دریافت مالیات یکی از منابع جایگزین نفت در لایحه بودجه جاری سال ۹۹ است که به معنای افزایش مبلغ دریافتی از مالیات دهندگان فعلی نیست و مالیات کلیه بنگاههای تولیدی تقلیل مییابد، اما پایههای جدیدی تعریف شده اشت که از طریق آنها دولت مالیات بیشتری اخذ خواهد کرد.
رویداد۲۴ بودجه سال ۱۳۹۹ در چارچوب طرح اصلاح ساختار بودجه تهیه شده است. به گفته محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه، منابع بودجه ۱۳۹۹ کمترین وابستگی را به نفت دارد و ریالی از نفت در بودجههای جاری و هزینهای صرف نخواهد شد.
نوبخت گفته است دولت با استفاده از حجم قابل توجهی از یارانههای پنهانی که در حوزه حاملهای انرژی وجود دارد، بخشی از نیازهای خود را تامین میکند. بخش دیگر که حجم قابل توجهی را شامل میشود، مربوط به دریافت مالیات است.
رییس سازمان برنامه و بودجه گفته این موضوع به معنای افزایش مبلغ دریافتی از مالیات دهندگان فعلی نیست، بلکه بر اساس طرح دولت، مالیات کلیه بنگاههای تولیدی تقلیل مییابد، اما پایههای جدیدی مثل عایدی سرمایه تعریف کردهایم که میتوانیم از طریق آنها مالیات بیشتر و متناسبتری داشته باشیم. همچنین با رفع بخشی از معافیتهای مالیاتی موجود میتوانیم نیازهای خود را از وابستگی به نفت جبران کنیم.
فرهاد دژپسند نیز با بیان اینکه در سال قبل ۱۰۹ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول شد گفته برنامه ما آن است که برای سال بعد حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی در نظر بگیریم.
وحید شقاقی شهری اقتصاددان در گفتوگو با رویداد۲۴ میگوید: همان طور که دولت از چند ماه قبل اعلام کرده بود بودجه سال آینده را بدون نفت در نظر خواهند گرفت؛ البته این موضوع یک انتخاب نبود بلکه تنها اجبار بود که دولت را وادار به این تصمیم کرد.
او با اشاره به میزان فروش نفت گفته در حال حاضر میزان فروش نفت ایران به زیر ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است؛ ضمن آنکه این فروش پایدار هم نیست و یک روز ممکن است اصلا صادراتی نداشته باشیم و یک روز ۳۰۰ هزار بشکه نفت صادر کنیم.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه بودجه بدون نفت بسته شده است، ادامه میدهد: در سال گذشته رقم بودجه عمومی ۴۴۰ هزار میلیارد تومان مصوب شد که نهایتا به ۳۸۶ هزار میلیارد تومان کاسته شد و به نظر میرسد رقم بودجه عمومی برای سال ۹۹ حدود ۴۲۰ تا ۴۵۰ هزار میلیارد تومان باشد.
شقاقی میگوید: احتمالا برای سال آینده افزایش ۱۵ درصدی برای حقوق کارمندان و افزایش ۲۰ درصدی برای دستمزد کارگران در نظر گرفته شود.
او ادامه میدهد: بخش عمده بودجه برای سال آینده از درآمد حاصل از مالیات، عوارض گمرکی و اوراق بدهی خواهد بود و درآمد دولت از این بخشها بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی میشود و از محل واگذاریها و اوراق مالی نیز ۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت.
شقاقی میگوید: در سال آینده در بهترین حالت دولت ۳۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد دارد، اما در نهایت بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه برآورد میشود.
این اقتصاددان میگوید: هر میزانی که در سال آینده از فروش نفت به دست بیاید صرف بودجه عمرانی خواهد شد و درآمد حاصل از نفت صرف بودجه جاری نمیشود.
او با اشاره به نرخ تسعیر ارز نیز ادامه میدهد: این نرخ برای فروش نفت ۸ هزار تومان برای هر دلار در نظر گرفته شده و نرخ ارز برای واردات کالاهای اساسی نیز ۴۲۰۰ تومان در نظر گرفته شده است.
شقاقی میگوید: در حال حاضر نرخ ارز نیمایی ۱۱ هزار تومان و نرخ ارز آزاد حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان است و یک فاصله ۱۵۰۰ تومانی برای آن وجود دارد، این در حالی است که تا قبل از افزایش نرخ بنزین فاصله نرخ ارز آزاد و نیمایی کمتر بود.
او در مورد چند نرخی بودن ارز نیز میگوید: در حالی که این دولت شعار تک نرخی کردن ارز را میداد، اما در حال حاضر با نظام چند نرخی ارز روبرو هستیم که بجز رانت و فساد نتیجه دیگری ندارد.