کلید بازار دست کیست؟ وزیر می‌گوید ستاد تنظیم بازار اختیاری در رابطه با تنظیم بازار ندارد
تقاضا برای مواد غذایی نســبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد افت داشته است و ۵ هزار تن میوه روی دست بارفروشان مانده است.
یکی از خیابان های تهران در نوروز
کمتر از یک هفته به تغییر حال و هوای سال قدیم و ورود به سال جدید و نوروز و عید مانده است، ولی هنوز کسی نمی‌داند که سفره خالی هفت سین و مراسم بدون سبزی پلو و ماهی شب عید و میز خالی از آجیل و شیرینی و میوه سال نو قشر بزرگی از مردم در ایران که در دو سال گذشته از طبقه متوسط به فقیر و از فقیر به فقیرتر رجعت داده شده‌اند، چطور پر خواهد شد. حالا سال بدون هیچ سور و ساتی نو می‌شود و نه مبارک سحری بوده که فرخنده شبی در پی آن بیاید و نه از شهد و شکر خبری است که مردم از بند غم ایام نجات پیدا کنند.
حال و هوای عید در بازارها نیست. شلوغی هست، مردم هستند و مواد خوراکی هم در بازارها هست، ولی مردم قدرت خرید آن را ندارند. با دست خالی از کیسه‌های میوه و شیرینی و آجیل برمی‌گردند، ولی در ازای آن کرونا به خانه می‌آورند.
آن‌هایی هم که اندک خریدی می‌کنند، خیلی محتاط و بدون دست و دلبازی به سمت میوه و آجیل و شیرینی می‌روند. به گفته اتحادیه بارفروشان، مردم میوه را دانه‌ای می‌خرند، چون پول خرید میوه کیلویی را ندارند.
دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران نیز در روزهای گذشته از کاهش شدید تقاضا برای خرید مواد غذایی نسبت به مدت مشابه سال قبل خبرداده است. روزنامه همشهری به نقل از قاسمعلی حسنی می‌نویسد: «کاهش قدرت خرید باعث شــده تقاضا برای مواد غذایی نســبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد افت داشته باشد.» به گفته او، «در توزیع بیشــتر محصولات، ازجمله برنج و چای، نه تنها مشکلی وجود ندارد، بلکه حتی بازار این کالاها با رکود شدیدی هم مواجه است؛ یعنی کالا وجود دارد اما مشتری نیســت.»
اکبر یاوری، عضو هیأت مدیره اتحادیه بارفروشان، نیز به تجارت نیوز گفته است که بر خلاف اسفند ماه سال گذشته بیش از پنج هزار تن میوه در میدان موجود است، ولی کسی میوه نمی‌خرد. یعنی ۵ هزار تن میوه روی دست بارفروشان مانده‌است.
او توضیح داده است: «قدرت خرید مردم پایین آمده و حتی مردم پول خرید میوه شب عید را هم ندارند.»
اکبر یاوری با اشاره به کاهش ۳۰ درصدی تقاضا برای خرید میوه در بازار به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی مردم، می‌گوید، «اگر به میوه فروشی‌ها سر بزنید، اشکتان درمی‌آید وقتی می‌بینید شهروندان تهرانی میوه را دانه‌ای می‌خرند.» شرایط در سایر استان‌ها و شهرهای ایران بهتر از این نیست.
یدالله صادقی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، ۱۲ اسفند با اعلام این که میوه گران نمی‌شود، به ایسنا گفت که براساس تصمیمات ستاد تنظیم بازار دراستان تهران، برای تنظیم بازار میوه و مرکبات ایام پایانی سال، بالغ بر ۴۰ هزار تن پرتقال و سیب با قیمت‌های مصوب آماده توزیع است. ولی گزارش‌های داخل ایران از گران شدن میوه و سایر اقلام خوراکی ،حتی در همین چند روز مانده به نوروز، خبر می‌دهند.
قیمت بالای کالاهای مصرفی، از جمله گوشت، مرغ، و ماهی در برخی مناطق و شهرهای ایران، موجب شده است که تقاضا برای خرید این اقلام با افت شدید مواجه باشد. یعنی سبزی‌پلو و ماهی شب عید هم از سفره‌های عید امسال پریده است. روغن هم همچنان کمیاب است و نابسامانی در بازار عرضه آن وارد پنجمین ماه خود می شود.
به نظر می رسد هنوز زمان آن نرسیده که مسئله معیشت و اقتصاد، الویت اول کشور باشد. نه تنها در مورد اقلام خوراکی، که در بازار طلا هم شرایط به همین وخامت است. به گفته نادر بذرافشان، دبیر هیأت مدیره اتحادیه طلا، تقاضا برای خرید طلا هم به شدت کاهش یافته است و مردم تماشاچی ویترین طلافروشی‌ها شده‌اند.
معاونت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های مرتبط با بخش بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت، مانند سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، شرکت بازرگانی دولتی ایران، و سازمان توسعه تجارت ایران، از جمله نهادهای مکلف به نظارت و تنظیم بازار هستند که همگی زیرنظر وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت می‌کنند؛ ولی این نکته کلیدی که «کلید تنظیم بازار» دست کیست، مشخص نیست.
با انتشار گزارش‌ها درباره افزایش قیمت کالاها و گرانی‌ها در آستانه نوروز، علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، اذعان کرد که ستاد تنظیم بازار، اختیاری در رابطه با تنظیم بازار ندارد. تجارت نیوز از قول وزیر «صمت» نوشته است که هیچ ابزاری برای اعمال نظارت بر بازار کالاهای مختلف در دست این ستاد [ستاد تنظیم بازار] نیست. پس مسئول کیست؟ روشن نیست.
به استناد مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به منظور اداره کارگروه تنظیم بازار و برقراری هماهنگی‌های لازم برای اجرای موثر تصمیمات کارگروه و سایر امور، دبیر کارگروه تنظیم بازار از سوی وزیر «صمت» منصوب می‌شود. علیرضا رزم حسینی، اول آبان ۱۳۹۶عباس قبادی را به عنوان دبیر کارگروه تنظیم بازار کشور منصوب کرد. در حکم عباس قبادی آمده است: «امید است با بهره‌گیری از ظرفیت‌های کلیه دستگاه‌های عضو کارگروه و تشکل‌های توانمند غیردولتی و روش‌های نوین تامین مدیریت، سیستم‌های هوشمند کنترل و نظارت بر بازار، مساعی لازم را برای حفظ تعادل و آرامش مصرف با رویکرد حمایت توأمان از تولیدکنندگان در سال جهش تولید و مصرف کنندگان در شرایط حساس کنونی در حوزه کالاهای اساسی، حساس و ضروری صنعتی، معدنی، کشاورزی و خدمات مورد نیاز جامعه، معمول نمایید.»
با این حال، در سال‌های پس از آن، هیچ یک از موارد مورد نظر آقای وزیر به انجام نرسید و اکنون در تازه‌ترین اظهار نظرش، رزم‌حسینی می‌گوید ستاد تنظیم بازار اختیاری در رابطه با تنظیم بازار ندارد.