سازمان بورس و اوراق بهادار تهران مجوز فعالیت صندوق سرمایه‌گذاری پالایشگاهی ملقب به “پالایشی یکم “را صادر کرده است هر چند زمان آغاز فعالیت آن مشخص نیست.
“پالایشی یکم” دومین صندوق قابل معامله دولتی است که شامل چهار پالایشگاه بزرگ ایران است.
محمود گودرزی، معاون بازار شرکت بورس گفته است: “تاکنون زمان دقیقی برای بازگشایی نماد ارائه نشده است، اما به نظر می‌رسد تا چند روز آینده فعالیت‌های مربوط به این اقدام به مراحل پایانی خود نزدیک شود و اطلاع رسانی‌های لازم از سوی شرکت بورس ارائه می‌شود.”
دیروز هم حسن قالیباف، رئیس سازمان بورس تهران تاریخ دقیقی در این باره ارائه نکرد.
او گفته بود: “چند روز پیش یک پیشنهاد به دولت ارائه شد و در صورت پذیرش این پیشنهاد نماد به زودی باز می‌شود.”
نماد بورسی “پالایشی یکم” در حالی به پرتفوی سهامداران ایرانی اضافه می‌شود که وزارت نفت ایران متولی “بازارگردانی” این صندوق قابل معامله دولتی نیست.
وزارت نفت ایران می‌گوید تمام اختیارات در این زمینه به سازمان خصوصی‌سازی سپرده شده است.
مهلت پذیره نویسی سهام اواخر شهریور ماه به پایان رسید؛ که بر اساس عرف معمول باید یک ماه بعد از پایان این مهلت امکان معامله برای این صندوق از اول آبان فراهم می‌شد که تا کنون این اتفاق نیافتاده است.
بعضی گمانه زنی‌ها حکایت از آن داشت که علت تاخیر در بازگشایی این نماد، بازدهی منفی بوده؛ حامیان این عقیده می‌گویند پس از پایان پذیره نویسی ارزش صندوق کاهش یافت.
پیشتر البته اعلام شده بود در آبان ماه امکان معامله این سهام برای “برای افرادی که از طریق کارگزاری این صندوق را خریده بودند” وجود دارد که این اتفاق نیافتاد.
“پالایشی یکم” باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، تبریز، اصفهان و بندرعباس است که دومین صندوق قابل معامله دولتی محسوب می‌شود.
اولین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی ملقب به “دارا یکم” متشکل از بانک های صادرات، ملت، تجارت و شرکت‌های بیمه البرز و اتکایی امین بود.
عرضه صندوق قابل معامله پالایشگاهی با کش و قوس فراوانی همراه بوده است.
تابستان امسال عرضه سهام پالایشگاهی به طور ناگهانی منتفی شد و دلیل آن عدم “آمادگی زیرساخت‌ها” و “ایجاد نشدن صندوق مربوطه” اعلام شد.
این لغو موج منفی به بازار سرمایه فرستاد و باعث افزایش صف فروش و افت بورس شد؛ با این اتفاق شاخص کل بورس تهران ۶۵ هزار واحد افت کرد.
بعد از این اتفاق وزارت اقتصاد و نفت در این زمینه به تفاهم رسیدند و وزارت نفت ایران دستور داد که این صندوق تشکیل شود.
قانون بودجه امسال (۱۳۹۹) به دولت ایران اجازه داده تا باقیمانده سهام دولت در شرکت‌ها را از طریق صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) عرضه کند.
با مصوبه هیات وزیران، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با پذیره نویسی واحدهای سرمایه گذاری، بخشی از سهام خود را از طریق سازمان خصوصی سازی واگذار می‌کند.
شرکت بورس اوراق بهادار تهران درنیمه شهریور، معامله نمادهای این چهار پالایشگاه را ممنوع کرد و گفت این نمادها تا ۲۶ شهریورماه باید گزارش مالی از وضعیت خود با توجه به فرمول جدید قیمت‌گذاری ارائه دهند.
در فرمول جدید، قیمت خوراک از قیمت نفت فوب خلیج‌فارس به سبد صادراتی نفت ایران تغییریافته بود.
این پالایشگاه‌ها البته چند روز پس از توقف نماد خود گزارش‌های مالی خود را اعلام کردند اما شرکت بورس تصمیم گرفت همچنان آن‌ها را متوقف نگه دارد.
با کاهش درآمدهای نفتی ایران و افت صادرات دولت ایران در صدد بوده نقدینگی را به بورس هدایت کند؛ عرضه صندوقهای قابل معامله دولتی یکی از روشهای جبران کسری بودجه دولت است.
محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران چندی پیش گفته بود که کمتر از ۶ درصد از درآمدهای نفتی ایران محقق شده اما “قریب به ۱۶ هزار میلیارد تومان در چهار ماه گذشته، توانسته‌ایم سهام واگذار کنیم که تا حدودی کسری عدم تحقق درآمد ناشی از فروش نفت را جبران کرده است.”
شاخص کلی بورس اوراق بهادار تهران در اولین روز کاری سال (۵ فروردین) بیش از ۵۰۸ هزار بود که ظرف مدت ۴ ماه چهار برابر شد و در مرداد ماه به بالای ۲ میلیون واحد رسید.
این رشد در شرایط رکود و تعطیلی بسیاری کسب و کارها به دلیل شیوع کرونا اتفاق افتاد که تولید کاهش یافته بود.
در هفته‌های اخیر اعتراضاتی توسط سهامداران مالباخته برگزار شده است.
بی بی سی: