دادگاه روح‌الله زم، موسس و مدیر کانال تلگرامی «آمدنیوز» امروز برگزار شد. یادداشت زیر به بررسی ادعاهای سپاه پاسداران پس از دستگیری روح‌الله زم و آنچه درباره او مطرح‌شده، پرداخته است.
پس از چهار ماه از بازداشت «روح‌الله زم»، مدیر کانال «آمدنیوز»، امروز دادگاه غیرعلنی رسیدگی به اتهاماتش برگزار شد.
این دادگاه در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب با ۱۵ مورد اتهامی در حالی تشکیل شده است که هیچ خبری از پنج متهم بازداشتی مورد ادعای سخنگوی قوه قضاییه منعکس نشده است.
روح‌الله زم، در عراق در یک عملیات آدم‌ربایی بازداشت شده بود. عملیاتی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۲۲ مهرماه سال جاری، از آن به‌عنوان یک عملیات پیچیده اطلاعاتی یاد کرده و مدعی شده بود که با معماری چندلایه اطلاعاتی انجام‌شده تا جایی که تمام سرویس‌های اطلاعاتی غربی در این حوزه از سازمان اطلاعات سپاه عقب مانده‌اند.
سپاه پاسداران با صدور اطلاعیه‌ای درباره دستگیری زم به حمایت‌های سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه از زم اشاره و تاکید کرده بود: «نامبرده به‌رغم اینکه تحت هدایت سرویس اطلاعاتی فرانسه و حمایت و پشتیبانی سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی و مرتبط با سایر سرویس‌های اطلاعاتی قرار داشت و به‌صورت شبانه‌روزی با روش‌های پیدا و پنهان و در پوشش‌های گوناگون و چندلایه‌ای موردحفاظت قرار می‌گرفت، در دام فرزندان ملت ایران در سازمان اطلاعات سپاه افتاد.»
بااین‌حال، رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران در جریان‌سازی دستگیری زم کار را تا جایی پیش بردند که سایر نهادهای امنیتی هم کم‌کم وارد عرصه تبریک‌گویی شدند.
ناجا با صدور اطلاعیه‌ای از آمدنیوز به‌عنوان مهم‌ترین شبکه نفوذ و براندازی یادکرده و اعلام کرد: «ضربه کاری و عملیات حرفه‌ای و هوشمندانه سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پی دستگیری روح‌الله زم سرشبکه سایت ضدانقلاب آمدنیوز و مهم‌ترین شبکه نفوذ و براندازی، نشان از اقتدار و عظمت این نهاد انقلابی دارد و بار دیگر دشمنان امت اسلامی مقهور صلابت سربازان گمنام امام زمان (عج) شدند؛ این حرکت مقتدرانه سپاه مشت محکمی بر دهان یاوه‌گویان است.»
بااین‌حال، دستگیری و انتقال روح‌الله زم به تهران که به یک آدم‌ربایی بین‌المللی شبیه بود، از سوی تحلیلگران داخلی و خارجی مورد ارزیابی قرار گرفت.
عمده تحلیل‌ها بر این باور بود که به‌زودی دستگیری‌های گسترده‌ای از مرتبطین با کانال آمدنیوز انجام خواهد گرفت. برخی بر این باور بودند که ازآنجاکه تجهیزات ارتباطی روح‌الله در هنگام بازداشت همراهش بوده است، تمام شبکه مرتبط با وی شناسایی شده است و به‌زودی بازداشت خواهند شد.
سخنگوی سپاه در همان روزهای نخست بازداشت روح‌الله گفته بود: «با توجه به اینکه فرایند رصد و کنترل اطلاعاتی این عنصر مزدور در مدت طولانی صورت گرفته است، بخش عمده‌ای از اعضای شبکه زم شناسایی شده‌اند و دسترسی نسبتا مطمئنی به عوامل داخلی کمک‌کننده به این شبکه ضدانقلاب و سرویس‌های خارجی حامی آن وجود دارد و نیاز چندانی به اعترافات مرسوم توسط نامبرده نیست.»
برخی علت عمده این تحلیل‌ها را این سخنان سخنگوی سپاه دانستند.
همان روزها، یکی از تحلیلگران نزدیک به اطلاعات سپاه از روح‌الله زم به‌عنوان «پروژه تروریسم روانی و رسانه‌ای ایرانیان در فضای مجازی» یادکرده و اهداف دستگیری زم را این‌گونه بیان کرد:
«شناسایی مهره‌های داخلی و خارجی شبکه تروریسم مجازی که شامل عناصر نفوذی در دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی می‌شود، همچنین سیستم پدافندی کشور در مقابله با جریان نفوذ ترمیم خواهد شد.»
این جریان‌سازی‌ها، در حالی اتفاق می‌افتاد که کانال آمدنیوز نهایتا چند میلیون مخاطب داشت.
پس از بازداشت روح‌الله، هیچ خبری از بازداشت‌شدگان دیگر منتشر نشد.
