دیروز جمعه جمعیت بیشماری از بلوچ های سنی مذهب در یک نمایش از قبل هماهنگ شده درب بظاهر قفل شده مسجد جامع چابهار را شکستند تا بر خلاف طرح جداسازی اجتماعی حکومت, در صف های فشرده نماز جمعه ادا کنند. ویدئوهای هجوم جمعیت بظاهر خودجوش بسوی درب ورودی مسجد مرا بیاد “آتش به اختیاران” بسیجی دو آتشه می اندازد که بعد از بسته شدن درب اماکن مقدس نظیر حرم امام رضا و حضرت معصومه, قفل ها را شکستند تا با خیره سری مسلمانی خود را ثابت کرده و خواسته یا ناخواسته در جهادی نامقدس شیوع ویروس کرونا در جامعه را با سرعت بیشتری گسترش بدهند. همین جهل مقدس در مسجد جمکران نیز اتفاق افتاد. آن هم زمانی که نماز جمعه اهل تشیع در شهرهای ایران تعطیل شد و هزاران نفر در مسجد جمکران جمع شدند تا از امام زمان بخواهند کرونا را از بین ببرد.
نمایش جهل مقدس در مسجد جمکران حداقل بظاهر برای مقابله با ویروس کرونا بود. شوربختانه نمایش جهل مرکب در سواحل مکُران یعنی در زادگاه نگارنده چابهار در نادیده گرفتن غیرعقلانی و انکار جهل گونه تاثیر ویروس بر مومنین بود که خود حسرتی است مضاعف. در یک ویدئوی دیگر که در فضای مجازی منتشر شده است, یکی امامان جمعه اهل سنت بلوچستان به الله تعالی قسم می خورد که ویروس کرونا سرباز الله است برای انتقام گیری از گناهکاران و مستکبرین, و تنها راه نجات بازگشت به الله است و نه قرنطینه و طرح جداسازی اجتماعی و واکسن و دارو. سخنان غیرمنطقی و بغایت ارتجاعی این ملای متعصب بیانگر اوج جهالتی است که در فضای جهل پرور استان بستر مناسبی برای رشد این نوع افکار واپسگرا و خطرناک فراهم آورده است. ای کاش این جماعت جهل زده قفل های ذهن خود را می شکستند تا از زندان افکار قرون وسطایی خویش رهایی می یافتند. حسرتا که دکانداران دین این قفل های اذهان عوام الناس را دست نخورده می خواهند. هیهات این به اصطلاح “عالمان”, اندکی خرد و شعور را از زنان فرهیخته بلوچ (از دهیار در نوبندیان تا بازیگر سریال در ایرانشهر و فعال مدنی در زاهدان) یاد می گرفتند.
نگارنده معتقد است علاوه بر استفاده از جالدوز نقد بر علیه جمهوری اسلامی, در این برهه حساس واگیر شدن جهانی ویروس مهلک کرونا که در استان سیستان و بلوچستان قربانی طلبیده است, زمان آن فرا رسیده تا سر سوزن انتقادی نیز نسبت به جهل و عوامفریبی منفعت جویانه در خودمان به خودی های خودمان فرو کنیم. در این راستا, بعقیده من, انتقاد را باید از مولوی عبدالرحمان سربازی (ملازهی) امام جمعه اهل سنت چابهار شروع کنیم. زیرا با توجه به شناختی بیش از ۵٠ ساله ای که بنده از ایشان دارم بعید می دانم چنین حرکتی بظاهر خودسرانه, بدون رضایت و ملایمت نفس یا به عبارتی “اذن تشریعی” خفیه ایشان صورت گرفته باشد. ایشان با شیوه دوسیمایی بر خلاف رویه وحدت طلبانه بقیه رهبران مذهبی اهل سنت در استان تخصص ویژه ای در امورات “یکی به نعل زدن و یکی به میخ” دارد و همواره برای کسب امتیازات بیشتر خود را تافته جدا بافته ای می داند که در طی سالها در سایه خنک حاکمیت پیروان متعصب و مقدس ماب فراوانی به دور خود جمع کرده است. بیاد دارم قبل از انقلاب بحث های دونفره فراوانی با ایشان در مورد ضرورت همراهی با انقلاب و آیت الله خمینی (رهبر انقلاب) داشتم. اما ایشان اصرار داشتند که ما دانشجویان سخت در اشتباه هستیم و می گفت خمینی همان “خر دجال” است که می آید و دنیا را به آشوب می کشاند.
در آن زمان از سخنان ایشان سخت آزرده خاطر و رنجیده شدم زیرا به انقلاب اعتقاد داشتیم. سالها بعد از انقلاب ایشان بعنوان نماینده جمهوری اسلامی در کنفرانس وحدت شیعه و سنی در اسلام آباد پاکستان آیت الله خمینی را بعنوان “امام مسلمین جهان” معرفی کردند که باعث اعتراض بسیاری از علمای اهل سنت آن دیار شد. یا مثلا در رد مذهب شیعه کتابی نوشتند بنام “گرگی در لباس میش” که تشیع را به یک گرگ در لباس میش تشبیه کرده بودند. بعدها که ورق برگشت کتاب دیگری در رد افکار قبلی خود بنام “ردی بر وهابیت” و در دفاع از تشیع نوشتند. جالب اینجاست که مقدمه این کتاب را آیت الله خامنه ای نوشته است. ایشان قبل از انقلاب ما را وادار می کردند تا شبانه زیارتکده های چابهار را تخریب کنیم, که شوربختانه کردیم. متاسفانه همه آثار تاریخی مذهبی و “زیارتکده های” چابهار (به استثناء مقبره غلامرسول که شیعه بود و حکومت اجازه تخریب آن را نداد) با کارزار بی وقفه مولوی عبدالرحمان از بین رفتند زیرا ایشان توسل را عین کفر و بت پرستی و شرک می دانستند. اکنون ایشان توسل (به امام زاده ها و زیارتکده ها) را عین دیانت و لازمه دین می دانند و می گوید: “دین عبارت است از توسل. دینی که توسل ندارد دین نیست. مسلمانی که تز تفکر توسل را ندارد مسلمان نیست”. عــــجـــبــا !
سخنرانی مولانا عبدالرحمن چابهاری سربازی درباره توسل در اسلام
با توجه به اینکه طایفه ما چابهاری های قدیم از جمله بنده سالها جزو حامیان و مریدان نزدیک ایشان بودیم و بدلیل شناختی طولانی که از ایشان دارم, بقول مولانا “گر بگویم شرح این بی حد شود, مثنوی هشتاد من کاغذ شود”. اما اکنون بنا به هر دلیلی که ایشان دارند (بعنوان مثال, طبق معمول, واگرایی لجوجانه و یا زاویه گرفتن با بقیه علمای استان یا تعارض تاکتیکی با حکومت در اثبات استقلال خویش و کسب امتیازات بیشتر) شیوه دوگانه, تقدیرگرایانه, مقدس مابانه و پرمخاطره ایشان در نادیده گرفتن عملی طرح جداسازی اجتماعی برای پیشگیری شیوع کرونا و استفاده هدفمند و ابزاری از سلامت و جان ایمانداران و عوام الناس ساده لوح مایه بسی نگرانی است. قبل از هر کس ویروس کرونا برای مولوی عبدالرحمن ٧۵ ساله و بقیه نمازگزاران مسن بلوچ خطرناکتر از بقیه است. آن هم در شهر و استانی که از حداقل امکانات پزشکی و درمانی محروم است. وانگهی همه علمای اهل سنت در شهرهای مختلف نماز جمعه را تعطیل کرده اند.
در نتیجه اینگونه قدرت نمایی های نمایشی بظاهر “اعتقاد به قضا و قدر” جان هزاران چابهاری را به خطر می اندازد و از منظر بهداشت عمومی و سلامت اجتماعی بسیار فاجعه‌آمیز و زیانبار است. معلوم نیست چرا مسئولین حکومتی که بقول خودشان بدون تساهل و تسامح و با اقتدار و مرجعیت فراوان از هر نوع تجمع اعتراضی جلوگیری می کنند, نتوانستند یا نخواستند در چابهار در راستای اجرای “طرح جداسازی اجتماعی” و مصوبه های شورای تامین استان و شهرستان از شکستن قفل یک مسجد توسط “خشک مقدس های مقلد” جلوگیری کنند.
آن هم در صورتی که از تجمع در مقدس ترین اماکن شیعه در ایران نظیر حرم حضرت رضا یا حضرت معصومه با اقتدار و بدون مماشات و سهل انگاری جلوگیری کردند. دلیل این تبعیض و دوگانگی در برخورد چیست؟ آیا جان بلوچ سنی ء مذهب چابهاری از جان شیعه مشهدی ارزان تر است؟
عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
شنبه ٩ فروردین ١٣٩٩