به گزارش خبرگزاری آناتولی، ایرانی‌ها بیشترین تعداد متقاضیان دریافت تابعیت ترکیه از طریق سرمایه‌گذاری هستند. در این رده‌بندی کشورهای عراق، یمن و افغانستان در رده‌های بعدی قرار دارند.

براساس قانون ترکیه، هر فرد با سرمایه گذاری ۲۵۰ هزار دلاری می‌تواند برای خود و خانواده‌اش تابعیت ترکیه دریافت کند. این سرمایه گذاری می‌تواند در حوزه املاک صورت بگیرد.

اگرچه راه‌های دیگری نیز برای اخذ تابعیت وجود دارد، اما این روش به علت سهولت و سرعت برای سرمایه‌گذاران ایرانی بسیار جذاب است. در حالی که با همین مقدار سرمایه‌گذاری می‌توان به کشورهای دیگری نیز مهاجرت کرد، اما چرا ایرانی‌ها ترکیه را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند؟

نمایی از شهر استانبول از روی پل «گالاتا»

طی سال‌های اخیر تب مهاجرت بیش از قبل اوج گرفته است. با روی کار آمدن دونالد ترامپ، گزینه آمریکا برای مهاجران ایرانی کمی دور از دسترس به نظر می‌رسد. کانادا، استرالیا و اروپا هم نیازمند صرف زمان و هزینه بسیار زیاد است که به وضوح برای همه قابل حصول نیست.

در این میان، کشورهای در حال توسعه نزدیک به ایران، مقبولیت بسیاری یافته‌اند. امکان تردد راحت و هزینه زندگی کم، این کشورها را به مقصدی سهل ­الوصول تبدیل کرده است. گرجستان، امارات و ترکیه از این دست هستند. اگرچه امارات سابقا مورد اقبال ایرانیان بود، اما گزینه ترکیه به مراتب بیش از سایر گزینه‌ها مورد توجه است. دلیل اصلی شاید عدم نیاز به اخذ ویزا و امکان کسب تابعیت باشد. پس از آنکه کشور امارات برخی تجار ایرانی را اخراج کرد، سرمایه داران ایرانی به سمت گزینه بعدی یعنی ترکیه جذب شدند.

ایران طی ۴ دهه گذشته همیشه درگیر مشکلات تحریم و طبعا عدم امکان معاملات تجاری با بسیاری از کشورهای جهان بوده است. قطع روابط بانکی، عدم ثبات اقتصادی و امنیت سرمایه‌گذاری از مهمترین دلایل کوچ سرمایه‌داران ایرانی به خارج از کشور است. شرایط تحریم به حدی بر شانه کارآفرینان سنگینی می‌کند که برخی حتی به علت عدم امید به آینده، ترجیح می‌دهند سرمایه‌های خود را در نقاط مختلف تقسیم کنند. به عبارت دیگر، بهتر می‌دانند تا همه تخم مرغ­ها را در یک سبد نچینند.

در حالی که کارآفرین ایرانی قصد ندارد بازار خود در ایران را از دست دهد، نیازمند گزینه‌ای است تا بتواند مبادلات بانکی و تجاری خود با سایر نقاط دنیا را نیز سامان دهد. ترکیه با امکان اخذ تابعیت این فرصت را فراهم آورده است. شهروند ایرانی در شرایط فعلی حتی امکان اخذ کارت اعتباری ندارد. تمام شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اعتباری، از همکاری با ایران سر باز می‌زنند. عدم وجود قوانین حمایتی و جلوگیری از پولشویی از یک سو و تحریم‌های مالی از سوی دیگر اجازه فعالیت آنها را در ایران نمی‌دهد. تجارت در دنیای امروز نیازمند وجود اعتبار است. تاجران ایرانی ناچار برای کسب این اعتبار به کشورهای همسایه پناه می‌برند.

دلیل دیگر این مهاجرت اعتبار پاسپورت ترکیه است. ایران به علت وجود انزوای سیاسی، امکان عقد پیمان‌های متقابل لغو ویزا، با بسیاری از کشورهای جهان را ندارد. پس از قانونی که دونالد ترامپ ابلاغ کرد، شهروندان کشورهای دیگر که قصد ورود به ایران را داشتند، برنامه‌های خود را لغو یا به تعویق انداختند. سفر به ایران عملا ریسک بالایی برای شهروندان سایر کشورها به دنبال دارد.