پس‌ازآن، شایعه‌هایی در خصوص ارتباطات روح‌الله در فضای مجازی پخش شد. از ارتباط «حسام‌الدین آشنا»، مشاور رییس‌جمهور با وی تا برخی افراد در مجلس و مجموعه اتهاماتی که «کریمی قدوسی» از ارتباط ادمین‌های آمد نیوز با «واعظی»، ریاست دفتر ریاست‌جمهور در توییتر عنوان نمود.
این اظهارنظرها، موجب عکس‌العمل واعظی و درخواست برخورد قضایی با کریمی قدوسی شد.
بااین‌حال، هشت روز پس از دستگیری روح‌الله زم، سپاه در یک اطلاعیه رسمی از مرتبطین با روح‌الله زم درخواست کرد که از وی اعلام برائت کرده و با سایت «گرداب» ارتباط برقرار کرده و خود را معرفی کنند تا از تخفیف مجازات احتمالی برخوردار شوند.
این اطلاعیه به‌خوبی نشان داد علی‌رغم ادعاهای مسوولان سپاه، هیچ اطلاعاتی از ارتباطات روح‌الله وجود نداشته و دست مجموعه دستگیرکنندگان روح‌الله خالی است.
بااین‌حال، نشست سخنگوی قوه قضائیه، پایانی بر تمام این گمانه‌زنی‌ها بود که اعلام کرد: «هیچکس در ارتباط با زم دستگیر نشده است.»
اسماعیلی گفت: «تا امروز غیر از خود روح‌الله زم، فرد دیگری از بخش‌های مختلف چه در دولت و چه در قوه و چه در نیرو‌های مسلح بازداشت نشده است و بی‌جهت گمانه‌زنی نشود. توصیه‌ام این است که انگشت اتهام به سمت یکدیگر روانه نکنید.»
صحبت‌هایی که چندی بعد در تناقض با سخنان دادستان تهران نقض شد و اسماعیلی خبری از دستگیری ۵ نفر دیگر مرتبط با پرونده زم خبر داد و مدعی شد که عده‌ای هم به‌صورت خودمعرف به دستگاه قضایی مراجعه کرده‌اند.
انتشار تمام این اخبار ضدونقیض یک جیز را به‌خوبی نشان داد که با توجه به فضای سنگین بازجویی و فشار حداکثری که بر متهم در حین دوران بازداشت وارد می‌شود، شاید زم علیه برخی افراد اعترافاتی کرده باشد؛ اما ازآنجاکه این اعترافات هیچ مستندی در پیوست خود نداشته، منجر به بازداشت هیچ شخص دیگری نشده است و تنها یکی از محبوسین امنیتی «محمدحسین رستمی» که علیه ریاست سازمان اطلاعات سپاه «حسین طائب» مطالبی را از داخل زندان اوین به بیرون فرستاده بود، ایستگاه پایانی اعترافات منتشرشده از زم باشد؛ زیرا اندک آشنایی با قوانین حقوقی جمهوری اسلامی ایران برای دانستن این امر کافی است که صرف اعتراف و اقرار یک متهم علیه شخص دیگر، دلیل موجهی برای بازداشت افراد دیگر نیست. پس نمی‌توان با استناد به آن در دادگاه، پرونده قضایی علیه افراد دیگر تشکیل داد.
برخی از تحلیلگران معتقدند که مرتبطینی که برخی از اطلاعات محرمانه را به روح‌الله زم و کانال آمدنیوزش ارسال می‌کردند، افرادی بوده‌اند که در دستگاه‌های امنیتی شاغل بوده یا سابقه فعالیت‌های امنیتی داشته‌اند. حرفه‌ای بودن در حوزه اطلاعاتی، موجب می‌شود که ارسال اخبار و اسناد از طریق روش‌های پیچیده اطلاعاتی موجب می‌شود که نه‌تنها برای سازمان اطلاعات سپاه، بلکه هیچ سرویس اطلاعات دیگری امکان شناسایی مرتبطین را نداشته باشند.
اما برخی معتقدند که کسانی که با زم در ارتباط بوده‌اند، افرادی عادی در سطح جامعه‌اند. ازاین‌رو، تنها راه باقی‌مانده برای شناسایی افرادی که بدون پوشش و با اسامی واقعی خود با زم مرتبط بوده و اطلاعات عادی را در اختیار وی قرار می‌دادند، پیدا کردن شواهد قابل‌ارائه به دادگاه از تجهیزات ارتباطی روح‌الله زم مانند گوشی تلفن همراه بوده است.
این در حالی است که برخی از مرتبطین و نزدیکان روح‌الله زم نیز اعلام کرده‌اند که روح‌الله در زمان دستگیری گوشی آی‌فونی که به‌وسیله آن ارتباط با منابع خود را انجام می‌داده است، همراه خود به عراق نبرده، بلکه تنها گوشی‌ای را که با آن ارتباطات خانوادگی خود را برقرار می‌کرده است، به همراه داشته است و در حال حاضر گوشی اصلی که روح‌الله با آن برای کانال آمدنیوز اخباری را از منابع خود به دست می‌آورده است، در اختیار سرویس اطلاعاتی فرانسه است.
برگزاری دادگاه زم اما به‌نوعی تایید کرد که دستگیری روح‌الله زم آن‌طور که باید برای دستگیرکنندگانش دستاوردی نداشته است.
فریبرز کلانتری, ایران‌وایر: