رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با اعلام خبر اصلاح نظام یارانه در اصلاحیه ساختار بودجه، گفت: «ارانه حمایت معیشتی ناشی از افزایش نرخ بنزین را به ۶۰ میلیون نفری که فکر میکردیم “نیازمندتر” هستند، تاکنون دادهایم.» این گفتههای محمدباقر نوبخت نشان از شناسایی قطعی ۶۰ میلیون شهروند نیازمند دریافت یارانه در ایران دارد که با افزایش نرخ بنزین در کشور، «نیازمندتر» شدهاند.
بیش از ۷۰ درصد مردم ایران برای گذران زندگی نیازمند حمایت مالی هستند.
آقای نوبخت در شب گران شدن بنزین هم عنوان کرد: «دولت ایران درآمدهای ناشی از افزایش قیمت را صرف ارائه حمایت معیشتی کند.» به نظر میرسد که آن توصیه و وعده هیچگاه عملی نشد و حالا از هر ۱۰ نفر در خیابانهای ایران، ۷ نفر «نیازمندتر» شدهاند.
شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی در ایران، در یک اقدام ناگهانی در ساعات پایانی روز جمعه ۲۴ آبان ۹۸ سهیمهبندی بنزین را در کشورآغاز کرد و قیمت هر لیتر بنزین سهمیهبندی را ۱۵۰۰ تومان و هر لیتر بنزین آزاد را ۳ هزار تومان اعلام کرد.
پیش از آغاز سهمیهبندی، قیمت هر لیتر بنزین در ایران هزار تومان بود و بر آن مبنا، قیمت بنزین سهمیهای نسبت به نرخ قبلی بنزین ۵۰ درصد بالا رفته و قیمت بنزین آزاد هم سه برابر شده بود.
به گفته شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی، این سهمیهبندی و افزایش ناگهانی بنزین، مصوبه شورای عالی هماهنگی سران سه قوه در ایران بوده است. با این حال، حسن روحانی از آن اظهار بیاطلاعی میکرد.
سه برابر شدن ناگهانی قیمت بنزین در ایران و اعتراضات گسترده به آن در آبان ۱۳۹۸، یکی از بحرانهای بزرگ سالهای اخیر حکومت ایران بوده است. اعتراضها در پی افزایش قیمت و سهمیهبندی ناگهانی بنزین، در روز جمعه ۲۴ آبان در بیش از یکصد شهر ایران آغاز شد.
در چندین روز پیاپی بسیاری به خیابانها ریختند و اعتراضات گستردهای را دامن زدند که زخمی و کشته شدن تعدادی از شهروندان و بازداشت عده زیادی را در پی داشت و با سرکوب شدید نیروهای امنیتی و انتظامی و قطع شدن اینترنت در اغلب نقاط کشور مواجه شد.
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، در آبان ۹۸ و در پی افزایش ناگهانی قیمت بنزین گفته بود که ۶۰ میلیون نفر از شهروندان ایرانی دارای شرایط دریافت کمکهای معیشتی دولت در این کشور هستند. جمعیت ایران در آخرین سرشماری سال ۹۹، ۸۳ میلیون و ۵۶۰ هزار و ۱۶۲ نفر است. با گذشت ۹ ماه از مقطع بیان آن سخنان، اکنون محمدباقر نوبخت به «ایلنا» گفته است: «۲۰ – ۲۲ میلیون نفری که این یارانه را دریافت نمیکنند، قطعا گلایه دارند.» این گفتههای رئیس سازمان برنامه و بودجه به این معنا است که ۸۲ میلیون نفر در ایران نیازمند دریافت کمکهای دولت در این کشور هستند.
چرا که طبق گفته آقای نوبخت در آبان ماه ۹۸ ، وزارت رفاه موظف شد تا خانوارهای مشمول دریافت کمکها را شناسایی و اعلام کند و زبق گفتههای آقای نوبخت، «ارانه حمایت معیشتی ناشی از افزایش نرخ بنزین را به ۶۰ میلیون نفری که فکر میکردیم “نیازمندتر” هستند، تاکنون دادهایم.»
پیشتر، آقای نوبخت پرداختهای «حمایت معیشتی» هر خانوار ایرانی را بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان عنوان کرده بود. مرکز آمار ایران در ۴ مرداد ماه، تغییرات قیمت ۱۲ گروه هزینهای خانوار را در ایران اعلام کرد. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، شاخص کل قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۶.۹ درصد افزایش داشته است.
در گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات»، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی)، گروه «شیر، پنیر و تخممرغ» (تخممرغ)، و گروه «نان و غلات» (ماکارونی و انواع برنج خارجی) بوده است. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «حمل و نقل» (قیمت انواع خودرو و لاستیک خودرو)، گروه «تفریح و فرهنگ» (قطعات کامپیوتر، دوچرخه بچگانه، لپتاپ) و گروه «مسکن و آب، برق و گاز» (اجاره) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشتهاند. به نظر میرسد که ۵۵ هزار تا ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی که سازمان برنامه و بودجه در سال گذشته پیشبینی کرده است، قادر به گشودن گره مهمی از «سفره» مردم نباشد.