نشست دورهای شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران برگزار شد. در این نشست نهادهای حقوق بشری بینالمللی شرکت کردند. رها بحرینی، حقوقدان عفو بینالملل، در این باره با دویچه وله گفتگو کرد.
روز جمعه ۱۷ آبان (۸ نوامبر) جلسه دورهای شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران برگزار شد. در این جلسه نمایندگان ۱۴۱ کشور و بسیاری از نهادهای حقوق بشری بینالمللی شرکت کردند.
دویچه وله:
عفو بینالملل به همین مناسبت پنجشنبه ۷ نوامبر در یک اطلاعیه مطبوعاتی از جامعه جهانی و کشورهای شرکت کننده در این نشست خواست موارد گسترده نقض حقوق بشر در ایران را محکوم کنند و “راهکارهای ملموسی برای برطرف کردن این موارد به مقامها و مسئولان ایرانی ارائه کنند”.
رها بحرینی، حقوقدان و پژوهشگر سازمانعفو بینالملل در امور ایران که در نشست ژنو حضور داشت به دویچه وله گفت که دو موضوع به طور مشخص از طرف “منتقدین و متحدین ایران” مطرح شده است. موضوع اول مسئله اعدام بوده است که بسیاری از کشورها از ایران خواستند که به مجازات اعدام پایان دهد یا مجازات اعدام افرادی را که زمان وقوع جرم زیر ۱۸ سال بودند را متوقف کند و جرائمی را که طبق قوانین بینالملل به رسمیت شناخته نمیشود را مشمول مجازات اعدام نکند. این حقوقدان عفو بینالملل در ادامه تاکید کرد که نگرانیهای جدی در مورد اعدام نوجوانان در ایران در نشست ژنو مطرح شده است.
خانم بحرینی در ادامه توضیحات خود گفت که موضوع دوم نشست ژنو پائین بودن حداقل سن ازدواج در ایران بوده است که بیشتر سبب خشونت و استثمار جنسی دختران میشود.
علاوه بر این دو موضوع، “مقابله با خشونت علیه زنان، تجاوز در زناشویی، ازدواجهای زود هنگام و اجباری هم در نشست ژنو مطرح شده و بسیاری از کشورهای شرکتکننده از ایران خواستند که به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان بپیوندد. این کشورها در جلسه دورهای شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو موضوع سانسور رسانهها، سرکوب مدافعان حقوق بشر، وکلای حقوق بشر، درخواست آزادی زندانیان عقیدتی و سیاسی و رفع تبعیض علیه اقلیتهای قومی و دینی را هم در نشست مطرح کردند”.
سازمان عفو بینالملل در آستانه نشست شورای حقوق بشر در ژنو خواست که فشار بر ایران بیشتر شود. اما آیا این خواسته عفو بینالملل برآورده شده است؟
رها بحرینی در پاسخ به این پرسش دویچه وله میگوید: «مسئله حقوق بشر در ایران آن قدر وخیم است که میتوان گفت پروسههایی مثل بررسی ادواری جهانی وضعیت حقوق بشر نمیتواند به آن پاسخ دهد. سطح پایمال شدن حقوق بشر در ایران بیشتر است و باید حساسیت بیشتر کشورها را برانگیزد. ما از این مسئله بیشتر استقبال میکنیم که بحران اعدام محکومان نوجوان به این شکل در نشست ژنو مطرح شد و ایران این پیام محکم را از شورای حقوق بشر گرفت که نمیتواند به اعدام کودکان و نوجوانان ادامه بدهد. ولی در رابطه با بعضی مسائل، جلسه ایران نشان میدهد که باید درخواستهای جدیتری از ایران بشود که ایران را به خاطر زندانی کردن این تعداد گسترده از فعالان مدنی و وکلای حقوق بشری محکوم بکنند.»
تمجید از ایران
در نشست شورای حقوق بشر در ژنو کشورهای دوست ایران از جمله روسیه، ونزوئلا، کره شمالی و سوریه از ایران تقدیر کردند. به گفته بحرینی این تقدیرها از سوی کشورهایی صورت میگیرد که نگاه غیر جانبدارانهای نسبت به وضع حقوق بشر در ایران ندارند.
رها بحرینی در ادامه توضیحات خود اشاره کرد که در نشست شورای حقوق بشر در ژنو به ویژه تصویب لایحه مواد مخدر که باعث کاهش جدی آمار اعدام در ایران شده مورد تقدیر قرار گرفته است.
با اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر در ایران هم سقف مقدار مواد مخدری که نگهداری، خرید، حمل و مخفی کردن آن باعث صدور حکم اعدام شود بالاتر رفته، هم اعدام منوط به به چند شرط شده مانند آنکه «مرتکب نقش سردستگی (موضوع ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲) یا پشتیبان مالی و یا سرمایهگذار را داشته یا از اطفال و نوجوانان کمتر از ۱۸ سال یا مجانین برای ارتکاب جرم استفاده کرده باشد».
با این حال، رها بحرینی یادآوری کرد که ایران همچنان بالاترین آمار اعدام در جهان را پس از چین دارد و جمهوری اسلامی ایران هنوز راهی طولانی دارد و اگر بخواهد بهبود را نشان بدهد باید مجازات اعدام برای نوجوانان را لغو کند و جرائمی که مشمول اعدام میشوند را کاهش دهد و به مجازات غیرانسانی و بیرحمانه اعدام پایان دهد.