ایسنا/خراسان رضوی مدیر امور منابع آب نیشابور گفت: به دلیل خشکسالیهای ۳۰ سال گذشته و برداشتهای بیرویه از سفرههای زیر زمینی، اکنون شاهد نشست دشت نیشابور و ایجاد شکافهایی با طول ۸۰ کیلومتر در این شهرستان هستیم که این شکافها خطوط زیربنایی نفت و گاز را نیز قطع کرده و در برخی قسمتها نزدیک به ریل راهآهن شدهاند.
سعید خجستهپور در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه در بین ۳۷ دشت استان، دشت نیشابور بیشترین کسری مخزن را دارد، از نمایان شدن تمام آثار شوم ناشی از اضافه برداشت آب در دشت نیشابور خبر داد و افزود: افت سطح آب چاهها، ایجاد شکاف و نشست دشت، شور شدن آب و کاهش ظرفیت آبگیری آبخوان از آثار شوم برداشت بیرویه آب در دشت نیشابور است.
وی ادامه داد: شور شدن آبها نه تنها در محدوده قسمتهای مرکزی نسبت به دهه قبل افزایش چشمگیری داشته بلکه شاهد افت زمین و ایجاد شکافهایی با بیش از ۸۰ کیلومتر و عمق ۵۰ متر در دشت نیشابور هستیم.
مدیر امور منابع آب نیشابور تصریح کرد: متاسفانه کل دشت نیشابور تاکنون ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتر نشست کرده که در قسمتهای مختلف این میزان متفاوت بوده و گاه شدیدتر میشود. همچنین به دلیل فشرده شدن دشت، کاهش ظرفیت آبگیری آبخوان نیز اتفاق افتاده است.
وی اظهار کرد: زمانی که سفره آب زیرزمینی فشرده شد و ذرات سازنده خاک به هم نزدیک و فضا از بین رفت، ظرفیت آبگیری از دست میرود. این موضوع موجب شده حتی اگر وارد دوره ترسالی شویم و افزایش بارشها پیش آید، به علت فشردگی که اتفاق افتاده، سفره آب زیرزمینی باز هم ظرفیت آبگیری نداشته و تمام بارشها تبدیل به روانآب و سیلاب شده و در نهایت از دشت خارج شود و ذخیرهسازی لازم را نداشته باشد.
خجستهپور گفت: اغلب شکستگیها و شکافها در مناطقی رخ میدهد که بافت خاک دانه ریزتر است؛ به دلیل نشست زمین و افت سفره زیرزمینی ناشی از برداشتهای بیرویه، خاک در قسمت پایینی نشست میکند و قسمت بالا دست که دانه ریزتر است، نمیتواند خود را تطبیق بدهد؛ به همین دلیل به صورت شکستگی و شکاف ناگهانی خود را نشان میدهد.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته شکافها یک جاده روستایی را در شهرستان فیروزه قطع کرد و این موضوع منجر شد سیلابها تغییر مسیر داده و مشکلاتی را در این منطقه ایجاد کند، ادامه داد: بارندگیهای ۲ سال گذشته موجب شد سد «بار» که تنها سد مخزن ذخیرهای دشت نیشابور است، آبگیریهای بسیار خوبی داشته باشد. سال گذشته ۱۵.۶ میلیون متر مکعب و سال جاری ۲۱.۵ میلیون متر مکعب ذخیرهسازی آب در سد بار صورت گرفت. با توجه به اینکه حجم مخزن سد بار ۲۳.۵ میلیون متر مکعب است، اگر بارندگیها ادامه داشت، امسال شاهد سرریز شدن سد بودیم.
مدیر امور منابع آب نیشابور افزود: عمدهترین مصرف کننده این سد صنایع فولاد با ۱۰۰ لیتر بر ثانیه است. همچنین در خصوص پروژههای آبرسانی به نیشابور و فیروزه که از ۲ سال قبل فعال شده، اگر مشکل خاصی نباشد، پایان شهریور ماه انتقال آب را به شهر فیروزه خواهیم داشت.
وی بیان کرد: به دلیل نبود اعتبارات کافی پروژه آبرسانی به شهر نیشابور، این پروژه به زمان بیشتری نیاز دارد. اگر این ۲ پروژه تکمیل شود، با حدود ۷ میلیون متر مکعب از محل سد بار تامین آب شرب با کیفیت برای ۲ شهر نیشابور و فیروزه امکانپذیر میشود و خواهیم توانست کمبود آب شرب ۲ شهرستان را برطرف کنیم.
خجستهپور گفت: پس از دشت مشهد، بزرگترین آبخوان آب زیرزمینی استان خراسان رضوی در دشت نیشابور است. دشت نیشابور بر خلاف دشت مشهد از هیچ جایی ورودی ندارد و تمام منابع آن از بارشهای سالانه تامین میشود چون برداشت بیش از حد از سفرههای زیرزمینی این دشت صورت میگیرد، دشت نیشابور مقام اول را به لحاظ کسری مخزن دارد.