-تصاویر مربوط به شناور کُنارک بعد از انفجار نشان میدهند که شعلههای آتش و دود از دو نقطه در عرشه شناور به هوا برخاسته است. در چه شرایطی با شلیک یک موشک دو نقطه از کشتی آسیب میبیند؟!
-در عرشه کُنارک یک حفره عمودی با قطر تقریبی ۷ متر ایجاد شده که اطراف آن نقاط محل اصابت ترکشها کاملاً پیداست و روی عرشه آثار سوختگی شدید دیده میشود. اگر بدنه شناور به مین برخورد کرده باشد، حفره یا شکاف میبایست در بدنه یا کف شناور ایجاد میشد.
– در همان روزی که کُنارک منفجر شده گزارش ناوگان پنجم دریایی آمریکا حاضر در خلیج فارس و دریای عمان همراه با نیروی دریایی انگلیس و استرالیا مانور مشترک مینروبی در خلیج فارس برگزار کردند.
– ادعا شده موشک کروز ضدکشتی «نور» به کنارک برخورد کرده اما این موشک پس از شلیک ارتفاع خود را به چند متری سطح آب میرساند تا شناسایی آن برای دشمن سخت شود. پس میبایست به بدنهی کنارک اصابت میکرد.
– دسترسی به جزئیات و اطلاعات موثق در این فاجعه بسیار دشوار است اما پیگیری خانوادههای قربانیان از یکسو و میل و ارادهی پرسنل و فرماندهان ناوشکن «جماران» به اعادهی حیثیت خود که در حال حاضر به عنوان مقصر و عامل اصلی شلیک موشک معرفی شدهاند، میتواند به روشن شدن ماجرا و حقایق کمک کند.
منابع خبری در ایران ادعا میکنند شناور کُنارک مورد اصابت موشک ضدکشتی قرار گرفته که از ناوشکن «جماران» شلیک شده اما این ادعا و همچنین «گمانهزنیهای» رسانههای داخلی و خود ارتش، بر اساس شواهد با پرسش و ابهام روبروست.
انفجار در شناور کُنارک بعد از ظهر یکشنبه ۲۱ اردیبهشت رخ داد اما با گذشت سه روز هنوز هیچ مقام رسمی در نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی در مورد جزئیات آن اظهار نظر نکرده است.
در حالی که بلافاصله پس از این فاجعه، شایعاتی در شبکههای اجتماعی منتشر شد، سرتیپ تقیخانی سخنگوی ارتش چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت درباره یکی از این شایعات مبنی بر هدف قراردادن ناو کُنارک توسط قایقهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت«این صحبت یا صحبتهایی از این دست، کاملاً بیربط هستند. اساساً رسانههای ما نباید به این شایعاتِ پرداختی که از سوی معاندین طراحی و سیاستگذاری میشود و رسانههای معاند و بیگانه به آن دامن میزنند، اهمیت بدهند».
او به دشواریهای رزمایشها اشاره کرده و گفته است که «شرایط در این مانورها منطبق با صحنههای واقعی نبرد ایجاد میشود و طبیعی است در کارهای بزرگی که صورت میگیرد، مخاطراتی هم وجود دارد و ممکن است اتفاقات ناگواری هم رخ بدهد… اما نباید این اتفاقات تلخ رخ بدهد و حتماً باید پیشگیری شود و تلاشهای زیادی برای ممانعت از این اتفاقات صورت بگیرد اما باید بدانیم که این دغدغهها و نگرانیها، جزیی از زندگی مجموعه رزمندگان ارتش و مجموعه نیروهای مسلّح است».
آنچه اکنون در مورد ابعاد فاجعه شناور کُنارک مطرح میشود تا حدود زیادی یادآور همان ادعاهاست که پس از شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تکرار شده بود.
ابهام، گمانهزنی و پرسشهای بیپاسخ
اینهمه در حالیست که خود ارتش با «گمانهزنی» در یک ویدئو علت را «نقص فنی موشک» یا «جنگ الکترونیکی دشمن» اعلام کرده است. در یک ادعای دیگر، خبرگزاری صداوسیما نیز در خبری نوشت «گفته میشود در جریان این حادثه کنارک پس از انتقال هدف تمرینی به مقصد، به دلیل عدم برخورداری از فاصله مناسب از هدف، مورد اصابت قرار گرفته است». شماری از خبرگزاریها نیز نوشتهاند اشتباه محاسباتی در تمرین موجب سانحه برای ناو کنارک شد.
با در نظر گرفتن عدم دسترسی به منابع دقیق و موثق و قابل اعتماد و بیاطلاعی از جزئیات این رویداد، بر اساس شواهد میدانی و تجاربی که در دست است و بر اساس «اطلاعرسانی» پر از ابهات از سوی مسئولان ارتش جمهوری اسلامی و رسانهها، طبیعی است که هم به شایعات و گمانهزنیها دامن زده میشود و هم پرسشهای زیادی در مورد این فاجعه مطرح میشود.
در مورد خود شناور، بررسی تصاویر مربوط به شناور کُنارک بعد از انفجار نشان میدهد که شعلههای آتش و دود از دو نقطه در عرشهی شناور به هوا برخاسته است. در چه شرایطی با شلیک یک موشک دو نقطه از یک کشتی میتواند آسیب ببیند؟! همچنین ادعا شده است که این شناور مسئول انتقال و استقرار هدف بوده (آنچه قرار بوده از سوی «جماران» به آن شلیک شود) پرسش این است که آیا شناور کنارک مهمات ویژهای را حمل میکرده که انفجار دیگری را در پی داشته است؟
در مورد آنچه برای این شناور اتفاق افتاده نیز سناریوهای مختلفی قابل بررسی است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ماههای گذشته اقدام به مینریزی در نقاط مختلف دریای عمان و خلیج فارس کرده و بارها کشتیهای تجاری و نفتکشهای خارجی با این مینها برخورد کردهاند. آیا این احتمال وجود دارد که کُنارک تصادفی با یکی از همین مینها برخورد کرده باشد؟
درباره این احتمال بر اساس عکسهای منتشر شده میتوان توضیحاتی داد. کُنارک ۴۷ متر طول و ۸/۵ متر عرض دارد. تصویری که از عرشه کُنارک منتشر شده حفرهای بزرگ روی عرشه را نشان میدهد با قطر تقریبی حدود ۷ متر که در اطراف آن نقاط محل اصابت ترکش کاملاً پیداست و روی عرشه آثار سوختگی شدید دیده میشود. آلیاژ فولادی در قسمت لبههای حفره به سمت داخل خم شده بنابراین انفجار در سطح صورت گرفته و موج آن به داخل (به سمت پایین) هدایت شده است. اما اگر بدنه شناور به مین برخورد کرده بود، حفره یا شکاف در بدنه یا کف شناور میبایست ایجاد میشد و لبهها به سمت بالا و بیرون خم میشدند. این در حالیست که بر اساس عکسها، اطراف حفره بر اساس شدت بسیار انفجار گودتر از سطح عرشه شده است.
با در نظر گرفتن اینکه از دو نقطه روی عرشه کشتی دود و آتش برخاسته این احتمال وجود دارد که کُنارک مهمات سنگین حمل میکرده است؛ شاید مین!
شناور کُنارک ۱۶ مهر ۹۷ به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ملحق شد. خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در معرفی مختصات و ظرفیتهای شناور کُنارک مینویسد: «مینریزی و پذیرش بار تا سقف ۴۰ تن فقط بهروی عرشه نیز از دیگر تواناییهای این ناو است».
چندی پیش ناوگان پنجم دریایی آمریکا حاضر در خلیج فارس و دریای عمان همراه با نیروی دریایی انگلیس و استرالیا مانور مشترک مینروبی در خلیج فارس برگزار کردند.
پایگاه خبری «نیروی دریایی آمریکا» ۱۰ ماه (۲۲ اردیبهشت) خبر داد، هدف مهم این تمرین که «Exercise 2020» نام داشت، هماهنگی نیروهای ضدمین انگلیس با نیروی دریایی آمریکا بود. در این رزمایش علاوه بر کشتیهای مینروب، هلیکوپترهای «ام ایچ-۵۳»، غواصان و تجهیزات کنترل از راه دور ویژه اعماق دریا، کشتیهای کلاس «اونجر» و قایقهای گشتی حضور داشتند.
