عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ مثل قصه‌ها می‌ماند؛ شاهی سفارش داد تا کره زمین را برایش با هزاران هزار جواهر بسازند. هزاران الماس و زمرد و لعل و یاقوت از سرخ و کبود گرد آوردند و زمین را ساختند. قصه نیست؛ کره جواهرنشان این‌طور ساخته شد، که داستان آن را در این قسمت از «ایران به روایت آثار» می‌بینید. «ایران به روایت آثار» مجموعه گزارشی ویدئویی است که هر هفته شنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها در عصر ایران منتشر می‌شود. قسمت بیست‌وسوم این مجموعه روز شنبه ۲۲ شهریورماه منتشر می‌شود.
کره جواهرنشان یکی از مهم‌ترین قطعات جواهرات سلطنتی ایران است که ناصرالدینشاه قاجار دستور ساختش را داد؛ وقتی که او تصمیم گرفت تا نفایس دولتی قاجار برای نخستین‌بار ثبت شوند جمیع اموال سلطنتی از جواهر و نوادر به فهرست درآیند. میرزایوسف مستوفی‌الممالک صدراعظم مسئول این کار شد و او هم میرزا هدایت‌الله مستوفی پدر محمد مصدق را به وزارت دفتر منصوب کرد تا دارایی دربار را دفتری کند. با انجام این کار، فهرستی از جواهرات دربار به دست آمد که به دستور ناصرالدینشاه قرار شد تا به سبک هدایای فرنگ، کره‌ای جواهر شوند. گروهی از جواهرسازان ایرانی به سرپرستی «ابراهیم زرگرباشی مسیحی» جمع شدند و این کره را ساختند: با ۳۴ کیلو طلای ناب و ۴۸۸۲۵ قطعه جواهر، معادل ۲۳۰۶۴ قیراط؛ ۱۵۴۷۹ الماس، ۵۰۲۴ زمرد، ۲۷۶۶۰ یاقوت سرخ، ۲۶۷ یاقوت کبود و ۳۹۵ لعل درخشان.
کار ساخت این قطعۀ نفیس، در زمستان ۱۲۵۳ خورشیدی تمام شد و بهار که آمد، برای سال تحویل رونمایی‌اش کردند. «جرج کِرزِن» سیاستمدار بریتانیایی و «هانری دالمانی» هنرشناس فرانسوی در توصیف این کره نوشته‌اند که نقشه ایران در آن به سنگ فیروزه آذین شده، اما اشتباه است چرا که ایران در این کره با سنگ الماس نمایش داده شده. درون آن با یاقوت درشتی کوه دماوند را مشخص کرده‌اند و شهر تهران هم با یاقوت معروفی به نام اورنگ‌زیب نمایان است.
انگلستان، آسیای جنوب‌شرقی، خط استوا و سایر خطوط جغرافیایی هم در این کره با سنگ الماس هستند. دریاها زمرد‌نشان‌اند و خشکی‌ها هم از یاقوت و لعل؛ مثلا هندوستان از یاقوت روشن و آفریقای مرکزی و جنوبی از یاقوت کبود. دو حلقه زرین ساده که در روی آن‌ها گل‌های الماس نشان نصب شده، به طور متقاطع کره را در میان گرفته است. البته پیدا کردن کشورها در این کره بسیار مشکل است و سازنده‌ها چیزی از نقشه‌کشی نمی دانستند.
عبارت «السلطان بن السلطان ناصرالدین شاه خلد الله ملکه ۱۲۹۱» هم روی آن به خط استاد خوشنویسی میرزاغلامرضا اصفهانی الماس‌نشان شده که در نوع خود بی‌نظیر است.
کره جواهرنشان شاهکاری در هنر جواهرسازی ایران است که حالا در خزانه جواهرات ملی نگهداری می‌شود که زیر نظر بانک مرکزی است و پشتوانه پول ایران. کره‌ای که نشان از هنر جواهرسازی در تاریخ ایران دارد.