدا در نهادهای نظامی- کارکنان و مراجعان- اعمال شد و بعد نوبت به ادارات و مدارس رسید. به گونه ای که در سال 1358 حجاب تنها در نهادهای نظامی اجباری بود آن هم در حد روسری. در سال 1359 ادارات و مدارس هم ملزم شدند.

حجاب اجباری به صورت کنونی در واقع بعد از وقایع سال 1360 رواج یافت. قانون مجازات اسلامی هم بعدتر تصویب شد که برای «بی حجابی» و نه «بد حجابی» مجازات تعیین کرد. بنا براین آنچه در سال 57 یا 58 گفته ناظر به مقررات اداری و نظامی و مانند تعیین یونیفورم است که شامل مردان هم می شده و جدای موضوع حجاب هم مرسوم است.

جالب است یادآوری شود خانم گوینده و مجری تلویزیون در نوروز 1358 و در اولین عید بعد از انقلاب 57 حجاب نداشت و البته منهای مو پوشیده بود و آرایش نداشت. او بود که مردم را به شنیدن سه پیام نووروزی (امام خمینی، آیت الله شریعتمداری و مهندس بازرگان نخست وزیر) دعوت کرد.

در همان روزها البته صادق قطب زاده رییس وقت رادیو وتلویزیون -که هنوز صدا وسیما نشده بود- در پاساژ شانزه لیزه (قائم) تهران سخنرانی و از انتخاب مجری باحجاب برای برنامه کودک دفاع کرد و گفت: چطور در 17 شهریور زنان با چادر به خاک و خون افتادند اما با حجاب نمی توانند در مقابل دوربین ظاهر شوند؟

دوم: این روش پیش تر درباره رییس جمهوری اصلاحات هم به کار رفته است. مثلا وقتی درباره درگذشت امیر انتظام پیام تسلیت فرستاد نوشته ای از او درباره سخنگوی دولت موقت را منتشر کردند یا در بحثی دیگر به ممنوعیت ویدیو در دوران وزارت ارشاد پرداختند.

حال آن که در زمان های مختلف می توان تصمیمات متفاوت گرفت و اگر قرار بود انسان در همه عمر به یک گونه بیندیشد و عمل کند چه نیاز به خواندن کتاب و کسب مهارت؟

مهم‌تر این که کسانی اساسا در بازی نبوده‌اند. احتمال این که یک فوتبالیست به دیگری آسیب جسمی برساند بیشتر است یا من روزنامه نگار؟! معلوم است که فوتبالیست. چون او در میدان بازی است. می توان حدس زد که تهیه کنندگان این فیلم در زمان نقل شده در خاطره اساسا به دنیا نیامده و در صحنه نبوده اند و خود در بازی نبوده اند و حالا دربارۀ بازیگران قضاوت می کنند.

سوم: در جمله ای که از روحانی نقل شده او از ضمیر «ما» استفاده می کند. بنا بر این نمی خواهد قصور و اشتباه احتمالی را از خود دور کند. وقتی خود او می گوید «ما» یعنی شامل همه و از جمله خود او.

از این رو کشف یک جمله در گذشته چندان هم خارق العاده نیست وقتی خود او هم از ضمیر «ما» استفاده کرده است.

چهارم اما این است که اساسا مثال حجاب فرعی بود. در سخنان روحانی نکته های دیگری بود که به عمد یا به سهو نخواستند به آنها بپردازند.

برخی هم البته می گویند رییس جمهوری از ادامه سرگردانی اف.ای.تی .اف ناراضی است و قصد دارد از این طریق با پایگاه اجتماعی خود ارتباط برقرار کند و این سخنرانی را در راستای نامه هفت یا هشت وزیر می دانند.