جنیفر روبین؛ واشنگتن پست: «ایران روز دوشنبه از ظرفیت مجاز برای ذخیره اورانیوم با درصد غنیسازی پایین که در توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی قید شده بود، عبور کرد زیرا اروپا در تقلیل اثرات تحریمهای آمریکا شکست خورد. این حرکت میتواند شکاف میان تهران و واشنگتن را افزایش دهد.»
پس از آنکه دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا تصمیم گرفت پاسخ ادعایی خود برای حمله به ایران در پاسخ به سرنگونی یک پهپاد این کشور را لغو کند، بدون شک ایران توانست ورای صبر غرب گام بردارد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که اقدام ایران [عبور از مرز 300 کیلو ذخایر اورانیوم غنیشده] بازگشتپذیر است اما هشدار داد که ایران ممکن است به کاهش تعهدات خود به توافق در صورت عدم اقدام اروپا در حفظ بخش دیگر توافق [مربوط به منافع ایران] ادامه دهد. با اینکه ترامپ هشدار داد ایران در حال بازی با آتش است، تهران این را میداند که حرفهای او توخالی هستند.
یک بیانیه ناهماهنگ از سوی کاخ سفید این آشفتگی را بیشتر به نمایش گذاشت. در این بیانیه آمده بود: «شک اندکی در این باره وجود دارد که ایران حتی در زمان عدم وجود توافق نیز مفادی از آن را نقض میکرد و ما باید استانداردهای عدم غنیسازی توسط ایران را احیاء کنیم. ایالات متحده و متحدانش هیچگاه به ایران اجازه نمیدهند سلاح هستهای بسازد» به عقیده برخی، خروج از توافق هستهای با ایران، قدرت نفوذ آمریکا را از بین برد و جبههای متحد علیه ایران را قربانی کرد.
عبور ایران از سقف غنیسازی در کوتاهمدت چه هدفی را دنبال میکند؟ معاون رئیس سابق سیا می گوید: چنین کاری فشار بر اروپا را افزایش میدهد اما این فشار نباید به حدی برسد که آنها را به دوراهی ماندن یا خروج از توافق برساند. جام مکلافلین معاون اجرایی پیشین سیا گفته است: «ایران از خیر ۹۸ درصد از اورانیوم غنیشده خود گذشت و این کار تنها اورانیوم دارای غنیسازی پایین را اندکی افزایش داد. اگر آنها غنیسازی را تا ۲۰ درصد افزایش دهند خطر افزایش مییابد زیرا پس از آن رسیدن به غنایی که برای ساختن بمب لازم است تسهیل میشود. اما هنوز به آنجا نرسیدهایم» وی افزود: «البته تنها دلیلی که این اتفاق در حال افتادن است، این است که ترامپ از این توافق خارج شد و داشتن دست بالا را واگذار کرد و مسائلی را مجدداً ایجاد کرد که حداقل تا چند سال پیش نمیآمد.»
دنیس راس، مذاکرهکننده سابق آمریکا در امور خارومیانه نیز در این خصوص به واشنگتنپست گفته است: «بهنظر میرسید که این دولت [دولت ترامپ] در حال اعمال فشار حداکثری بر ایران است اما با حملات نیابتی، عملیات خرابکارنه و اکنون خروج تدریجی از محدودیتهای برجام، در حال مشاهده ورژن ایرانی فشار حداکثری هستیم.» وی میافزاید: ایرانیها هرگز قرار نبود بدون وارد کردن مقداری فشار بر ما، دوستان ما و منافع ما در منطقه، تسلیم فشار حداکثری آمریکا شوند. او به دولت آمریکا هشدار داد: «در برهه فعلی ایرانیها اینطور فکر میکنند که میتوانند این فشار را مدیریت کنند، آرامش داخلی آنها در خطر نیست و سیاستهای دولت ترامپ به انزوای ایران منجر نمیشود.»