ساعت ۱:۲۰ دقیقه بامداد جمعه ۳ ژانویه (۱۳ دی) کاروان خودروهای حامل قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران به دستور دونالد ترامپ هدف شلیک هوا به زمین نیروهای آمریکایی قرار گرفت و تمامی سرنشینان آن کشته شدند.
سلیمانی چگونه کشته شد؟
یک مقام کتائب حزب‌الله، گروه شبه‌نظامی شیعه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت «ابومهدی مهندس»، معاون حشد شعبی برای استقبال از قاسم سلیمانی که از سوریه یا لبنان به عراق آمده بود، به فرودگاه بغداد رفته بود.
ادامه روایت را ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق این گونه ادامه داده که دو خودرو حامل آقای سلیمانی و مهندس در حال حرکت از فرودگاه به سمت بغداد، مورد اصابت موشک‌های نیروهای آمریکایی قرار گرفتند و تمام سرنشینان این دو خودرو از جمله قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس و ۱۰ نفر همراه آنها کشته شدند.
خبرگزاری الجزیره، دو خودروی حامل کاروان استقبال از آقای سلیمانی را از نوع اس‌یو‌وی (شاسی بلند) اعلام کرده که متعلق به گروه حشد شعبی بوده و با اصابت ۳ فروند موشک منفجر شده‌اند.
هر چند یک مقام نظامی آمریکا به خبرگزاری فرانسه گفت که این دو خودرو توسط پهپادهای ارتش آمریکا مورد هدف قرار گرفته ولی سپاه پاسداران ایران مدعی است که عملیات یاد شده توسط شلیک موشکی بالگردهای آمریکایی انجام شده است.
همراهان سلیمانی چه کسانی بودند؟
منابع عراقی به جز قاسم سلیمانی و مهدی مهندس نام ۴ تن از نیروهای حشد شعبی حاضر در دو خودروی منهدم شده را بدین شرح اعلام کرده‌اند:
۱. محمد رضا جابری، مدیر روابط عمومی حشد شعبی
۲. حسن عبدالهادی، نیروی حشد شعبی
۳. محمد شیبانی، نیروی حشد شعبی
۴. حیدر علی، نیروی حشد شعبی
افزون بر این نام «سامر عبدالله»، داماد عماد مغنیه نیز در فهرست کشته شدگان حمله شبانه آمریکا قرار داشت. عماد مغنیه یکی از فرماندهان نظامی حزب‌الله لبنان بود که در سال ۲۰۰۸ در انفجاری در دمشق کشته شد.
با وجود این که ابتدا مقام های عراقی از حضور جسد داماد قاسم سلیمانی در میان کشته شدگان خبر داد ولی نیروی قدس سپاه پاسداران ایران ضمن تکذیب این خبر، اسامی ۴ تن از نیروهای خود را که همراه فرمانده این سپاه کشته شدند، چنین اعلام کرد:
۱. حسین جعفری نیا، سرتیپ سپاه پاسداران
۲. شهرود مظفری نیا، سرهنگ سپاه پاسداران
۳.هادی طارمی، سرگرد سپاه پاسداران
۴.وحید زمانیان، سروان سپاه پاسداران
بدین ترتیب با حذف نام داماد قاسم سلیمانی از فهرست کشته‌شدگان، هویت یک تن از ۱۲ نفری که سفیر ایران در بغداد از کشته شدن آنها خبر داده، همچنان نامشخص است.
سلیمانی کجا کشته شد؟
شبکه الجزیره گزارش داد حمله موشکی در محوطه پشتی فرودگاه بغداد، در نزدیکی مرکز مبارزه با تروریسم ارتش آمریکا انجام شده است.
سپاه پاسداران نیز در اطلاعیه روز جمعه خود تایید کرد قاسم سلیمانی در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته شده است.
فرضیه‌های اطلاعاتی مطرح چیست؟
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حکومت اسلامی روز جمعه به خبرگزاری ایسنا گفت: «از ابتدای کشته شدن پیمانکاران آمریکایی تاکید داشتم که این دامی برای ایرانی‌ها است چون تلاش ترامپ این بود که برای گذر از استیضاح و رسوایی‌های گذشته و حال خود شرایط را تغییر دهد پیش از این هم آمریکایی‌ها، افراد و نیروهایی از خود را برای بهانه‌سازی می‌کشتند.»
فلاحت‌پیشه سپس پیمانکاران غربی مسئول امنیت فرودگاه بغداد را به فروش اطلاعات مربوط به سلیمانی متهم کرده و تاکید کرده که فرمانده سپاه قدس «قربانی یک توطئه» شده است.
اما محسن سازگارا از اعضاء هیات موسس سپاه پاسداران در گفتگو با یورونیوز فرضیه توطئه اطلاعاتی علیه سلیمانی را از زوایه دیگری تفسیر کرد. سازگارا معتقد است که عناصری به ظاهر خودی سفر سلیمانی به عراق را لو داده بودند. او تاکید دارد که این عناصر نه از عراق، بلکه به احتمال قوی از میان اعضاء نیروی قدس سپاه بوده‌اند.
همزمان جان بولتن، مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید در واکنش به کشته شدن فرمانده ۶۱ ساله سپاه قدس ایران اعلام کرد که آمریکا از مدت‌ها پیش در حال برنامه‌ریزی برای انجام این عملیات بوده است.
البته حدود سه ماه پیش حسین طائب، مسئول اطلاعات سپاه گفته بود که نیروهای تحت امرش دست‌اندرکاران «عملیات ترور قاسم سلیمانی را دستگیر کرده‌اند. با این وجود به نظر می‌رسد که با حمله موفق بامداد جمعه ارتش آمریکا مجموعه ادعاهای مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی مبنی بر اشراف اطلاعاتی بسیار وسیع نیروهای نظامی ایران در داخل و به ویژه در منطقه خاورمیانه با مثال نقض قابل اعتنایی مواجه شده، به ویژه آن که مجموعه‌ای از فرماندهان نظامی سپاه پاسداران و حشد شعبی با استفاده از دو خودروی نزدیک به هم عازم بغداد شده‌اند.
علائم نادیده گرفته شده حمله چه بود؟
مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا روز پنج‌شنبه ۲ ژانویه (۱۲ دی) از قصد ایران و نیروهای نیابتی‌اش در عراق برای انجام حملات جدیدی علیه منافع آمریکا در خاورمیانه خبر داد و بدون اشاره به جزئیات بیشتری تاکید کرد که آمریکا اقداماتی پیشگیرانه و پیش‌دستانه انجام خواهد داد.
همزمان شبکه خبری المیادین از پرواز بالگردهای نظامی آمریکایی بر فراز سفارت ایران در بغداد خبر داده بود. آمریکا این اقدام را با هدف حفاظت از سفارتخانه ایالات متحده در بغداد عنوان کرد.
پیشتر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا ساعتی مانده به آغاز سال نو میلادی با انتشار توییتی، ایران را مسئول حمله به سفارت آمریکا در بغداد دانسته و این کشور را تهدید کرد که تاوان سنگینی برای این اقدام خود خواهد پرداخت.
در پاسخ به حمله جنگنده‌های اف۱۵ ارتش آمریکا به پایگاه‌های شبه نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق و سوریه که به کشته شدن تعدادی از اعضاء سپاه پاسداران، حشد شعبی و شاخه «کتائب حزب‌الله» از جمله ابوعلی خزعلی از فرماندهان ارشد کتائب حزب‌الله منجر شد، ده‌ها معترض عراقی حامی حشد شعبی طی دو روز اقدام به حمله به سفارتخانه آمریکا در بغداد کردند.
آمریکا حمله‌های هوایی خود را در واکنش به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی و زخمی شدن چهار تن دیگر در نتیجه حمله راکتی شبه نظامیان عراقی به پایگاه کایِک کرکوک انجام داده بود.
در پایان عملیات روز جمعه نیز وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، در بیانیه خود تصریح کرد که قاسم سلیمانی را به دستور رئیس جمهوری و با هدف حفاظت از پرسنل آمریکایی کشته است. هدفی که حتی منتقدان جدی آقای ترامپ در حزب دموکرات از جمله نانسی پلوسی نیز در پیام‌های خود تحقق آن را وظیفه اصلی رهبران آمریکا بر شمردند و تنها در زمان و شیوه انجام این عملیات با دولت اختلاف نظر داشتند.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد که تنش‌های بهاری و تابستانی ایران و آمریکا در خلیج فارس جای خود را به رویارویی زمستانی در عراق داده است، تقابلی که در نخستین گام خود منجر به حذف فرمانده سپاه قدس ایران طی ۲۲ سال گذشته شد.
یورونیوز: