رویداد۲۴: مردم ایران صبح روز جمعه ۱۳ دی ۱۳۹۸ را با این خبر بسیار غافلگیر کننده آغاز کردند: سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس به شهادت رسید. شیوه شهادت سردار سلیمانی هنوز مشخص نیست، برخی منابع عربی می‌گویند موشک کاتیوشا خودروی حامل او را هدف قرار داده است و منابع دیگر نوشته‌اند حمله به خودروی او با بالگرد صورت گرفته است. آمریکا نیز اعلام کرده حمله به کاروان حشد الشعبی که سردار قاسم سلیمانی در آن حضور داشته، با پهپاد صورت گرفته است.
رسانه‌های غربی نوشته‌اند این حمله به احتمال بیشتر با پهپاد صورت گرفته است زیرا این دقت از پرتاب با سایر تجهیزات ممکن نبوده است.
نیوزویک در گزارشی پس از شهادت سردار سلیمانی نوشت: «عملیات ترور فرماندهان ارشد مور مقاومت با پهپاد انجام گرفته و ترامپ شخصا بر آن نظارت داشته است.»
حضور سردار قاسم سلیمانی در کشورهای دیگر به لحاظ نظامی بسیار محرمانه صورت می‌گرفته است و تعداد بسیار انگشت‌شماری از رفت و آمدهای او اطلاع داشتند، بنابراین نخستین سوال این است که چه کسانی در حشد الشعبی یا نیروهای نزدیک به آن، مکان حضور سردار سلیمانی را لو داده است.
دونالد ترامپ به این خبر واکنش داد و تنها پرچم آمریکا را در توییتی منتشر کرد. وزارت دفاع آمریکا بامداد جمعه در بیانیه‌ای تاکید کرد که «براساس دستور دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا، ارتش ایالات متحده اقدامی دفاعی قاطعی برای حفاظت از نیروهای آمریکایی در خارج با ترور قاسم سلیمانی رئیس نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از سوی ایالات متحده به عنوان سازمان تروریستی خارجی شناسایی شده، انجام داد.»
رسانه‌های غربی این پرسش را مطرح کرده‌اند آیا این عملیات نظامی که ممکن است به جنگی بزرگ در خاورمیانه بینجامد، با مجوز کنگره بوده یا آنکه ترامپ بدون مجوز و آگاهانه دست به این اقدام زده است.
کریستین مورفی سناتور دموکرات آمریکا در توییتر خود نوشت: «شکی نیست که سلیمانی دشمن آمریکاست، اما پرسش این است که آیا آمریکا بدون مجوز کنگره دست به ترور دومین فرد مقتدر ایران زده که آگاهانه به یک جنگ منطقه‌ای می‌انجامد.»
یکی از تحلیلگران سیاسی آمریکایی گفته «تنها تصور کنید چه واکنشی نشان می‌دادیم اگر یک دشمن، یک عضو ستاد مشترک یک معاون وزیر امور خارجه یا مدیر اطلاعات ملی را ترور می‌‌کرد.»
لیندزی گراهام سناتور آمریکایی اما واکنش متفاوتی گرفت و تلویحا احتمال بروز یک جنگ منطقه‌ای را رد نکرد و نوشت: «اگر ایران حمله به آمریکا به متحدینمان را ادامه دهد، آنها باید بهای سنگین‌تری را پرداخت کنند که این شامل نابود پالایشگاه‌های نفتشان می‌شود.»
اتفاق صبح امروز علاوه بر سردار سلیمانی موجب جان باختن چهره‌های دیگر حشد الشعبی همچون ابومهدی مهندس شد. از سوی دیگر برخی منابع خبر دادند که فواد العامری فرمانده حشد الشعبی نیز بازداشت شده است. این اتفاق یعنی فعالیت حشد الشعبی از این پس بسیار محدود خواهد شد زیرا تا بازیابی این گروه نظامی، زمان زیادی صرف خواهد شد و این یعنی استراتژی حضور نظامی ایران در عراق پس از سردار سلیمانی بسیار متفاوت خواهد بود. ضمن اینکه شرایط حضور نظامی ایران در کشورهایی همچون لبنان و سوریه نیز تغییر خواهد کرد.
