با وجودی که به نظر می‌رسد هیچ یک از دو کشور خواهان جنگی تمام عیار نیستند اما خطر بالقوه محاسبات اشتباه و وخیم‌تر شدن وضعیت و خارج شدن کنترل اوضاع از دست همچنان به قوت خود باقی است. هر دو کشور از قدرت نظامی قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار هستند و هر نوع مواجه و برخورد طولانی مدت بین آنها خونین خواهد بود. ایران کشوری است که وسعت و جمعیتش بسیار بیشتر از اسرائیل است، اما تعداد جمعیت به تنهایی دلالت بر توانایی نظامی نیست، تکنولوژی جنگ و تجربه هم عوامل حیاتی هستند. توانایی‌های تکنولوژیکی در عصری که تکنولوژی شیوه‌های نبرد را متحول کرده است حتی بسیار مهم‌تر هستند. تکنولوژی این امکان را به کشورها داده که از راه دور و با استفاده‌ی کمتر از نیروهای انسانی، ضربات مهلک به همدیگر وارد آورند. اسرائیل با وسعت کم و تنها با جمعیت هشت و نیم میلیون نفر به طور چشمگیری دارای قدرت نظامی بالا و دور از انتظاری ظاهر شده است. این کشور که از میان جنگ با هفت کشور عرب تشکیل و پا به عرصه حیات گذاشت نبردها و جنگ‌هایی که برای ادامه بقا و موجودیتش کرده به کرات در تاریخ کوتاهش وقفه‌هایی ایجاد کرده است. این تاریخ سخت و دشوار با رشد سریع در حیطه تکنولوژی و روابط نزدیک با ملت‌های غرب در هم آمیخته تا یکی از قویترین قدرت جنگی جهان را بوجود آورد.
بر طبق گلوبل فایرپاور (Global Firepower) اسرائیل بالغ بر 170000 پرسنل فعال به اضافه 445000 نیروی ذخیره دارد. خدمت سربازی برای همه شهروندان غیرعرب بالای 18 سال اجباری است. این باعث شده که این کشور از یک نیروی عظیم جنگی زبده و آموزش‌دیده برخوردار باشد که هنگام وقوع جنگ و درگیری به خدمت فراخوانده می‌شوند. اگرچه نیروهای نظامی ایران نسبت به اسرائیل از تجربه و مهارت کمتری برخوردار هستند اما قدرت بالای نظامی ایران چیزی نیست که بتوان آن را دست گم گرفت و به سادگی از کنارش گذشت. جمعیت بالای ایران – حدود 82 میلیون نفر – تهران را قادر ساخته که یک نیروی دائمی بالغ بر 534000 سرباز در اختیار داشته باشد، به اضافه 400000 نفر نیروی ذخیره. این یعنی ایران بزرگترین نیروی نظامی را در خاورمیانه داراست. در یک درگیری طولانی مدت مساله نیروی انسانی اهمیت دوچندانی می‌یابد. نیروی انسانی که ایران در اختیار دارد حدود 47 میلیون نفر است در حالی که اسرائیل فقط 3 میلیون نفر در اختیار دارد. البته مساله اهمیت تعداد نفرات تا حدی بستگی به ماهیت هر جنگی دارد که طرفین در آن درگیر می‌شوند.
بر طبق موسسه تحقیقاتی صلح بین‌المللی استکهلم، اسرائیل در سال 1396 شانرده و نیم میلیارد دلار صرف نیروهای مسلحش کرده است. ایران در هزینه‌های نظامی فاصله‌اش با اسرائیل زیاد نیست، این کشور هم چهارده و نیم میلیارد دلار برای نیروهای مسلحش هزینه کرده است. گرچه این فاصله زیاد به نظر نمی‌آید اما واقعیت این است که صرف میلیاردها دلار بیشتر از ایران برای یک ارتش کوچک نشانگر تفاوت در کیفیت تجهیزاتی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریچارد بفا، یک محقق بلندپایه در ابرشرکت رند (RAND) می‌گوید: «ارتش‌های ایران و اسرائیل بسیار متفاوت هستند، در حوزه جنگ‌های متعارف، اسرائیل از قدرت نظامی بسیار بالایی برخوردار است. توان نظامی اسرائیل بواسطه تاسیسان صنعتی-نطامی مدرنش با استانداردهای سطح بالا اهمیت می‌یابد که توان تولید سلاح‌های فوق‌پیشرفته با تکنولوژی و کیفیت بالا را داراست.
در مقابل، قوای نظامی ایران تا حدودی به علت تحریم‌های طولانی‌مدت و نیز تحریم سلاح و تجهیزات جنگی، قدیمی و زیر میانگین هستند.»
هوا، زمین و دریا
اسرائیل بیشتر از ایران تانک در اختیار دارد. در مقام مقایسه، این کشور با دارا بودن 2760 تانک در مقابل 1650 تانک ایران، هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی گوی سبقت را از ایران ربوده است. جدیدترین نسخه تانک‌های مرکاوای اسرائیل یکی از بهترین طراحی‌ها را در جهان داشته و از نظر پوشش زرهی جزو بهترین‌ها در دنیای تسلیحات است. ایران بیشتر، از تانک‌های رده پایین (درجه 2) استفاده می‌کند، با این وجود توسعه و ساخت پلتفرم تانک کرّار را رسما اعلام کرده است و ادعا می‌کند که نسخه جدید توان رقابت با رقیبان رده بالا را داراست. نیروی هوایی اسرائیل یکی از بهترین‌ها در جهان است: با پبشرفته‌ترین تسلیحات تجهیز شده و پرسنلش در بالاترین سطح آموزش دیده‌اند. همچنین خلبانانش دارای تجارب جنگی هستند و به طور مرتب عملیاتی را علیه اهدافی در سوریه، لبنان، نوار غزه و حتی شبه جزیره سینای مصر انجام داده‌اند.
اسرائیل 250 جنگنده یا بیشتر دارد که تعداد انگشت شماری از آنها از هواپیماهای F-35 لایتنینگ 2 شرکت لاکهید مارتین هستند. هواپیمایی که تنها یکی از چهار جنگنده نسل پنجم در جهان محسوب می‌شود. اسرائیل در آینده صاحب 50 فروند جنگنده F-35 خواهد بود. در مقایسه با نیروی هوایی اسرائیل، ایران 160 جنگنده در اختیار دارد که هیچ کدام به‌اندازه جنگنده F-35 پیشرفته نیستند. قسمت اعظم نیروی هوایی ایران را هواپیماهای جنگی امریکایی تشکیل می‌دهد. این هواپیماها قبل از انقلاب 57 که به سقوط محمدرضا پهلوی (شاه متحد امریکا) منجر شد به ایران وارده شده است. همچنین نیروی هوایی ایران از هواپیماهای روسی مانند جنگنده میگ-29، و سوخو-24 که یک بمب‌افکن برای حملات در ارتفاع پایین است سود می‌برد. خلبانان ایرانی نسبت به همتاهای اسرائیلی خود از آموزش و تجربه کمتری برخوردار هستند اما در یک برخورد نظامی بسیار خطرناک و تهاجمی ظاهر می‌شوند.
هر نوع هواپیمایی که در آسمان به پرواز در می‌آید مجبور است با سامانه‌ها و سیستم‌های دفاع هوایی دست و پنجه نرم کند. سپر دفاع هوایی اسرائیل شامل سامانه گنبد آهنین است که یکی از بهترین سیستم‌های شناخته شده در دنیا برای منهدم کردن راکت‌ها و موشکها و حتی خمپاره‌های شلیک شده از نوار غزه است. سامانه گنبد آهنین در یک مقیاس گسترده‌تر هم موفق عمل کرده و ارزشش را در درگیری‌های مداوم اسرائیل با حماس در غزه و دور کردن موشک‌هایی که اخیرا توسط نیروهای تحت رهبری ایران از سوریه شلیک شد به اثبات رسانده است. اما این سامانه هم اشکالات خاص خودش را دارد، اخیرا شلیک موشک‌هایی به آسمان خالی توسط توپ‌های فلسطینی باعث فعال شدن حسگرهای آن و بکار افتادن سامانه شد.
