دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به خاطر ادامه حمله‌های نظامی اسرائیل به اهدافی در سوریه به این کشور هشدار داد. اسرائیل هدف این حمله‌ها را پایگاه‌های سپاه پاسداران و گروه‌های شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی عنوان می‌کند.
علی شمخانی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران
ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه که برای رایزنی با مسئولان جمهوری اسلامی به تهران سفر کرده، عصر سه‌شنبه، ۱۶ بهمن (پنجم فوریه) با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، دیدار و گفت‌گو کرد.
دویچه وله :
به گزارش خبرگزاری فارس شمخانی در این ملاقات ابراز امیدواری کرد که روابط ایران و سوریه در عرصه‌های مختلف، به خصوص در حوزه‌های تجاری و اقتصادی رو به گسترش باشد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی وعده داد که جمهوری اسلامی همانگونه که در سال‌های گذشته در نبرد با مخالفان رژیم بشار اسد در کنار دمشق قرار داشته “در دوران بازسازی این کشور نیز از ارائه هیچ کمک و مشورتی مضایقه نخواهد کرد”.
شمخانی گفت: «همکاری ایران و سوریه برای مبارزه با تروریسم تکفیری دستاوردهای غیر قابل انکاری برای منطقه و امنیت بین‌المللی به دنبال داشته است و این روند تا پایان یافتن بحران امنیتی در این کشور ادامه خواهد داشت.»
بر خلاف انتظار جمهوری اسلامی، سهم ایران از بازار سوریه در دورانی که دولت مرکزی بر بخش بزرگی از کشور دوباره تسلط یافته بسیار اندک است و رقیبانی چون ترکیه و روسیه سهمی به مراتب چشمگیرتر از این بازار را در اختیار دارند. این وضعیت با انتقادها و گلایه‌های زیادی از سوی فعالان اقتصادی ایران روبرو شده است.
سهم ناچیز ایران از واردات سوریه
علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، در روزهای پایانی ماه گذشته به خبرگزاری ایلنا گفته بود: «در چند سال اخیر بیشترین حمایت‌ها را از سوریه داشتیم اما در یک نمودار نزولی در سه ماه اول سال ۹۷، سوریه شش میلیارد دلار واردات داشته که سهم ایران از این عدد ۳۷ میلیون دلار بوده است و ۷۰ درصد این رقم متعلق به روسیه، چین و ترکیه است در صورتی که سهم این سه کشور در بخش سیاسی و امنیتی یک دهم ایران نیز نیست.»
شمخانی در بخشی از سخنانش در دیدار با ولید معلم به حمله‌های اخیر اسرائیل به اهدافی در سوریه اشاره کرد و آن را نقض تمامیت ارضی این کشور و غیرقابل قبول خواند.
اسرائیل که به طور معمول مسئولیت حمله‌های خود به سوریه را رسما بر عهده نمی‌گرفت در ماه‌ها و هفته‌های اخیر چند بار از پرتاب موشک و بمباران هوایی اهدافی، از جمله در حومه دمشق خبر داده که نظامیان اسرائیلی آنها را پایگاه‌ها و انبار مهمات نیروی قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران و گروه‌های مورد حمایت ایران مانند حزب‌الله لبنان اعلام می‌کنند.
تهدید اسرائیل به عملیات تلافی‌جویانه
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هدف این حمله‌ها را ارتش سوریه و “نیروهای مقاومت” عنوان کرده و اسرائیل را به عملیات تلافی‌جویانه تهدید کرده است: «در صورت تداوم این اقدامات، تدابیر پیش‌بینی شده برای بازدارندگی و پاسخ قاطع و متناسب به گونه‌ای که درس عبرتی برای حکام دروغگو و جنایتکار اسرائیل باشد، فعال خواهد شد.»
شمخانی به حمله به نیروهای ایرانی در سوریه اشاره مستقیمی نکرد و درباره چگونگی اقدام‌های بازدارنده جمهوری اسلامی در صورت تداوم حمله‌های اسرائیل توضیح بیشتری نداد. با این حال ولید معلم در سخنان خود اشاره‌ای کرده که می‌تواند تائید تلویحی حمله به نظامیان ایرانی مستقر در سوریه تلقی شود.
