علی خامنه‌ای انتخابات مجلس را “جهاد عمومی” و شرکت در آن را تکلیف شرعی خوانده بود اما اکثریت قاطع مردم در آن شرکت نکردند. رهبر جمهوری اسلامی به رغم بی‌اعتنایی اکثریت به توصیه‌هایش این انتخابات را “درخشش مطلوب” مردم خواند.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای صبح یک‌شنبه، چهارم اسفند در ابتدای جلسه درس خارج فقه خود به خاطر آنچه “درخشش مطلوب ملت ایران در امتحان بزرگ انتخابات” خواند تشکر کرد و مدعی شد مردم با این کار “فرصت‌طلبی و تبلیغات همه‌جانبه دشمنان” را ناکام گذاشتند.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی روز جمعه دوم اسفند برگزار شد و میزان کم مشارکت دارندگان حق رای در آن در هیچ یک از انتخابات ۴۱ سال گذشته سابقه نداشته است.
مشارکت حداقلی شهروندان در انتخابات مجلس که پیش از آغاز رای‌گیری هم پیش‌بینی می‌شد از نیمروز شنبه آشکارتر شد و از بعد از ظهر مسئولان را به تکاپو انداخت.
وزارت کشور عصر شنبه اعلام کرد مهلت رای‌گیری تا ساعت ۱۰ شب تمدید می‌شود و بعد این زمان تا ساعت ۱۱ و نیم هم تمدید کرد.
کش دادن رای‌گیری برای رسیدن به “نرم قابل قبول”
به طور معمول و به دلیل مراجعه بیشتر شهروندان به حوزه‌های رای‌گیری در ساعت‌های آخر، تمدید مهلت اخذ رای رخ می‌دهد اما تمام شواهد نشان می‌دهد این کار در انتخابات روز شنبه با امید افزایش مشارکت یا آن طور که محمود علوی، وزیر اطلاعات گفته برای رسیدن آن به “نرم قابل قبول” انجام شده است.
با تمام این تمهیدها، خبرگزاری فارس، از رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران گزارش داده که میزان مشارکت در سطح کشور کمتر از ۴۲ درصد و در برخی کلانشهرها مانند تهران حدود ۲۰ درصد بیشتر نبوده است.
با این همه، همین خبرگزاری با نشر تصاویری از جلسه درس خارج فقه رهبر جمهوری اسلامی از “تشکر عمیق” او از مردم خبر داده و از قول خامنه‌ای نوشت: «خداوند اراده کرده این ملت را پیروز کند.»
“پیروزی ملت”، شکست بزرگ کلیت نظام
با مرور توصیه‌های انتخاباتی خامنه‌ای و تمام جناح‌های حکومت جمهوری اسلامی، از جمله جناح موسوم به اصلاح‌طلبان، به نظر می‌رسد این “پیروزی ملت” در حقیقت می‌تواند شکست بزرگی برای تمام رژیم تلقی شود.
خامنه‌ای در روزهای پایانی بهمن ماه شرکت در انتخابات را “جهاد عمومی” خواند و خطاب به “دوستان ما در اطراف دنیا” که نگران میزان مشارکت مردم هستند گفته بود: «ملت ایران بلد است چه کار بکند.» او اطمینان داد: «انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز بار دیگر نشان خواهد داد مردم در کنار نظام اسلامی و پشتیبان آن هستند.»
رهبر جمهوری اسلامی برای کشاندن مردم با پای صندوق‌های رای فقط به مفاهیم مذهبی و “تکایف شرعی” خواندن آن بسنده نکرد بلکه این رویداد را “جشن ملی” و رای دادن را استفاده از “حق مدنی” خوانده بود.
او ۱۶ بهمن هم گفته بود: «ممکن است کسی از بنده خوشش نیاید، اما اگر ایران را دوست دارد، باید به پای صندوق رأی بیاید.»
تا کنون کمترین میزان مشارکت در انتخابات مجلس حدود ۵۱ درصد و نزدیک به ده درصد بیشتر از این دوره بوده است. افزون بر این باید توجه داشت که در اغلب کلانشهرها کمتر از ۳۰ درصد مردم در رای‌گیری شرکت کرده‌اند.
مشارکت در انتخابات در بسیاری از شهرهای کوچک که آمار استانی را بالا می‌برد تا حدود زیادی متاثر از مسائل و روابط طایفه‌ای و قومی است و الزاما بازتاب دهنده اقبال مردم به کل حکومت و حساسیت آنها به مسائل سیاسی و اجتماعی کلان کشور نیست.