اسرائیل برای مقابله با هواپیماهای دشمن از سیستم پاتریوت ساخت امریکا استفاده می‌کند که حداکثر بردی در حدود 70 کیلومتر دارد و بیشتر متحدان امریکا از این سامانه استفاده می‌کنند. اسرائیل همچنین از سامانه موشکی ضد موشکهای بالیستیک پیکان برای حفاظت خود در برابر تهدیداتی که سامانه پاتریوت به طور کامل قادر به دفع آنها نیست سود می‌برد و همچنین روی سامانه ضد موشکی خود با نام «عصای سحرآمیز» کار می‌کند که برای پایین آوردن موشکهای برد متوسطه از آن استفاده می‌شود. برای سال‌های متمادی نیروهای ایرانی به تکنولوژی قدیمی امریکاییها متکی بودند که به رژیم ایران در قبل از انقلاب برای دفع مداخلات هوایی داده شده بود. در دوره مدرن، رهبران نظامی ایران شاخه جدیدی در دفاع نظامی بوجود آورده‌اند که مسئول دفاع هوایی است در حالیکه طراحان و سازندگان اسلحه امیدوارند که سیستم دفاعی بومی ایران را بهبود بخشند.
با وجود اینها با نزدیک شدن روابط تهران و مسکو تسلیحات روسی بیشتری به ایران وارد می‌شود. در سال 1396 ایران سامانه موشکی اس-300 ساخت روسیه را تحویل گرفت. معامله‌ای که ابتدا بدنبال اعتراض اسرائیل بوسیله کرملین فسخ شد. اس-300 بردی بیش از 160 کیلومتر دارد و رادار پیشرفته آن نیاز به جدیدترین و رادارگریزترین جنگنده اسرائیل را آشکار کرد. هیچ کدام از دو کشور اسرائیل و ایران در عرصه دریایی حرف زیادی برای گفتن ندارند و قدرت دریایی قابل ملاحظه‌ای به حساب نمی‌آیند. ایران بیش از 30 زیردریایی، پنج شناور، سه ناوچه و بیش از 200 قایق تندرو (گشت) دارد. اسرائیل در حال حاضر دارای پنج زیردریایی، سه ناوچه، هشت قایق موشک‌انداز و 45 قایق گشت است. با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی منطقه بسیار بعید است که نبرد در عرصه دریا نقش مهمی در یک کشمکش بالقوه بازی کند. با این وجود نیروی دریایی اسرائیل دارای زیردریایی‌هایی هستند که قادر به پرتاب موشکهای اتمی است که آن را تبدیل به یک امتیاز حیاتی برای اسرائیل در مواقع بروز تنش کرده است.
در یک جنگ تمام عیار اسرائیل برگ برنده هسته‌ای را در دست دارد. این کشور درباره زرادخانه هسته‌ای خود بسیار سری عمل کرده و گفته می‌شود بین 75 تا 400 کلاهک دارد. این سلاحها می‌توانند با استفاده از موشکهای بالیستیک اریحا، موشکهای کروز با قابلیت شلیک از زیردریایی یا حتی بوسیله هواپیماهای جنگنده اسرائیل شلیک شوند. ایران توانایی هسته‌ای ندارد. حتی اگر گفتگوهای برجام به شکست بیانجامد سالها طول می‌کشد تا به باشگاه هسته‌ای ملحق شود. ایران سخت در تلاش است تا زرادخانه موشکهای بالیستیک خود را بهبود ببخشد. حالا دیگر ایران یکی از قویترین قدرتهای موشکی در منطقه است و بخوبی قادر است اسرائیل را هدف قرار دهد.
