کشتی تجاری ایرانی در شرق دریای مدیترانه دچار سانحه شد
بامداد پنجشنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۹، یک موشک به عرشه کشتی کانتینربر ایرانی «شهرِکرد» در شرق دریای مدیترانه و در نزدیکی آبهای سرزمینی سوریه برخورد کرد که منجر به تخریب چند کانتینر و آتشسوزی مختصر شد. تصاویر به دست آمده از کانتینرهای آسیب دیده حاکی از آن است که احتمالا این حمله با موشک هوا به سطح فاقد کلاهک جنگی قوی و یا راکت توپخانهای هدایت دقیق بدون کلاهک جنگی انجام شده است. با توجه به نزدیک بودن محل رخداد با آبهای سرزمینی اسرائیل به نظر میرسد که این حمله از سوی ارتش این کشور و به تلافی حمله نیروی دریایی سپاه به کشتی تجاری اسرائیلی «هلیوس رِی» (Helios Ray) در آبهای سرزمینی عمان در روز ۸ اسفند صورت گرفته باشد.
پس از تکمیل تحقیقات هیات اعزامی اسرائیلی به دوبی در رابطه با حمله به کشتی تجاری اسرائیلی ، مقامات اسرائیلی منجمله رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور، ژنرال آویو کوخای، و نخست وزیر بنیامین نتانیاهو، جمهوری اسلامی را عامل این حمله معرفی کردند و تهدید به حملات تلافیجویانه کردند. ساعاتی پس از سخنرانی آقای نتانیاهو در این زمینه، روز دهم اسفند ارتش اسرائیل با شلیک دهها موشک بالیستیک نقطهزن و موشکهای کروز پرتاب شده از جنگنده های اف-۱۶دی و آی چند هدف متعلق به سپاه قدس را در منطقه سیده زینب در جنوب دمشق مورد حمله قرار داد. گفته شد این نخستین و سریعترین پاسخ اسرائیل به حمله سپاه به کشتی تجاریاش بود.
اما همانطور که انتظار میرفت پاسخ اصلی اسرائیل به حمله سپاه به کشتی تجاریاش از نوعی مشابه است و به گونهای صورت گرفته که منجر به آسیب شدید به کشتی تجاری شهرکرد نشود و گزندی به خدمه آن وارد نکرده است. دقیقا مشخص نیست که پاسخ جمهوری اسلامی به این حمله چه خواهد بود و آیا تلاشی برای مخفی نگه داشتن خبر آن صورت خواهد گرفت یا خیر. تا زمان تهیه این گزارش، تنها رسانههای سوری خبر مربوط به انفجار در این کشتی ایرانی را منتشر کردند و تصاویر مربوط به آن نیز از سوی خبرنگاران وابسته به رسانههای حکومتی در فضای مجازی منتشر شده است، بدون آن که مقامات جمهوری اسلامی یا رسانههای رسمی سخنی از آن به میان آورده باشند.
امنیت کشتیهای ایرانی
حمله نیروی دریایی سپاه به کشتی تجاری هلیوس رِی در آبهای سرزمینی عمان در هشتم اسفند بیش از آن که منجر به نگرانی مقامات اسرائیلی شود و مانع از تردد کشتی هایشان در آبراههای جنوبی ایران شود، امنیت دهها کشتی نظامی و غیرنظامی ایرانی را که در آبهای بین المللی در حال تردد هستند به خطر انداخته است. گرچه انفجار در کشتی شهرکرد آسیب چندانی به آن نزد و منجر به مجروح شدن یا کشته شدن خدمه ایرانی آن نشد اما تکرار و تداوم حملات نیروی دریایی سپاه به کشتی های تجاری اسرائیلی در آبهای جنوبی ایران و یا دریای سرخ میتواند نشدید حملات متقابل اسرائیل را در پی داشته باشد و آسیبهای سنگینی به صنعت کشتیرانی ایران وارد کند.
تجربه منفی ایران در جنگ نفتکشها در جریان جنگ هشتساله فرسایشی ایران و عراق نشان میدهد که صنعت کشتیرانی ایران در برابر حملات کشورهای خارجی بسیار آسیبپذیر است و اخلال در آن میتواند آسیب سنگینی به اقتصاد ایران وارد کند. در طول جنگ، صادرات نفت و صنایع پتروشیمی ایران به دلیل حملات پی در پی جنگنده های میراژ اف.1ئی کیو-5 و 6 نیروی هوایی عراق به نفتکشهای حامل نفت ایران با استفاده از موشکهای ضد کشتی اگزوسه با اخلال شدیدی مواجه شد و منجر به کاهش شدید درآمدهای نفتی ایران شد و کشور را از پرداخت هزینههای سنگین جنگ عاجز کرد.
نیروی دریایی ارتش و سپاه فاقد تواناییهای لازم برای مقابله با تهدیداتی هستند که میتواند برای کشتی های تجاری ایرانی در سراسر جهان از سوی نیروی دریایی اسرائیل ایجاد شود. بهخصوص اگر این حملات از سوی زیردریایی کلاس دلفین اسرائیل باشد که حدود سه ماه است در آبهای جنوبی این کشور در شمال دریای سرخ و نزدیکی بندر ایلات مستقر شده است و روزانه چند ماموریت شناسایی برای رصد فعالیتهای سپاه پاسداران در نزدیکی آبهای سرزمینی یمن انجام میدهد.
کشتی تجاری شهرکرد
به دنبال بهبود روابط سیاسی ایران و ترکیه پس از کودتای نافرجام ارتش ترکیه علیه رئیس جمهور اسلامگرای این کشور، جمهوری اسلامی به دولت اردوغان برای دور زدن تحریمها کمک رساند و متعاقبا کشتی شهرکرد برای حمل غیرقانونی تسلیحات از ترکیه، بلغارستان و سودان به مصراته برای استفاده شبه نظامیان اسلامگرای دولت وفاق ملی مورد حمایت ترکیه به اجاره دولت ترکیه درآمد. در تاریخ 3 اردیبهشت ۱۳۹۸، این کشتی کانتینربر ایرانی در بندر مصراته پهلو گرفت. پس از آن رسانه های لیبیایی حامی مجلس نمایندگان لیبی در طبرق و ارتش ملی لیبی به رهبری فیلد مارشال خلیفه حفتر اخبار حمل تسلیحات از ترکیه به لیبی از سوی این کشتی را منتشر کردند. پس از آن چند فیلم تهیه شده از سوی کارکنان بندر از محموله تسلیحاتی این کشتی افشا شد. چند روز بعد این کشتی بندر مصراته را ترک کرد و به ترکیه بازگشت و به علت فشارهای دولت آمریکا دیگر دولت ترکیه از شهرکرد برای ارسال سلاح به لیبی استفاده نکرد.
کشتی تجاری شهر کرد دومین کانتینر بر اقیانوسپیمای ساخته شده در مجتمع کشتیسازی و صنایع فراساحل ایران در بندرعباس است. ۱۸۷ متر طول، ۳۰ متر عرض، پنج متر ارتفاع، و قابلیت حمل ۲۲۰۰ کانتینر را دارد. در سوم مرداد ۱۳۹۸ این کشتی به علت آتش سوزی در عرشه دچار سانحه شد. این کشتی پنج روز قبل از این سانحه بندرعباس را ترک کرده بود و بنا بود روز ۵ مرداد آن سال از کانال سوئز عبور کند. پس از بروز این سانحه برای شهرکرد، خدمه کشتی تصمیم به بازگشت به بندرعباس برای تعمیر آن گرفتند. حدود یک هفته پس از این سانحه این کشتی به بندرعباس رسید.
تصاویر به دست آمده از سانحه بامداد پنجشنبه برای این کشتی حکایت از آن دارد که برخلاف اتفاقی که برای آن در مرداد سال گذشته رخ داد، آسیب وارده به آن ناشی از انفجار یک کانتینر به علت برخورد یک پرتابه از آسمان است، پرتابهای که ممکن است یک موشک هوا به سطح کوچک چون نمرود شلیک شده از پهپادهای تهاجمی هرمس-۹۰۰ نیروی هوایی اسرائیل و یا یک راکت توپخانهای فاقد کلاهک جنگی باشد.