نخستین سوال کارشناسان این بود که با توجه به اینکه سلیمانی ستون خیمه نظامی ایران در منطقه بوده، آیا شهادت او باعث بروز جنگ منطقه‌ای و درگیری مستقیم ایران و آمریکا خواهد انجامید یا تنها به تغییر تاکتیک‌های نظامی دو طرف خواهد انجامید.
محسن رضایی فرمانده پیشین سپاه در توییتی با هشتگ «انتقام سخت» نوشت: «سپهبد شهید قاسم سلیمانی به جمع برادران شهیدش پیوست ولی انتقام سختی از آمریکا خواهیم گرفت.» فرمانده پیشین سپاه نگفته منظورش از انتقام سخت چیست، برخی رسانه‌های غربی نوشتند بیان این عبارت از زبان یک فرمانده ارشد سپاه به معنای آغاز جنگ ایران و عراق است. با این حال در بیانیه رسمی سپاه صحبت هیجانی از آغاز جنگ نشده است و تنها شهادت سردار سلیمانی تبریک و تسلیت گفته شده است. صبح امروز جلسه شورای عالی امنیت ملی برای بررسی نحوه مواجهه با این موضوع برگزار خواهد شد و موضع رسمی ایران پس از آن جلسه مشخص‌تر خواهد شد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در توییتی به سرعت نوشت: «تروریسم بین المللی ایالات متحده، هدف قراردادن و ترور ژنرال سلیمانی به عنوان مؤثرترین نیروی مبارزه با داعش، النصره، القاعده و همکارانش بسیار خطرناک و تشدید رفتارهای احمقانه است. آمریکا مسئولیت تمام پیامدهای ماجراجویانه خود را بر عهده دارد.»
در مطلب محمدجواد ظریف نیز همچون محسن رضایی، از پیامد اقدام آمریکا سخن گفته شده اما او نیز از اینکه این اقدام چه خواهد بود، سخنی نگفته است. این در حالی است که این نخستین حمله آمریکا به سردار سلیمانی برای ترور او نبوده است.
اگرچه ترور سردار سلیمانی در عراق اتفاق افتاده است اما دامنه آن در سوریه و لبنان نیز تاثیر خواهد گذاشت. ژنرال مک کریستال فرمانده عملیات‌های ویژه مشترک پنتاگون در عراق گفته بعید است رژیم اسد صلاحیت ماندگاری را بدون سلیمانی داشته باشد.
رایان کروکر سفیر آمریکا در عراق درباره قاسم سلیمانی گفته بود «دیدارهایی با در افغانستان داشته که ژنرال سلیمانی نقشه‌ای را آورد و جبهه‌هایی که طالبان در آن در افغانستان می‌جنگید را نشان داد. او همزمان این توصیه را مطرح کرد که ما اول به اهداف حمله می‌کنیم. من از او پرسیدم که می‌توانم نوت (یادداشت) بردارم؟ او نقشه را به من داد و گفت پیش خودت نگه دار. این توانایی سلیمانی بود که همه چیز را با سرعت انجام می‌داد.»
نگاه فرماندهان نظامی و سیاستمداران غربی به سردار سلیمانی، نگاهی ویژه بوده است و فقدان او در منطقه بسیار تاثیرگذار است؛ چه اینکه او علاوه بر توانمندی نظامی، چهره‌ای کاریزما در منطقه و در میان حامیان خود داشته است بنابراین در غیبت او، اینکه چه فردی بتواند این جایگاه را پر کند، سوالی بسیار اساسی است و سرنوشت نیروهای نظامی ایران در عراق، سوریه و لبنان در گرو پاسخ به همین سوال است.