فعالیت در پشت خط
هر دو کشور دارای نیروهای ویژه و زبده‌ای هستند که در انجام عملیات‌های سری تخصص و تبحر بالایی دارند. موساد یکی از معروفترین سرویس‌های اطلاعاتی در جهان است و برای‌ترورهای بی‌رحمانه و جسورانه‌اش مشهور است. به هنگام وقوع جنگ عوامل و جاسوسان موساد بی‌هیچ‌تردیدی اهداف مهم و باارزش ایرانی‌ها در خارج را مورد هدف قرار خواهند داد. یگان نیروهای ویژه سایرت متکل (یگان تکاوران ستاد کل اسرائیل) عملیات برون‌مرزی برای نیروهای دفاعی اسراییل را انجام خواهند داد. این یگان سری با شعار «برد با کسانی است که جرات و جسارت دارند» که شعار سرویس مشهور و قابل احترام هوایی ویژه بریتانیاست عملیات شناساسی‌های عمیق و دقیق و عملیات ضد‌ترورویسم و نجات گروگانها انجام می‌دهد.
نیروی قدس ایران مسئولیت عملیات‌های برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بر عهده دارد. نام این نیرو و فرمانده آن سردار قاسم سلیمانی لرزه بر اندام دشمنان ایران در سرتاسر جهان می‌اندازد. به باور همه نیروی قدس سپاه مسئول مرگ صدها سرباز امریکایی در خلال اشغال عراق بود و جنگجویان محلی را با بمب‌های پیشرفته ضد زره که در کنار جاده‌ها (بمب‌های کنارجاده‌ای) کار گذاشته می‌شد تجهیز می‌کرد. چنین فعالیت‌هایی نشان‌دهنده یکی از باارزش‌ترین سلاح‌های غیرمتعارف ایران است. حمایت‌های مالی و تسلیحاتی از گروه‌های نظامی در خاورمیانه راه را برای ضربه زدن ایران به حریفش در هنگام جنگ هموار می‌کند. مخصوصا گروه شیعی حزب‌الله لبنان یک نگرانی برای رهبران اسرائیل است. نیروهای حزب‌الله به خوبی آموزش دیده و تجهیز شده‌اند. این نیروها بسیار قوی‌تر از ارتش لبنان هستند و قادرند آزادانه عملیات انجام دهند. تجربه نبرد حزب‌الله در سوریه تجارب گرانبهایی از جنگ به این گروه داده است. این گروه یک زرادخانه موشکی عظیم در اختیار دارد و سلاح‌هایش می‌تواند هر نقطه از اسرائیل را بزند. ایران همچنین از حماس و گروه‌های جهاد اسلامی فلسطین در غزه حمایت می‌کند. قابلیت موشکی این گروه‌ها در مقیاسی کوچک‌تر بوده اما با اهمیت تلقی می‌شود. 
در جبهه فضای مجازی
یک نکته به عیان روشن شده است که جنگ سایبری یکی از قدرتمندترین سلاح‌های جنگی است. تمام قدرت یک کشور می‌تواند بدون شلیک گلوله‌ای فلج شود و به‌اندازه صدها راکت و موشک یا بمب‌های هدایت شوند با لیزر متحمل تخریب و خسارت شود. اسرائیل استفاده از این تکنولوژی را زودتر شروع کرد و با امریکا ویروس بدنام استاکس‌نت را ساخت که زنگ آغاز جنگ سایبری را در مقیاسی بزرگ به صدا درآورد. حمله استاکس‌نت به تاسسیات هسته‌ای نطنز در سال 1389 حدود 20 درصد از کل سانتریفوژها در محل را از بین برد. وقتی ایران در سال 1398 با حمله استاکس‌نت غافلگیر شد و توان مقابله با آن را در خود ندید از آن زمان برای از بین بردن فاصله سایبری خود با رقیب سرمایه‌گذاری عظیمی کرده است. دو کشور تقریبا به طور مداوم در حملات تجسسی علیه یکدیگر درگیر بوده‌اند. بر طبق مقامات نیروی دفاعی اسرائیل، نظامیان این کشور هر روز صدها حمله سایبری ایرانی‌ها را دفع می‌کنند. تهران همچنین با استفاده روزافزون از سلاح‌های پیشرفته سایبری، امریکا و مخالفان و دشمنان خود در منطقه را مورد هدف قرار داده، اطلاعات آنها را سرقت کرده و به صورت غیرقانونی آنها را زیرنظر می‌گیرد.
