نرخ دلار جهشی دیگر را تجربه کرد؛ این بار تحت تاثیر قطعنامه شورای حکام آژانس انرژی اتمی. رئیس کل بانک مرکزی ایران اما تاثیر روانی قطعنامه بر نرخ ارز را که حالا از مرز ۱۹ هزار تومان گذر کرده «سیگنالی اشتباه» توصیف کرده و گفته که کنترل بازار ارز ممکن است.
نرخ دلار شنبه ۳۱ خرداد/۲۰ ژوئن از مرز ۱۹ هزار تومان گذشت. ارز از آبان ۱۳۹۸ روند صعودی داشته، آخرین جهش آن اما در پی تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رخ داد.
روز گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سرانجام به‌رغم مخالفت‌های چین قطعنامه سه قدرت اروپایی علیه ایران را که خواهان همکاری کامل ایران با آژانس شده بود تصویب کرد. تصویب این قطعنامه می‌تواند زمینه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت را فراهم کند و انزوای جهانی ایران را به درازا بکشاند.
با وجود افزایش مداوم نرخ ارز در ایران در چند ماهه اخیر، مقامات هنوز اصرار دارند که وضعیت تحت کنترل آنهاست. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی گفته است که تجربه دو سال اخیر به ویژه تا مهرماه ۹۸ نشان می‌دهد که نرخ ارز قابل کنترل است.
اما از تاریخ مهر ۹۸ که همتی از آن نام می‌برد، سیر دومینویی رخدادها از جمله اعتراضات ۹۸، کشته شدن قاسم سلیمانی و افزایش تنش با ایالات متحده، ورود به لیست سیاه FATF، شیوع کرونا و کاهش شدید قیمت نفت موجب افزایش مداوم قیمت ارز شده است.
همتی با این همه افزایش قیمت ارز تحت تاثیر «سیگنال‌های اشتباه» دانسته و گفته موازنه مبادلات خارجی کشور «مناسب» است:
«شرایط به وجود آمده به خاطر کرونا و فشار موقت وارده به بازار ارز در فصل اول امسال و جو روانی ناشی از قطعنامه شورای حکام آژانس، نباید موجب دریافت سیگنال اشتباه شود. به‌رغم محدودیت درآمد نفت، موازنه مبادلات خارجی کشور مناسب است. بانک مرکزی نیز به‌رغم تداوم فشار امریکا، ارز موردنیاز فعالان اقتصادی را تامین خواهد کرد.»
برخی کارشناسان بازار افزایش نرخ ارز را نه تنها تحت تاثیر اثر روانی قطعنامه، بلکه همچنین متاثر از کاهش عرضه دلار در بازار دانسته‌اند.
پیش از این رییس‌کل بانک مرکزی از «پایان دوران گشاده‌دستی در تامین ارز واردات» خبر داده و گفته بود که به منظور حمایت از تولید ملی «ارز موجود در کشور فقط به واردات مواد اولیه، دارو و کالاهای اساسی اختصاص می‌یابد.»
علاوه بر این اظهارات مجموعه عواملی دیگر از جمله اعتراض بانک مرکزی به دولت کره جنوبی به خاطر بلوکه کردن شش میلیارد دلار پول حاصل از فروش نفت و مصوبه سران سه قوه برای ورود نامحدود اسکناس ارز به کشور این سیگنال را در بازار تقویت کرده که «کمبود ارز» وجود دارد.
در ایران دولت دخالت فعالی در تنظیم بازار ارز دارد. به گفته رییس کل بانک مرکزی در ۱۵ سال گذشته دولت ایران بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار را صرف تنظیم بازار ارز کرده که این مبلغ از کشور خارج شده است.
بر اساس گفته‌های اخیر همتی می‌توان اینگونه برداشت کرد که کمبود ارز تنها یک احساس اشتباه نیست. همتی در آخرین گفته‌های خود درباره وضعیت ارز گفته که مقامات در تلاش هستند منابع ارزی مسدود شده کشور را آزاد کنند. او همچنین از صادرکنندگان خواسته تا «حجم بالای» ارز حاصل از صادرات را تا پایان تیرماه به چرخه اقتصادی بازگرداند.
رادیو زمانه: