یک منبع آگاه به شرط فاش نشدن هویتش به بی‌بی‌سی فارسی اطلاع داده است که وزارت اطلاعات ایران در اوایل هفته جاری بیش از ١٠ عضو بسیج را بازداشت کرده است.
اعضای بسیج شبانه در خانه‌های خود در جنوب غرب استان تهران بازداشت شده‌اند.
منبع آگاه به بی‌بی‌سی فارسی گفت افراد بازداشتی در سرکوب اعتراضات اخیر نقش داشته‌اند و شنیده‌ها حاکی از آن است که بازداشتشان در همین رابطه است.
یک ساعت پس از انتشار خبر بی‌بی‌سی فارسی، خبرگزاری فارس به نقل از مقام‌های قضایی و امنیتی این خبر را تکذیب کرد. خبرگزاری فارس نوشت که “از چهار مرجع قوه قضائیه، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و سازمان اطلاعات سپاه پیگیری لازم را به عمل آورد که هر چهار مرجع این خبر را تکذیب کردند.” فارس گفت سازمان بسیج مستضعفین هم این خبر را تکذیب کرده است.
وزارت اطلاعات ایران نیز متعاقبا با انتشار بیانیه ای خبر بازداشت این گروه از بسیجیان را تکذیب کرد.
اعتراضات گسترده به افزایش ناگهانی قیمت بنزین با سرکوب کم‌سابقه‌ای روبرو شده و بنا به برآوردهای عفو بین‌الملل بیش از ۲۰۰ نفر کشته شده‌اند.
معمولا در برخورد با اعتراضات در ایران از نیروهای شبه‌نظامی بسیج در کنار نیروهای رسمی انتظامی و امنیتی استفاده می‌شوند.
چه کسی مسئول سرکوب اعتراض‌های اخیر است؟
خشونت اعتراضات آبان ماه کم‌سابقه بود.
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی درباره برخورد با معترضان گفته است: “این موضوع تنها کار دولت نیست و همه قوا هم در جمع شدن این مشکل تلاش کردند، هم نیروی انتظامی، هم سپاه و هم قوه قضائیه همه با هم تلاش کردند و به محض کامل شدن اطلاعات ارائه خواهد شد.”
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، گفته است که آتش زدن بانک‌ها و اقداماتی نظیر آن کار “اشرار” است. گروه‌های حقوق بشری چنین توصیفی را به “چراغ سبز” برای سخت‌گیری علیه معترضان تعبیر کرده‌اند.
در ویدئوهای متعددی که از اعتراضات منتشرشده ماموران انتظامی و نظامی در لباس‌های رسمی و در حال تیراندازی به سوی معترضان دیده می‌شوند.
در چند مورد از این ویدئوها، از جمله در شادگان و گرگان، به ماموران حمله شده، در برخی موارد هم معترضان به سوی آنها سنگ پرت می‌کنند یا چوب و امثال آن به دست دارند، اما در بسیاری از موارد هم معترضانی که هدف گلوله قرار می‌گیرند هیچ سلاح گرم یا سردی ندارند.
این در حالی است که گروه‌های حقوق بشری می‌گویند نیروهای امنیتی در برخورد با تجمعات خشونت آمیز به غیر از “شرایط دفاع مشروع و محافظت از افراد در مقابل خطر فوری مرگ یا جراحت خطرناک” نباید به اسلحه گرم متوسل شوند.
در شب گران شدن بنزین عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، با استاندارها در تماس بود و مطابق اعلام حسن روحانی، رئیس جمهور، گرانی بنزین تصمیم شورای سران سه قوه بوده و اجرای آن به شورای امنیت کشور، به ریاست وزیر کشور واگذار شد.
در یک مورد ویدئویی از فرماندار شهر قدس منتشر شده که می‌گوید دستور داده در صورت ورود معترضان به فرمانداری به آنها شلیک شود.
مقام‌های مختلف اجرایی، قضایی، امنیتی و نظامی در ایران، از جمله فرماندهان سپاه، دادستان‌ها و همچنین وزیران بر برخورد با “ناامنی” و کسانی که در “تخریب” نقش داشتند تاکید کرده‌اند.
البته چند روز پس از فروکش کردن اعتراضات آیت‌الله خامنه‌ای گفت با متهمان وقایع اخیر به ترتیبی برخورد شود که “به رافت اسلامی نزدیکتر است”.
نقش بسیج در خشونت‌های سیاسی چیست؟
سازمان بسیج مستضعفین، یکی نیروی شبه‌نظامی وابسته به سپاه پاسداران است.
فرماندهان بسیج عضو رسمی سپاه هستند اما این سازمان اعضای داوطلب از میان شهروندان دارد که در محیط‌های مختلف، مانند دانشگاه، کارخانه و ادارات حضور دارند.
در مواردی از بسیجی‌ها برای مقابله با تجمع‌های اعتراضی استفاده می‌شود.
گفته می‌شود که گاهی نیروهای بسیج در مقایسه با سربازان و نیروهای کادری نیروی انتظامی خشونت بیشتری به کار می‌برند.
اعضای بسیج در مواردی نیز همچون حمله به سفارتخانه‌های کشورهای خارجی در تهران حضور داشته‌اند.
بی‌بی‌سی: