دولت آمریکا روز گذشته، پنجشنبه سوم مهرماه از تحریم قاضی صادرکننده حکم اعدام نوید افکاری خبر داد. نوید افکاری، کشتیگیر ۲۷ ساله ایرانی با دو حکم اعدام رو به رو بود. او به اتهام قتل یک مامور دولتی در جریان اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ در شیراز به یکبار اعدام (قصاص) و همچنین به خاطر شرکت دراین اعتراضات و اتهام محاربه برای بار دوم به اعدام محکوم شد. حکم اعدام این جوان ورزشکار روز بیست و دوم شهریور ماه امسال اجرا شد. حالا دولت آمریکا، محمود ساداتی، قاضی دادگاه انقلاب شیراز که برای او حکم اعدام صادر کرده را در فهرست تحریمهای ثانویه ایالت متحده قرار داده است.
درباره محمود ساداتی و دیگر قضات صادر کننده احکام اعدام نوید افکاری چه میدانیم؟
نوید افکاری، کشتیگیر شیرازی به اتهام کشتن «حسن ترکمان»، مامور حراست سازمان آب شیراز در جریان اعتراضات مردمی در مرداد ۱۳۹۷ به قصاص و به خاطر شرکت در همین اعتراضات، با اتهام «محاربه»، به اعدام محکوم شده بود. دو برادر دیگر او نیز به نامهای «وحید» و «حبیب» به دلیل معاونت در قتل و شرکت در اعتراضات، به احکام طولانی مدت زندان محکوم شدهاند.
نوید افکاری صبح روز شنبه بیست و دوم شهریور بدون اطلاع قبلی به خانوادهاش اعدام شد. اجرای حکم این کشتیگیر جوان افکار عمومی را دچار بهت و شوک کرد.
افکاری در فایلهای صوتی که از دادگاه او در فضای مجازی منتشر شد، گفته بود که زیر شکنجه تن به اعترافات اجباری داده و در قتل حسن ترکمان هیچ نقشی نداشته است.
او در یکی از فایلهای منتشر شده از قاضی میخواهد شاهدی را که به شکنجه او شهادت داده بوده، احضار کند اما قاضی توجهی به حرف او نمیکند.
نوید در بخش دیگری از حرفهایش از قاضی میخواهد فیلم دوربین مدار بسته فروشگاهی را که دادگاه ادعا میکند مدرک جرمی علیه نوید افکاری است، نمایش دهد اما قاضی از نمایش فیلم هم امتناع میکند.
پرونده اتهام قتل نوید افکاری در شعبه اول دادگاه کیفری یک استان فارس مورد بررسی قرار گرفت و صادرکننده حکم قصاص، قاضی «مهرداد تهمتن» بود. این قاضی در فایلی که از دادگاه افکاری منتشر شده است، به او میگوید: «آقای افکاری بحث اعدام شوخی نیست. من طوری رای میدهم که با خیال راحت طناب بیاندازم دور گردن شما.»
قاضی مهرداد تهمتن و «وحید اسدی»، قضاوت در دادگاه کیفری یک استان فارس را بر عهده دارند. حکم اعدام قاتل امام جمعه کازرون نیز توسط آنها صادر شده است. وحید افکاری، برادر دیگر نوید که به اتهام معاونت در قتل و شرکت در اعتراضات مرداد ۱۳۹۷، در مجموع به ۵۴ سال زندان محکوم شده است، در یک فایل صوتی میگوید: «قاضی تهمتن به من گفت آیا اتهام معاونت در قتل را قبول داری؟ اگر فردی من را در حین ارتکاب به قتل دیده است، او را احضار کنید. اگر دوربینی تصویر مرا در نزدیکی محل قتل ضبط کرده است، آن را نشان دهید. اگر در محل زندگی من نشانهای از ارتکاب به جرم وجود دارد، نشان دهید. اما در پاسخ به همه خواستههایم، قاضی فقط تمسخر میکرد، نیشخند میزد و فقط سوالش را تکرار میکرد؛ آیا این اتهامات را قبول داری یا نه؟»
او در بخش دیگری از این فایل صوتی میگوید: «در دادگاه وقتی به قاضی اسدی گفتم که ما بیگناهیم و اگر مدرکی هست ارایه بدهید، گفت پسر! فکر کردی اینجا سوییس است؟ و حکمی بدون منطق و مستند و ناعادلانه صادر کرد.»
وحید افکاری توضیح میدهد که زیرشکنجهها، دو بار اعتصاب غذای ۲۰ روزه کرده و یک بار هم با پاره کردن گردنش توسط شیشه، خودکشی کرده است.
یکی از افرادی که از نزدیک با قضات شعبه اول دادگاه کیفری یک استان فارس آشنایی دارد، به «ایرانوایر» میگوید: «تهمتن و اسدی هر دو جزو قضاتی هستند که پروندههایی که از سوی نیروهای امنیتی سفارش شدهاند، برای بررسی به آنها سپرده میشوند. هر قاضی نمیتواند پرونده قتل امام جمعه را بررسی کند. این قضات احکام سنگینی نیز برای معترضان آبان ۱۳۹۸ در شهر شیراز صادر کردند.»