همچنین باید در نظر داشت که تجار نیازمند تردد به سایر کشورهای جهان هستند و اتلاف وقت بسیار برای اخذ ویزا، در کنار عدم صدور ویزا در بسیاری موارد، به ادامه شغل آنها آسیب می‌زند. در این شرایط ترکیه می‌تواند گزینه مناسبی برای دور زدن این مشکل باشد. پاسپورت معتبر این کشور در قیاس با ایران، امکان سفر را برای این افراد به آسانی فراهم می‌کند.

عوارض این کوچ تجاری به سایر کشورهای برای ایران بسیار وخیم است. براساس آمار منتشر شده و تنها با یک محاسبه ساده، می‌توان پی برد که چیزی در حدود ۶۵ میلیون دلار تنها از طریق سرمایه‌گذاری از ایران خارج شده است. اگر بر این عدد هزینه‌های اداری و زندگی سایر ایرانیان مقیم را اضافه کنیم، با عددی به مراتب بیشتر مواجه خواهیم بود.

این اعداد بیانگر آن است که میزان خروج سرمایه از کشور پس از تحریم‌ها به مراتب بیش از ورود آن بوده است. چندی پیش نیز اعتماد آنلاین در خبری مدعی شد که ۷۵ درصد ارز صادراتی به کشور باز نمی‌گردد. در بسیاری موارد صادرکنندگان ترجیح می‌دهند ارز صادراتی را در کشوری دیگر سرمایه‌گذاری کنند تا امنیت سرمایه آنها تامین شود.

فراموش نکنیم ترکیه یکی از بزرگترین شرکای تجاری ایران است. علیرغم افت ۲۱ درصدی تجارت بین ایران و ترکیه که ناشی از تاثیر تحریم‌های اقتصادی است، ترکیه همچنان یکی از شرکای اصلی تجاری ایران محسوب می‌شود. به گزارش تسنیم و به نقل از اداره آمار ترکیه، ایران هشتمین کشور وارد کننده از ترکیه و نوزدهمین کشور صادر کننده به آن است. همچنین طبق آمار اتحادیه اتاق‌های بازرگانی ترکیه، سال گذشته ایرانیان ۱۰۱۹ شرکت در این کشور ثبت کردند که آنها را میان سه کشور نخست قرار می‌دهد.

به جز بحث سرمایه گذاری، ترکیه مقصد نخست بسیاری از افرادی است که برای پناهندگی اقدام می‌کنند. ترکیه برخلاف بسیاری از کشورهای ثروتمند، به پناهندگان کمک مالی چندانی نمی‌کند. بنابراین این افراد ناچار به تامین هزینه از سرمایه خود هستند. با توجه به قانون که اجازه کار را نیز نمی‌دهد، پناهندگان برای تامین هزینه خود به کارهای سیاه روی می‌آورند. بنابراین کارگر ارزان از دیگر مزایایی است که ترکیه را از مهاجران بهره‌مند می‌کند.

لازم به توضیح بیشتر نیست که ایران به لحاظ شرایط اجتماعی در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد. عدم وجود آزادی‌های اجتماعی و در دسترس نبودن بسیاری از زیرساخت‌ها، افراد را برای تفریح یا تحصیل راهی کشورهای دیگر می‌کند. ترکیه از گذشته مقصد اصلی ایرانی‌ها برای تفریح بوده است. تا قبل از افزایش قیمت ارز و قطع ارز مسافرتی، ایرانی‌ها صدرنشین توریست‌ها به ترکیه بودند. اما براساس آمار اعلامی سازمان امور مهاجرت وزارت کشور ترکیه که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، گردشگران ایرانی ورودی به این کشور در نیمه نخست سال ۲۰۱۸، بیش از یک میلیون و ۱۵۹ هزار نفر بودند. براساس این آمار ایران پس از روسیه و آلمان در رده سوم قرار دارد.

در این میان آنچه اهمیت دارد میزان خروج ارز است. براساس آمار وزارت فرهنگ ترکیه هر ایرانی به طور متوسط ۱۰۰۰ دلار هزینه می‌کند که از سایر توریست‌ها به مراتب بیشتر است. وجود آزادی اجتماعی، طبیعت زیبا، نزدیکی به ایران و امکانات بیشتر اقتصادی در کنار شرایطی که قبلا ذکر آن رفت، یقینا مقصد جذابی از ترکیه می‌سازد.