بی‌اعتنایی آشکار به توصیه خامنه‌ای
بی‌اعتنایی و تا حدودی تمرد از توصیه و درخواست‌های خامنه‌ای توسط اکثریت جامعه در مثال‌های دیگری نیز کاملا مشهود است.
او صبح دوم اسفند و هنگامی که رای خود را به صندوق می‌انداخت در برابر دوربین‌های تلویزیون گفت: «توصیه‌ی همیشگی ما این است که مردم، رأی دادن را هرچه زودتر و در نیمه‌ی اول روز انجام دهند و آن را به ساعات پایانی شب موکول نکنند.»
خبرگزاری ایسنا به نقل از جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات، گزارش داده تا ساعت سه بعد از ظهر روز جمعه، تنها ۱۱ میلیون نفر در سراسر ایران رای خود را به صندوق‌ها انداخته‌اند.
مطابق گزارش‌ها بسیاری از حوزه‌های رای‌گیری در کلانشهرها در تمام مدت روز انتخابات خلوت بوده‌اند
به عبارت دیگر تا چند ساعت پس از “نیمه اول روز” هم، از میان حدود ۵۸ میلیون دارنده حق رای کمتر از ۱۹ درصد آنها به توصیه خامنه‌ای عمل کرده‌اند.
با این حساب اگر آن گونه که برخی گزارش‌ها می‌گویند حدود ۲۴ میلیون نفر در رای‌گیری شرکت کرده باشند نزدیک به ۶۰ درصد آنها اصلا به “تکلیف شرعی” مورد نظر خامنه‌ای عمل نکرده‌اند و از آنها هم که به هر دلیلی رای داده‌اند، اکثریت قابل توجهی در ساعت‌هایی که او توصیه کرده این کار را نکرده‌اند.
«اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا»
برخی از اصلاح‌طلبان یکی از علت‌های مشارکت ناچیز در انتخابات را رد صلاحیت بسیاری از داوطلبان این جناح عنوان می‌کنند.
با این همه این جناح در تهران با دو لیست در انتخابات شرکت کرد و ناکام ماند و محمد خاتمی، “لیدر” آنها گرچه درخواست برای مشارکت را “تکرار” نکرده بود، برخلاف انتخابات دوره نهم مجلس، رای خود را نه در یک حوزه پرت افتاده در دماوند که در حسینیه جماران و مقابل دوربین به صندوق انداخت.
از حرکت‌های اعتراضی در دی ماه ۹۶ به این سو، معترضان در تمام مواردی که به خیابان آمده‌اند علیه کلیت حکومت جمهوری اسلامی شعار داده‌اند و شعار معروف “اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تموم شد ماجرا” شاید به نوعی بیانگر عمق نارضایتی و یاس اکثریت مردم از تمام جناح‌های حکومتی و عدم استقبال از انتخابات مجلس باشد.
علی مطهری، نماینده مجلس دهم که صلاحیتش برای شرکت در رقابت‌های این دوره تائید نشد زمانی این نهاد را به بخشی از دفتر رهبر جمهوری اسلامی تشبیه کرده بود و به تازگی گفته ۶۰ درصد تصمیم‌های قوه قانون‌گذاری خارج از مجلس گرفته می‌شود.
برخی از بلندگوهای تبلیغاتی اقتدارگرایان، از جمله خبرگزاری فارس و روزنامه کیهان پس از آشکار شدن شکست تلاش‌های حکومتی برای نمایش “حضور گسترده مردم” در رای‌گیری، علت این مسئله را نارضایتی اکثریت مردم از دولت و اصلاح‌طلبان مجلس عنوان می‌کنند.
حسین شریعتمداری، نماینده خامنه‌ای در موسسه کیهان سوم اسفند در یادداشتی با اشاره به تصاحب اکثریت کرسی‌های مجلس توسط اصولگرایان نوشت: «نامزدهایی که مقابله با فساد اقتصادی، ضدیت با آمریکا، حمایت از محرومان و تاکید بر عدالت اجتماعی اصلی‌ترین شاخصه آنهاست، اکثریت قاطع مجلس آینده را در اختیار دارند.»
او بدون در نظر گرفتن فشار تحریم‌ها که حاصل سیاست‌های ستیزه‌جویانه مورد نظر خامنه‌ای است به نابسامانی‌های اقتصادی، گرانی، تورم و سقوط ارزش پول ملی پرداخته و ادعا می‌کند فقط دولت و حامیان اصلاح‌طلب آن مسئول این وضعیت هستند و رفتار انتخاباتی مردم نشانه مخالفت با آنهاست و آن را نباید ” به حساب نا‌امیدی مردم از انقلاب و نظام” نوشت.
دویچه وله :