بانک مرکزی ایران تمام منابع و ظرفیت خود را به کار گرفته تا کنترل بازار ارز را در شرایط حساس کنونی از دست ندهد؛ اما طی یک ماه گذشته قیمت دلار حدود 13 درصد افزایش یافته و نرخ سایر ارزهای معتبر نیز روند صعودی داشته‌اند.
به گزارش «شبکه رسانه‌ای بیان» از اوایل سال گذشته و هم‌زمان با فشارهای آمریکا، بازار ارز برای جمهوری اسلامی جنبه سیاسی و حیثیتی پیدا کرده و به همین خاطر از ابزارهای مختلفی برای کنترل این بازار استفاده می‌کند. بااین‌حال، کاهش ارزش ریال ایران عملاً خود را در افزایش قیمت ارزهای خارجی نشان داده است.
در حال حاضر بازار ارز در ایران بیش از اینکه تابع متغیرهای اقتصادی باشد، از جو خبری تبعیت می‌کند؛ برای مثال، در یک بازه زمانی کوتاه، اثرگذاری خبر افزایش قیمت بنزین بر قیمت ارز، بیش از اثر کسری تجارت خارجی کشور است؛ بنابراین، در چنین شرایطی تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال در بازار ارز معنای چندانی برای نوسان‌گیرها و بازیگران اقتصادی ندارد.
یکی از خبرهایی که اخیراً تاثیر زیادی بر نرخ انواع ارزهای خارجی داشت، وارد شدن سپاه پاسداران به لیست گروه‌های تروریستی بود. روز چهارشنبه هفته گذشته نیز شایعه سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین موجب افزایش 300 تومانی قیمت دلار شد.
رژیم ایران اگرچه مانع اثرگذاری شاخص‌های کلان اقتصادی بر بازار ارز می‌شود، نمی‌تواند جو خبری را آن‌طور که مایل است، کنترل کند. ازاین‌رو، خبرهایی از جنس لوایح اف.ای.تی.اف، قیمت بنزین، تحریم و… اثر بالایی بر قیمت ارزهای خارجی دارد.
در این شرایط رئیس‌کل بانک مرکزی ایران می‌کوشد با انتشار پست‌های اینستاگرامی درباره بازار ارز، اوضاع را کنترل کند. عبدالناصر همتی در تازه‌ترین پست اینستاگرامی خود نوشته است «بانک مرکزی قبلاً تدابیر لازم را برای مقابله و خنثی کردن فشارهای اقتصادی آمریکا اتخاذ و آرایش متناسب را با هدف کنترل بازار ارز و مهار تورم گرفته است.»
او در ادامه، «بازار متشکل ارزی»، «تنظیم سیاست‌های ارزی»، «عملیات بازار باز» و «برقراری مکانیسم مالی با کشورهای همسایه» را به عنوان راهکارهای کنترل بازار ارز و مهار تورم معرفی کرده است.
اما به کارگیری همه این ابزارها در شرایطی که صادرات نفت ایران از روز 12 اردیبهشت به صفر رسیده و ورود ارز به کشور از مسیرهای قانونی ناممکن شده است، اثر چندانی بر بازار ارز نخواهد داشت. چنانچه این ابزارها کارایی هم داشته باشد، منجر به سرکوب قیمت ارز می‌شود و به زودی در یک بازه زمانی کوتاه (مانند سال 91 و 97) فنر قیمت‌ها از دست رژیم در می‌رود.
نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه‌ای که اخیراً مرکز آمار ایران منتشر کرده است در مقایسه با میزان افزایش قیمت ارز، نشان می‌دهد بانک مرکزی در یک ماه گذشته از تمام ظرفیت‌ها و منابع خود برای کنترل بازار ارز و سرکوب قیمت‌ها استفاده کرده است. بااین‌حال، طی یک ماه گذشته نرخ هر دلار آمریکا از 13100 تومان به 14700 تومان یعنی حدود 13 درصد افزایش یافته است.
بااین‌همه، بدترین وضعیت در یکی دو ماه آینده به وجود خواهد آمد؛ وضعیتی که در آن فروش صادرات نفت ایران تقریباً به صفر می‌رسد و تراز ارزی بانک مرکزی به شدت منفی می‌شود. با تحریم کامل بخش پتروشیمی ایران نیز وضعیت بد بازار ارز تشدید خواهد شد و در این شرایط ثبت قیمت‌های جدید و غیرقابل‌باور در بازار ارز دور از انتظار نخواهد بود.