بانک مرکزی در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود هارمونی تسهیلات‌دهی شبکه بانکی کشور را به‌روزرسانی کرده است. بر این اساس میزان تسهیلات اعطایی شبکه بانکی با انبساط ۱۶ درصدی نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته به بیش از ۵۳۵ هزار میلیارد تومان رسیده‌است. در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری مطابق با رویه چندسال گذشته بخش خدمات بیشترین سهم را از تعداد و حجم تسهیلات پرداختی به خود اختصاص داده‌است. بیشترین میانگین تسهیلات اختصاص داده شده به بخش‌های مختلف نیز مطابق با رویه گذشته به بخش صنعت تعلق گرفته است. میانگین میزان وام پرداختی به هریک از صنعتگران در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری حدود ۶۲۳ میلیون تومان بوده‌است که در مقایسه با سال گذشته حدود ۱۷ درصد افزایش یافته‌است. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی تامین سرمایه در گردش، چه در بخش صنعت و چه در مجموعه بدنه اقتصادی کشور مهم‌ترین دلیل مراجعه فعالان اقتصادی برای دریافت وام بوده‌است. تامین سرمایه در گردش سهم ۵۹ درصدی از مجموع تسهیلات اعطایی در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری را به خود اختصاص داده‌است.
به‌روزرسانی آمار تسهیلات
بانک مرکزی در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود به انعکاس آمار میزان تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور پرداخته‌است. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری میزان تسهیلات اعطایی از سوی شبکه بانکی کشور به بیش از ۵۳۵ هزار میلیارد تومان رسیده‌است. مقایسه این رقم با میزان اعتباردهی شبکه بانکی کشور در بازه زمانی مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که میزان تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۶ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که میزان خلق نقدینگی در شبکه بانکی کشور طی ۹ ماه ابتدایی سال جاری حدود ۲۲ درصد گزارش شده‌است. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی مبلغ ۵۳۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات در قالب بیش از ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار وام به بخش‌های مختلف پرداخت شده‌است. به عبارت دیگر به‌طور میانگین از هر ۵/ ۷ ایرانی، یک نفر در سال گذشته وام گرفته است. همچنین پردازش آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که میانگین اعتبار تسهیلاتی اعطا شده به هر یک از متقاضیان وام در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری حدود ۶۷ میلیون تومان بوده است. همچنین سرانه هر ایرانی از میزان وام پرداخت شده در زمان یاد شده رقمی حدود ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار میلیارد تومان بوده‌است. این رقم در مقطع زمانی مشابه از سال گذشته حدود ۶ میلیون تومان بود.
بیش از نیمی از حدود ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار وام پرداخت شده در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری، مطابق با روند سال‌های اخیر به بخش خدمات پرداخت شده‌است. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی بخش خدمات در دوره یاد شده حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ فقره وام در یافت کرده است. میانگین وام پرداخت‌شده معادل ۴۹ میلیون تومان بوده است. پس از خدمات بخش‌های کشاورزی و بازرگانی بیشترین سهم را از تعداد وام اعطا شده در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری به خود اختصاص داده‌اند. البته بخش صنعت به واسطه میانگین بالاتر هر فقره وام پرداختی در بین تمامی بخش‌ها با وجود داشتن سهم کمتر از تعداد وام پرداختی، سهم بیشتری را از مجموع ارزش وام‌های پرداخت شده به خود اختصاص داده‌است. میانگین وام پرداخت شده به صنعتگران در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری معادل ۶۲۳ میلیون تومان بوده است و این بخش پس از بخش خدمات بیشترین سهم را از مجموع وام‌های پرداخت شده در مدت زمان مذکور به خود اختصاص داده است.
هدف از دریافت وام
گزارش بانک مرکزی علاوه بر ارائه تصویر توزیع وام بین بخش‌های مختلف اقتصادی به این سوال نیز پاسخ داده‌است که این تسهیلات با چه هدفی پرداخت شده‌اند. بنگاه‌های اقتصادی و افراد حقیقی معمولا وام دریافتی را صرف خرید کالا، سرمایه‌گذاری در قالب توسعه، تعمیر و تجهیز و استفاده به‌عنوان سرمایه در گردش موردنیاز می‌کنند. یکی از مهم‌ترین کارکردهای نظام بانکی در ایران تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی است. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی، بانک‌ها در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری بیشترین حجم تسهیلات‌دهی خود را به این هدف اختصاص داده‌اند. سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی ۱۰ ماه سال جاری حدود ۳۱۶ هزار میلیارد تومان بوده است. این رقم معادل ۸/ ۵۸ درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل (۲۸۷ هزار میلیاردتومان) معادل ۱۰ درصد افزایش داشته است. سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۱۰ ماه سال جاری معادل ۱۲۱هزار میلیارد تومان بوده که حاکی از تخصیص ۴/ ۳۸ درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه در گردش تمام بخش‌های اقتصادی (۳۱۶ هزار میلیارد تومان) است.
سایر اهداف دریافت وام سهمی کمتر از ۱۰ درصد از مجموع وام‌های تخصیص داده‌شده را به خود اختصاص داده‌اند که در این بین «ایجاد» با داشتن سهم ۷/ ۹ درصدی پس از تامین سرمایه در گردش بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌است. البته بر مبنای آمارهای بانک مرکزی در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری، اهداف متفرقه در مجموع سهم ۱۱ درصدی از میزان وام پرداخت شده از سوی شبکه بانکی کشور را به خود اختصاص داده‌است.
در میان بخش‌های مختلف اقتصادی، مسکن تنها بخشی است که تقاضای مصرفی در آن انگیزه زیادی برای دریافت وام در مقایسه با سایر اهداف ایجاد کرده است. بر مبنای گزارش بانک مرکزی حدود ۴۴ درصد از تسهیلات پرداختی به این بخش صرف خرید مسکن از سوی متقاضیان شده است. در حالی که ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری ماهانه به‌طور میانگین ۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای خرید مسکن در کشور پرداخت شده‌است. این در حالی است که تسهیلات تقاضا شده از سوی عرضه بخش مسکندر دوره یاد شده حدود یک‌چهارم این رقم بوده است. تامین سرمایه در گردش، به جز بخش مسکن، در سایر بخش‌ها بیشترین سهم را از نظر تعداد و ارزش تسهیلات پرداختی به خود اختصاص داده است.