مسئولان در ایران شدت گرفتن فعالیت “باندهای سرقت” از منازل و خودروها در کشور را نتیجه تعطیلی کارخانه‌ها، بیکاری روزافزون جوانان، افزایش نابرابری‌های اقتصادی و فقیرتر شدن خانوادهها می‌دانند.
آمارهای پلیس آگاهی تهران بزرگ به تنهایی نشان می‌دهد که در ۱۰ ماه گذشته از سال ۹۷ بیش از ۱۹۳ باند سرقت داخل خودرو دستگیر شدند.
علیرضا لطفی، رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ، “افزایش” تعداد سرقت از داخل خودرو را تایید کرد و گفت که فعالیت پلیس در انهدام این باندهای سرقت نسبت به سال ۹۶ حدود ۲۲ درصد رشد داشته است.
دویچه وله:
او درباره افزایش یافتن تعداد این باندها توضیحی نداده است و در همین حال گفته که میزان کشفیات پلیس از مخفیگاه‌های این سارقان در مقایسه با سال ۹۶ نزدیک به ۱۶ درصد افزایش یافته است.
آمارهای پلیس در پایتخت و مراکز استان‌ها نیز از افزایش یافتن وقوع سرقت و جرایم مختلف حکایت دارد، به طوریکه تنها در شش ماه اول سال ۹۷، شش میلیون و ۵۰۰ هزار تماس تلفنی مربوط به وقوع حادثه با پلیس پایتخت گرفته شده که در ۳۶۰۰ مورد آنها ماموران عملیاتی وارد ماجرا شدند.
خط فقر بالا، بزه‌های بیشتر
مرکز پژوهش‌های مجلس افزایش یافتن میزان سرقت‌ها و جرایم را یکی از نتایج فقیر شدن خانوادهها و بیکاری جوانان، به ویژه جوانان تحصیلکرده دانسته و اعلام کرده که خط فقر از بهار ۹۶ تا ۹۷ در همه مناطق مختلف ایران ۹ تا ۱۱درصد بالا رفته است.
خبرگزاری‌های ایران به نقل از نمایندگان و فعالان اقتصادی و کارگری، فقر در شهرها و روستاها را به “اسبی سرکش و افسارگسسته” تشبیه می‌کنند که حیات خانوارها را زیر پا می‌گذارد و این موضوع باعث می‌شود در شرایط نامناسب و “تنگنا”، جرایم شکل بگیرد.
حسن لطفی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ایران، افزایش سرقت، خشونت، طلاق و اعتیاد در کشور را با افزایش نابرابری‌های اجتماعی و “مدیریت ناکارآمد” مسئولان مرتبط می‌داند.
برخی مانند حبیب‌الله کشت زر، نماینده مجلس هم بی‌توجهی به جوانان را زیر سئوال می‌برند و می‌پرسند: «آیا خانه‌های مردم به تدریج به آسایشگاهی روانی برای جوانان تبدیل نشده است؟»
این نماینده مجلس خطاب به مسئولان کشور، “تهدید اصلی” امروز ایران را نه ترامپ و داعش، بلکه بیکاری و فقر می‌داند.
سرقت در “شرایط اقتصادی حاکم”
فقر و تعطیلی بسیاری از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها در ماه‌های اخیر، ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری دانسته شده است.
همایون هاشمی، عضو فراکسیون امید مجلس، به تعطیلی کارخانه‌ها و شکل‌گیری برخی اعتراض‌ها و اعتصاب‌های کارگری اشاره می‌کند و اعتراضات مردم و کارگران را از سر “گرسنگی و فقر” می‌داند.
پیشتر دادستان کل ایران از افزایش آمار سرقت در کشور خبر داده و “شرایط اقتصادی حاکم” و بیکاری را از دلایل رشد سرقت دانسته بود.
به گفته محمدجعفر منتظری، دادستان کل ایران، بر اساس آمار قوه قضائیه و نیروی انتظامی، سرقت با رشدی معادل ۱۹ درصد، پس از جرایم مرتبط با مواد مخدر در ردیف دوم جرایم کشور قرار دارد.
منتظری تعطیلی کارخانه‌ها و کارگاه‌ها را از جمله عوامل ساختاری افزایش سرقت دانست و به مسئولان هشدار داد که بدانند “وضعیت کنونی جامعه” به لحاظ اقتصادی باعث افزایش جرایم می‌شود.
در ماه‌های گذشته شمار زیادی از کارگران در ایران، از جمله کارگران نیشکر هفت تپه خوزستان، کارخانه فولاد اصفهان و ده‌ها کارگاه و کارخانه دیگر نسبت به تعطیلی واحدهای شغلی و دریافت نکردن حقوق معوقه خود اعتراض کردند.
اسماعیل بخشی، یکی از سخنگویان نیشکر هفت تپه، در جریان همین اعتراض‌های کارگری، به موضوع آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیکاری و بی‌پولی خانوادهها اشاره کرده و از مسئولان پرسیده بود که آیا می‌توانند تحمل کنند اعضای خانواده‌شان یک روز بدون غذا باشند.
سیاست‌های فعلی فقرزدایی دولت حسن روحانی مانند یارانه ۴۵هزار و ۵۰۰ تومانی و توزیع سبد کالا که این روزها با صف‌های طولانی توزیع گوشت یخ‌زده همراه شده، به باور کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس تاکنون نتوانسته به خانوارها کمک کند. همه باور دارند باید طرحی نو در انداخته شود.