این روزها شاهد رفتارها و شیوه‌های عجیب و غریب برخی مردم برای مقابله با ویروس «کرونا» هستیم؛ رفتارهایی که هیچ مبنا و اساس علمی ندارند و در بسیاری مواقع، در تضاد با توصیه‌های پزشکی و الگوهای رفتاری پیش‌گیرانه هستند. گزارش زیر به این رفتارهای عجیب و چرایی شکل‌گیری آن می‌پردازد.
«کرونا را با مصرف شیره و تریاک شکست می‌دهم!»
«نوید» با دوستانش به شب‌نشینی مشغول است و در حالی‌که پکی به وافور می‌زند، می‌گوید: «تریاک مقاومت بدن را بالا می‌برد و مانع از درگیری بدن با هر نوع ویروسی می‌شود. بنابراین، من ویروس کرونا را هم با مصرف شیره و تریاک شکست می‌دهم!»
«فاطمه» یکی از شهروندانی است که هنوز قرنطینه خانگی را باور ندارد. او هر روز سوره «یاسین» را روی یک سیب می‌خواند و آن را قطعه قطعه می‌کند و به همه افراد خانواده‌اش می‌دهد. می‌گوید: «خانم جلسه‌ای محله گفته است خوردن روزانه یک سیب که سوره یاسین و دعای فرج آقا امام زمان روی آن خوانده شود، شما را در برابر هر مرضی ایمن می‌کند!»
او اخبار مربوط به کرونا را دنبال می‌کند اما هنوز هم برای کارهای غیرضروری، از خانه بیرون می‌رود. می‌گوید: «توی راه صلوات می‌فرستم که ویروس‌ها از اطرافم کنار بروند!» دخترش که بارها از مادرش خواسته است موضوع را جدی بگیرد، می‌گوید: «گفتم مامان ویروس، جن نیست که با بسم‌الله و الحمدالله برود کنار و راه را برایتان باز کند.»
یک نمونه دیگر از این رفتارها را در صحبت‌های زنی که ماسکی بر صورت دارد و در اتوبوس مسیر «دانشگاه علم و صنعت» به سمت «تهرانپارس» در تهران کنار دختر جوانی نشسته است و برای او از ضرورت رعایت مسایل بهداشتی و پیش‌گیرانه سخن می‌راند، می‌توان شنید: «این روزها که ماسک در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود، من همین ماسک یک بار مصرف را هر روز عصر که به خانه می‌روم، می‌شویم و فردا دوباره استفاده می‌کنم. بالاخره از این که هیچ ماسکی استفاده نکنی که بهتر است.»
این زن خطاب به دختر جوان می‌افزاید: «تا می‌توانی، زنجیل و سیر بخور و هر روز دعای یاسین بخوان تا از هر بلایی، به خصوص این بلای کرونا در امان باشی!»
او تنها نیست. در روزهای گذشته، موضوع طب اسلامی، استفاده از دعاها و توصیه‌های «عباس تبریزیان» که خود را پایه‌گذار «طب اسلامی» می‌داند و کتاب‌های علمی را آتش می‌زند، بارها در کانال‌های تلگرامی به عنوان راه‌های مبارزه با ویروس کرونا توصیه شده است.
عیادت جمعی از طلاب حوزه علمیه قم از بیماران مبتلا به ویروس کرونا در بیمارستان این شهر در روز تولد «حضرت علی»، امام اول شیعیان و مدیحه سرایی برای آن‌ها، راه افتادن گروهی از بسیجیان و سپاهیان سوار بر وانت‌بار با لباس‌های مخصوص کادر درمانی مراقبت از بیماران کرونایی همراه با پخش مداحی و نوحه‌خوانی، هشدار دادن کوچه به کوچه به مردم نسبت به ماندن در خانه از طریق بلندگو در برخی شهرها و استفاده از ماسک‌هایی که بر روی آن‌ها عبارت‌هایی مانند «یا زهرا» یا «یا فاطمه» نقش بسته است توسط برخی زنان چادری، از دیگر صحنه‌هایی هستند که این روزها به عنوان شیوه‌های عجیب مقابله با بیماری ناشی از ویروس کرونا مشاهده می‌شود. این شیوه‌ها تحت عنوان طرحی با عنوان «ما کرونا را شکست می‌دهیم» به اجرا در می‌آیند.