به گزارش فارس وزیر امور خارجه سوریه گفته است: «مستشاران نظامی ایران به دعوت دولت سوریه و به منظور توانمندسازی نیروهای مسلح این کشور برای مقابله با تروریسم در سوریه حضور یافته‌اند و دولت خود را موظف به حفظ امنیت نیروهای ایرانی حاضر در خاک این کشور می‌داند.»
جمهوری اسلامی ادعا می‌کند که نظامیان این کشور در سوریه حضوری “مستشاری” دارند و در درگیری‌های نظامی دخالت نمی‌کنند. مرگ صدها سپاهی، بسیجی و نظامی ایرانی در میدان‌های نبرد در سوریه خلاف این ادعا را نشان می‌دهد.
اسرائیل بارها گفته که استقرار و حضور دائمی نظامیان ایران در خاک سوریه را به هیچ‌وجه تحمل نمی‌کند و فعالیت‌های سپاه پاسداران و نیروهای حزب‌الله و دیگر گروه‌های شیعه مورد حمایت تهران را تهدیدی برای امنیت خود ارزیابی می‌کند.
اتهام فعال نکردن سامانه اس ۳۰۰ به روسیه
روسیه که در کنار ایران مهم‌ترین حامی سوریه محسوب می‌شود، گرچه از حمله‌های اخیر اسرائیل انتقاد کرده اما ظاهرا قدمی برای مقابله با آن برنداشته و آن گونه که رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران گفته امکان انجام این حمله‌ها را فراهم کرده است. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، به تازگی روسیه را متهم کرده که با فعال نکردن سامانه دفاع ضدهوایی سوریه مانع مقابله با حمله‌های اسرائیل شده است.
فلاحت‌پیشه چهارم بهمن ماه با اشاره به حمله‌های چند روز پیش به حومه دمشق که به گفته منابع اسرائیلی خسارت سنگینی به نیروهای ایران و متحدانش وارد کرده، به خبرگزاری ایرنا گفته است: «در این بین نقدی جدی به روسیه وجود دارد، که در زمان حملات رژیم صهیونیستی سامانه پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود را غیر فعال می‌کند.»
روسیه پائیز امسال سامانه پدافند اس ۳۰۰ را در اختیار ارتش سوریه قرار داد اما ظاهرا نظامیان سوری در چند ماه گذشته قادر به استفاده از این سامانه برای دفع حمله‌های هوایی و موشکی اسرائیل نشده‌اند.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، دو روز بعد به شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفته که مسکو اهمیت تدابیری که امنیت اسرائیل را در بالاترین سطح تامین می‌کند دست‌کم نمی‌گیرد و همه طرف‌های درگیر در منطقه از جمله ایرانی‌ها، ترک‌ها و سوری‌ها این را به خوبی می‌دانند.
تضمین امنیت اسرائیل از اولویت‌های روسیه
او تضمین امنیت اسرائیل را یکی از اولویت‌های اصلی روسیه عنوان کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل که از آغاز دور جدید حمله‌های نیروی هوایی این کشور به سوریه، بارها با ولادیمیر پوتین دیدار و گفت‌وگوی تلفنی داشته، بر وجود “هماهنگی کامل” میان مسکو و تل‌آویو در مورد این عملیات تاکید کرده است.
آناتولی ویکتوراف، سفیر مسکو در تل‌آویو، نیز چندی پیش گفته است که این هماهنگی برای تامین امنیت نیروهای روسی مستقر در سوریه حیاتی است و نیروهای نظامی دو کشور برای این منظور با یکدیگر در ارتباط هستند.
بر این پایه برخی ناظران پیش‌بینی می‌کنند که عملی شدن احتمالی تهدیدهای دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران علیه اسرائیل می‌تواند با مخالفت و واکنش تند روسیه مواجه شود.