تعدادی از امامان جمعه ایران مدعی شدند که لغو معافیتهای آمریکا مشکلی برای اقتصاد ایران به وجود نمیآورد و عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز نمیتوانند کاهش فروش نفت ایران را جبران کنند.
آمریکا دوشنبه هفته جاری معافیت به مشتریان نفتی ایران را متوقف کرد و از روز ۱۲ اردیبهشت، از نظر دولت ایالات متحده، دیگر هیچ کشوری اجازه خرید نفت ایران را ندارد.
در همین حال احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد، در خطبههای ششم اردیبهشت، با اشاره به افزایش قیمت نفت به ۷۵ دلار مدعی شد که «بازار جهانی تحمل حذف نفت ایران را ندارد» و قیمت هر بشکه نفت «به بیش از ۱۰۰ دلار میرسد».
به گزارش خبرگزاری تسنیم، وی تاکید کرد که عربستان سعودی و امارات متحده عربی نمیتوانند کاهش فروش نفت ایران را جبران کنند.
در همین حال محمدعلی آل هاشم، امام جمعه تبریز، نیز گفت که افزایش قیمت نفت، نشان داد که عربستان و دیگر کشورهای عضو اپک «نمیتوانند کمبود عرضه نفت ایران در بازار را جبران کند».
سخنان این امامان جمعه و دیگر مقامات جمهوری اسلامی در حالی بیان شده که ایگور سِچین، رئیس شرکت نفت دولتی روسیه، گفته که «عربستان و امارات قادر به جبران نفت ایران هستند.»
در همین حال خبرگزاری بلومبرگ از قول منابع آگاه گزارش داده بود که امارات و عربستان سعودی به تنهایی قادر هستند در کوتاهمدت ۱.۵ برابر صادرات نفت ایران، افزایش تولید داشته باشند.
آژانس بینالمللی انرژی نیز این ادعا را تایید و اعلام کرده که کشورهای اوپک ظرفیت مازاد تولید روزانه سه میلیون بشکه نفت دارند که دو سوم آن در اختیار عربستان و یک سوم دیگر در اختیار امارات، عراق و کویت است.
آقای علم الهدی در سخنان خود همچنین مدعی شد که کاهش فروش نفت مشکلی برای اقتصاد ایران به وجود نخواهد آورد.
وی وعده داد که وابستگی اقتصاد ایران به نفت کاهش مییابد و «ممکن است» این رقم در سال ۹۸ به «چهار درصد برسد».
امام جمعه مشهد همچنین گفت که «ما به خدا، اسلام، قرآن، امام زمان و مناجات رهبر … متکی هستیم، نه به نفت، معادن، منابع و بازار جهانی».
در همین حال لطف الله دژاکام، امام جمعه شیراز، نیز گفت که «ما اگر نفت هم نفروشیم، آب از آب تکان نمی خورد».
سخنان این امامان جمعه در حالی بیان شده که براساس گزارش نهادهای رسمی مانند دیوان محاسبات، وابستگی اقتصاد ایران به نفت در سالهای اخیر حدود ۴۰ درصد بوده است.
بر اساس همین طرح بودجه، برای سال جاری ۱۴۸ هزار میلیارد تومان صادرات نفت پیشبینی شده است که معادل حقوق کل شاغلان رسمی، پیمانی، قراردادی، کارگری وزارتخانهها، ریاست جمهوری، قوه قضائیه، نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی و بازنشستگان کشور است.
قبل از تحریمها، نفت همچنین سهمی ۶۰ درصدی در صادرات ایران داشت.
امام جمعه مشهد همچنین یکی از اهداف آمریکا برای تمدید نکردن معافیت های خریداران نفت ایران را افزایش «اضطراب مردم» پس از سیل دانست.
وی درباره هدف دوم صدور این بیانیه نیز گفت: «در روز نیمه شعبان توجه و استغاثه و وابستگی به امام زمان در دل مردم تولید امید کرده و برای اینکه با این امید مقابله کنند این بیانیه را صادر کردند».
وی با اشاره به سخنان رهبر جمهوری اسلامی، افزود: « مشکل ما با آدمهایی است که عقیدهشان به امام زمان و خدا ضعیف است و غرب، سر و مغز اینها را پر کرده و در جریانهای سیاسی و حکومتی رسوخ کرده و در مقابل هر عطسه آمریکا، لرزشان میگیرد. مشکل ما با این آدمها است».
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه در واکنش به عدم تمدید معافیتهای نفتی آمریکا برای مشتریان ایران، گفته بود که «ما آن قدری که نیاز داریم و خودمان اراده میکنیم، میتوانیم نفت خود را صادر کنیم».
آمریکا آبانماه پارسال به هشت کشور اجازه خرید محدود نفت ایران به مدت شش ماه را داد که تنها چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه از این معافیتها استفاده کردند.
در همین زمینه برایان هوک، نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، گفته است که تحریمهای دولت دونالد ترامپ علیه تهران، از سال پیش تاکنون «بیش از ده میلیارد دلار از درآمد نفتی حکومت ایران کاسته است».