«کیوان»، کارشناس ارتباطات اجتماعی می‌گوید: «این‌ها همه به دلیل کم کاری رسانه‌ای و سایر نهادهای فرهنگ‌ساز اتفاق می‌افتند. وقتی برنامه‌های آموزشی صداوسیما به تعدادی زیرنویس توصیه بهداشتی، آن هم فقط در شبکه خبر محدود شده‌اند و تاکید در خانه ماندن بدون تعطیل کردن ادارات یا کاهش ساعات کار و در کنترل بودن کامل اوضاع، نمی‌توان انتظاری بیشتر از این داشت.»
در این میان، برخی هم با رفتارهای افراطی ناشی از ترس بیش از حد از ابتلا به ویروس کرونا، موجب جلب توجه بقیه می‌شوند؛ مانند راننده‌ای که بین قسمت سرنشینان جلو و عقب ماشین خود را با لایه‌ای پلاستیک پوشانده است تا مانع از هرگونه تماس مسافر با خودش شود.
کیوان مهم‌ترین دلیل این‌گونه رفتارهای مردم را، نداشتن اطلاعات کافی در رابطه با شیوه‌های پیش‌گیرانه و بالابردن سطح بهداشت روان می‌داند و معتقد است: «این روزها خلاء برنامه‌های آموزشی در رسانه‌های داخلی، به ویژه صداوسیما، بیش از همیشه مشهود است.»
می‌گوید: «این رسانه‌ها می‌بایست برنامه‌های آموزشی منظمی را به صورت روزانه در ساعات مختلف با کمک متخصصان رشته‌های مختلف علمی، اعم از پزشکی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، با هدف بالابردن سطح آگاهی مردم پخش کند تا مردم مجبور نباشند اطلاعات مورد نیازشان را در گروه‌های خانوادگی یا دوستان و آشنایان در شبکه‌های مجازی یا براساس تجربیات شخصی و توصیه‌های افراد غیرمتخصص دریافت کنند.»
استفاده از سرکه و نمک که به عنوان یک ضدعفونی کننده قوی با قدمت طولانی معرفی می‌شود و هر نوع ویروسی را از بین می‌برد یا قطع تب ناشی از ابتلا به ویروس کرونا با استفاده از سیب‌زمینی ورق شده آغشته به سرکه، از توصیه‌هایی هستند که در گروه‌های تلگرامی خانوادگی دست به دست می‌شوند.
کیوان هم به توصیه‌های شبکه‌های مجازی اشاره می‌کند و می‌گوید: «این روزها اگر گشتی در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، واتس‌اپ و اینستاگرام که بیشتر مورد استفاده کاربران ایرانی هستند، بزنید، متوجه خواهید شد که چه تجربیات و توصیه‌های بی‌پایه و اساسی رد و بدل می‌شوند و چه رفتارهای عجیبی از برخی شهروندان سر می‌زند. در برخی موارد این رفتارها به جای آن که جان‌شان را محافظت کند، قاتل‌شان شده است.»
مصرف الکل، آن هم از نوع صنعتی به منظور مقابله با کرونا و جان باختن تعداد زیادی بر اثر مسمومیت ناشی از آن، از دیگر رفتارهای عجیب این روزهای تعدادی از شهروندان ایرانی است که به خاطر خلاء اطلاع‌رسانی، شاهد آن هستیم.
کیوان می‌گوید: «از یک طرف، حاکمیت رسانه‌های نو مانند اینستاگرام و تلگرام را به رسمیت نشناخته و اجازه حضور و اطلاع‌رسانی نهادهای رسمی را در آن‌ها نداده، از طرف دیگر دسترسی بخش زیادی از مردم جامعه به تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی، عرصه را برای هر کسی فراهم آورده است تا دست به فعالیت، جذب مخاطب و انتشار اطلاعات جعلی یا غلط بزند.»
البته این روزها در کنار برخی رفتارهای عجیب و شیوه‌های نادرستی که برای پیش‌گیری از ابتلا به ویروس کرونا مشاهده می‌شود، صحنه‌های تحسین برانگیزی را نیز میبینیم مانند مادری که نرده‌های پارکی که کودکان در آن بازی می‌کنند را با آب و مایع پاک کننده می‌شوید یا پلیسی که دست دختربچه‌ای که کارش پاک کردن شیشه‌های ماشین‌ها در سرچهارراه است را با ژل ضدعفونی کننده، تمیز می‌کند.
ایران‌وایر: ونوس امیدوار