این رزمایش مشترک یک ماه پس از آن برگزار شد که نیروی دریایی سه کشور آمریکا، فرانسه و انگلیس عملیات مینروبی را در سواحل بحرین برای حمایت از تردد آزاد کشتیهای تجاری در خلیج فارس برگزار کردند.
سرهنگ مورگان سخنگوی نیروی دریایی آمریکا در بحرین میگوید این رزمایشهای مشترک اخیر صرفاً دفاعی است.
آیا موشک ضدکشتی «نور» که ادعا میشود به خاطر نقص فنی به کُنارک برخورد کرده توانایی ایجاد حفرهای به این بزرگی را دارد؟ این احتمال دور از ذهن نیست که حتی اگر واقعا این موشک «اشتباهی» به کنارک برخورد کرده باشد به علت وجود محمولهی مین یا مهمات دیگر در کنارک، شدت انفجار بیشتر شده است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده در رسانههای داخلی، موشک کروز ضدکشتی «نور» پس از شلیک ارتفاع خود را به چند متری سطح آب میرساند تا شناسایی آن برای دشمن سخت شود. در حالی که ارتفاع موشک با سطح آب بسیار پایین است پس موشک بطور منطقی به بخشی از هدف که نزدیک آب است اصابت میکند تا احتمال غرق شدن آن را افزایش دهد. حالا اگر به عرشهی شناور کُنارک بازگردیم، میبینیم که حفره درست در وسط کشتی است و گویا ناشی از برخورد یا انفجار از سمت بالاست که به شکل تقریباً عمودی ایجاد شده است!
پایگاه خبری «فارکس لایو» به نقل از یک منبع عالیرتبه در ستاد فرماندهی نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی مینویسد این موشک نبوده که سبب غرق شدن کشتی شده است. شناور کُنارک در اثر انفجار مین منفجر شده است و نه به علت اصابت موشک که گفته میشود از «جماران» شلیک شده است. به نوشته فارکس لایو، «کشتی در حال آزمایش تجهیزات مینگذاری بود اما دستگاه مکانیکی دچار نقص فنی شده و یکی از مینها جدا و منفجر شده و سبب انفجار هدف آزمایشی نیز شده است.»
هدف واقعی کنارک چه بوده؟!
آیا کُنارک فقط مامور استقرار یک «هدف تمرنی» بوده است؟ احتمالاً پاسخ منفی است. در بین قربانیان دستکم چهار نظامی متخصص برق و یک متخصص الکترونیک حضور داشتند دقیقاً همان تخصصهایی که برای فعال کردن چاشنیهای انفجاری مین به آنها نیاز است.
مقایسه تصویر شناور کُنارک قبل و بعد از انفجار کمک خواهد کرد که احتمال وقوع دستکم دو انفجار روی عرشه بیشتر مشخص شود.
عبدالرحیم موسوی فرماندهکل ارتش جمهوری اسلامی گفته ۴ تیم کارشناسی در حال بررسی ابعاد حادثه ناو کُنارک هستند.
برای نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی پنهانکاری در مورد سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی در حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن بیشتر از سه روز ممکن نبود. شواهد کافی، فشار افکار عمومی و پیگیری دولتهای خارجی و حضور ناظران و بازرسان بینالمللی سبب افشای حقایقی شد که جمهوری اسلامی هنوز در راه پیگیری و مستند کردن آن کارشکنی میکند.
در مورد واقعیتهای کُنارک شواهد کمتر است و به علت اینکه این فاجعه درون یک تشکیلات نظامی اتفاق افتاده، دسترسی به جزئیات و حقیقت ماجرا بسیار دشوارتر و دست فرماندهان ارتش و نظام برای لاپوشانی این فاجعه بازتر است. اما هیچکدام از اینها دلیل نمیشود که کارشناسان به بررسی شواهد موجود نپردازند تا زمانی که سرانجام حقیقت روشن شود.
در این میان، پیگیری خانوادههای قربانیان از یکسو و میل و ارادهی پرسنل و فرماندهان ناوشکن «جماران» به اعادهی حیثیت خود که در حال حاضر به عنوان مقصر و عامل اصلی شلیک موشک معرفی شدهاند، میتواند به روشن شدن ماجرا و حقایق کمک کند.