در عرصه جهانی
هیچ کشوری در جهان به صورت ایزوله شده و جدا از دیگران وجود خارجی ندارد و هیچ جنگی را نمی‌توان یافت که در آن بازیگران خارجی دخالت و نقشی نداشته باشند. روابط ایران و اسرائیل با قدرتهای بزرگ خارجی به هنگام بروز تنش بسیار تاثیرگذار خواهد بود. اسرائیل و امریکا روابط تاریخی نزدیکی با هم دارند که شامل کمک‌های نظامی چشمگیر امربکاست. در جنگ یوم کیپور (جنگ رمضان) در سال 1352 ارسال سریع تسلیحات امریکا به اسرائیل کمک کرد تا از شکست حتمی در مقابل ائتلاف قدرتهای عرب جان سالم بدر ببرد. رهبران اسرائیلی آن قدر مضطرب و نگران شدند که سلاح‌های هسته‌ای کشور خود را برای یک حمله نهایی ویرانگر آماده کردند. دولت‌های امریکا یکی بعد از دیگری بر حمایت واشنگتن از اسرائیل در برابر تهدیدات خارجی مهر تایید زده‌اند. در سال‌های اخیر ایران به طور فزاینده‌ای به روسیه نزدیک شده است و حتی بعد از حملات امریکا و اسرائیل دو کشور محکم پشت سر بشار اسد رییس جمهور سوریه ایستاده‌اند. ایران و روسیه جبهه مخالفی را در برابر تسلط و برتری‌جویی محور اسراییل-امریکا در منطقه تشکیل داده و در اجرای سیاست خارجی سرسختی نشان داده‌اند.
البته هر برخوردی میان اسرائیل و ایران به حد کافی مهم خواهد بود که دیگر کشورها را متوجه پیامدهای آن بکند. مخصوصا با بودن ترامپ در کاخ سفید بعید به نظر می‌رسد که امریکا اجازه دهد اسرائیل در جنگ مقابل ایران ببازد. البته اگر چه با در نظر گرفتن واقعیت‌های نظامی، دیپلماتیک و جغرافیایی چنین برخوردی یک تهاجم سنتی، بالاخص به شیوه اشغال سرزمین میسر نخواهد بود. اینکه رشته‌ای از روابط درهم‌تنیده دیپلماسی به هنگامی که موشکها شروع به شلیک و پرواز در آسمان کردند چگونه عمل خواهد کرد به روشنی معلوم نیست. بفا به نیوزویک گفت که یک احتمال قوی وجود دارد که یک برخورد اسرائیلی-ایرانی به یک جنگ گسترده منطقه‌ای تبدیل شود. او می‌گوید: «اگر نیروهای ایران در سوریه به اسرائیل حمله کنند نباید حمله اسرائیل به خاک ایران را از نظر دور داشت.» او ادامه می‌دهد: «احتمال همکاری سعودیها در اجازه دادن به نیروهای دفاعی اسرائیل برای استفاده از فضای هوایی عربستان جهت حملات موشکی و هوایی علیه ایران ممکن است حملات تلافی‌جویانه موشکی و تهاجم سایبری ایران علیه اهداف کلیدی سعودیها را دامن بزند، این ممکن است باعث کشیده شدن جنگ به خلیج فارس (The Persian Gulf) و خطر وارد شدن امریکا به جنگ برای دفاع از متحدان خود در خلیج فارس را در پی داشته باشد.» با در نظر داشتن اینکه خطر بالقوه آتش جنگ ممکن است تمام منطقه را فرا بگیرد قدرتهای مهم جهان مصمم هستند که هر برخوردی را کنترل و محدود کنند.
برگردان از انگلیسی: علیرضا طالب‌زاده, بهار نیوز