بلومبرگ : در عمر ۴۰ ساله جمهوری اسلامی، به نظر میرسد سال ۲۰۱۹ برای اقتصاد این کشور که تجربه جنگ، تحریم و رکود نفتی را در کارنامه دارد، بدترین سال باشد. حتی پیش از تصمیم ترامپ برای لغو معافیت خریداران نفت ایران، شاهد بودیم که ریال ایران دو سوم ارزش خود را در برابر دلار از دست داد. صندوق بین المللی پول نیز پیشبینی کرده بود که تولید ناخالص داخلی ایران، رشد منفی شش درصدی را تجربه کند.
در مقام مقایسه باید بگوییم که تنها زمانی که اقتصاد ایران چنین وضعیتی را تجربه کرده بود، به دوران جنگ با عراق باز می گردد یعنی در دهه هشتاد که شاهد سقوط بهای نفت بودیم. در اوج تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۲ نیز ایران شرایط مشابهی را تجربه کرد.
به گفته صندوق بین المللی پول، احتمال دارد تورم به پنجاه درصد نیز برسد. وضعیت نابسامان اقتصادی ایران شرایطی مشابه سودان پیدا کرده و تنها زیمباوه و ونزوئلا که گرفتار بحران داخلی هستند، تورمی بیشتر از ایران را تجربه خواهند کرد.
یک مشاور اقتصادی مقیم تهران می گوید ایران اوضاع نابسامانی را پشت سر گذاشته است. او میگوید ما تجربه انقلاب، جنگ و تحریم‌ها را داشته ایم. اما فشار اقتصادی و بین المللی هرگز تا این حد افزایش نیافته بود.
به نظر می رسد فشار بر ایران از سوی ترامپ و متحدانش در خاورمیانه بازهم افزایش یابد. وقتی دولت آمریکا متعهد شد که مانع گسترش حضور ایران در منطقه شود، منتقدان گفتند که این تصمیم موجب تقویت جایگاه تندرو‌ها نسبت به میانه رو‌ها در تهران میشود که تلاش داشتند با افزایش تعامل با غرب، به انزوای ایران پایان دهند.
پیش از آنکه اقتصاد ایران از پیامد‌های تحریم‌های دولت‌های اوباما و بوش خلاص شود، ترامپ نیز با خروج از برجام، دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه ایران به راه انداخت. در حالی که دولت روحانی موفق شده بود تورم را مهار کند، در حل معضل بیکاری و بحران بانکی ناکام ماند.
آمریکا در آخرین اقدام خود به معافیت موقت خریداران نفت ایران پایان داد. تحلیلگران معتقدند که آثار نهایی تحریم‌ها را باید با مشاهده توانایی ایران در تداوم صدور نفت خود برآورد کرد. چین، هند و ترکیه به لغو معافیت‌ها معترضند. ایران مدعی است که قطع کامل صدور نفت ایران ممکن نیست.
افزایش بی ثباتی به صعود تورم در ایران دامن خواهد زد. آزور تحلیلگر صندوق بین المللی پول معتقد است که در وخیمتر شدن اوضاع اقتصادی ایران تردیدی وجود ندارد. دولت این کشور برای حمایت از قشر آسیبپذیر، اقلام خوراکی یارانه ای توزیع میکند و کمبود مواد دارویی و پزشکی مشاهده شده است.
یک کارشناس اقتصادی میگوید در مذاکره با مقامات رسمی اطمینان یافته که دولت برای بدترین سناریو‌ها حتی مواجهه نظامی برنامه ریزی کرده است. پیش بینی‌ها قبل از اعلام تصمیم دولت ترامپ برای لغو معافیت خریداران نفت ایران، نشان میداد که رشد منفی اقتصادی ایران از چهار درصد در سال ۲۰۱۸ به شش درصد افزایش خواهد یافت. قیمت مطلوب نفت برای توازن بودج‌های در ایران از ۶۴ دلار در سال ۲۰۱۷ به ۱۱۳ دلار در سال ۲۰۱۸ و ۱۲۵.۶ دلار در سال جاری افزایش یافته است. هماکنون بهای نفت برنت حدود ۷۱ دلار است.
آزور میگوید ایران برای کنترل شرایط در کوتاه مدت ناگزیر است که نرخ رسمی مبادله ارز را به نرخ بازار نزدیک کند و برای بهبود وضعیت مبادلات مالی، پیوستن به توافق ضدپولشویی و تامین مالی تروریسم را بپذیرد. به علاوه برای حمایت از قشر ضعیف دولت باید به وسعت طرح‌های حمایتی و یارانه ای خود بیفزاید.
کانال ترجمه بلومبرگ