سال ۱۳۹۲، در همایش تقدیر از قضات و کارکنان دادگستری استان فارس، از قاضی اسدی تقدیر شد. آن زمان او به عنوان بازپرس شعبه ۱۷دادسرای شیراز معرفی میشد. در خبری که در این باره منتشر شده، آمده است که قاضی اسدی به لحاظ دقت، سرعت و قاطعیت در برخورد با جرایم مهم و خشن، مورد تقدیر قرار گرفته است.
منبعی که با «ایرانوایر» گفتو گو کرده، میگوید معمولا قضات وابسته در سیستم قوه قضاییه مورد تقدیر و تشکر قرار میگیرند.
حکم اعدام نوید افکاری به اتهام محاربه از سوی قاضی «محمود ساداتی»، رییس دادگاه انقلاب شیراز صادر شده است. پیش از این، سازمان حقوق بشری «عدالت برای ایران» نام محمود ساداتی را در فهرست ناقضان حقوق بشر قرار داده بود. این سازمان غیردولتی درباره این قاضی نوشته بود که او متولد ۱۳۳۷ است و دادیاری دادسرای انقلاب اسلامی، دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب پاسداران فارس، معاونت دادستان نظامی و دادستان نظامی استانهای فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد، ریاست دادگاههای نظامی یک استان فارس، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان، ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح استانهای فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد تا سال ۱۳۸۶ و ریاست شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز را در کارنامهاش دارد.
یک منبع آگاه میگوید: «ساداتی با وکلا خوش برخورد است اما با متهمان بسیار بد برخورد میکند. در بین وکلا به این مشهور است که با پنبه سر میبرد و احکام سنگین برای پروندهها صادر میکند.»
این منبع تاکید میکند که ساداتی سوالات تلقینی زیادی میپرسد که طبق قانون نباید بپرسد: «قاضی نباید چیزی را به متهم القا کند اما قاضی ساداتی به طور مرتب این برخورد را با متهمان انجام میدهد؛ مثلا مدام به متهم میگوید یعنی منظورت این است؟ به عبارت دیگر، آنچه را میخواهد به متهم نسبت دهد، در دهان او میگذارد.»
این منبع آگاه توضیح میدهد که در این مواقع وقتی وکلا تذکر میدهند که این سوال خلاف قانون است، موضوع را با خنده رفع و رجوع میکند.
او قضاوت پرونده متهمانی را که روز هفتم آبان ۱۳۹۵ در «پاسارگاد» به مناسبت «روز کورش» گرد آمده بودند و بازداشت شدند، برعهده داشت و احکام سنگینی برای ۷۴ نفر از آنها صادر کرد. آذر ۱۳۹۵، خانواده یکی از بازداشت شدهها در گفتوگو با «ایرانوایر» توضیح داد وقتی نسبت به حکم فرزندشان که پنج سال زندان بوده اعتراض کردهاند، ساداتی به آنها گفته است: «بروید خدا را شکر کنید، اینها محارب هستند!»
نوید افکاری هم در یکی از فایلهای صوتی که از او منتشر شده، به این که قاضی ساداتی او را محارب خوانده بود، اشاره کرده است: «محمود ساداتی پس از خواندن آیهای از سوره “مائده” گفت شما محارب و دشمن خدا هستید و به زودی در مصلای شاهچراغ اعدام میشوید.»
او توضیح میدهد وقتی به محمود ساداتی گفته من به عنوان متهم باید یک نسخه از حکمی را که شما صادر کردهاید داشته باشم، از او جواب شنیده است که برای من باید و نباید تعیین نکنید. خانواده شما میتواند با این حکم پناهندگی بگیرد.»
وحید افکاری نیز در فایل صوتی که از او منتشر شده است، میگوید: «قاضی ساداتی وقتی گفتم آیا دلیل و مدرکی وجود دارد که من مرتکب جرمی شدهام؟ گفت اینجا دادگاه انقلاب است و نیازی به مدرک نداریم.»
قاضی محمود ساداتی تاکنون احکام طولانی مدتی را برای شهروندان بهایی شیراز و معلمان و فعالان صنفی و کارگری نیز صادر کرده است. سال ۱۳۹۶ قوه قضاییه از او نیز به عنوان قاضی نمونه تجلیل کرد.
«میزان»، خبرگزاری وابسته به قوه قضاییه همان زمان در این باره نوشت: «قاضی ساداتی که پنج سال است به عنوان رییس دادگاه انقلاب اسلامی شیراز مشغول خدمت در مجموعه قضایی استان فارس است، به خاطر خدمات ارزنده و عملکرد مطلوب قضایی، با اهدای لوح ویژه ریاست معظم قوه قضاییه مورد تجلیل قرار گرفت.»
شیما شهرابی, ایرانوایر: