در حالی که کارزار رسمی انتخابات در ایران از تاریخ ۴ خرداد آغاز شده است، گزارشگران بدون مرز (RSF) باردیگر نبود اطلاعرسانی مستقل، سانسور تحمیل شده بر رسانهها و تهدید روزنامهنگاران از سوی رژیم را محکوم میکند.
با چینش نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان قانون اساسی که اصلیترین افراد آن را رهبر انقلاب اسلامی علی خامنهای به شکل مستیقیم و یا غیر مستقیم منصوب میکند، امیدی به برگزاری انتخابات روشن و شفاف و منصفانه ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ نیست.
اما رژیم تنها به برگزاری مضحکهای به نام انتخابات بسنده نکرده است که سانسوری همه جانبه را نیز بر رسانهها اعمال میکند و با احضار و تهدید روزنامهنگاران و شهروند خبرنگارانی که در رسانهها و یا شبکههای اجتماعی در باره انتخابات و یا برخی نامزدها ابراز نظر کردهاند، آنها را از ایفای نقش اطلاع رسانی مستقل و آزاد باز میدارد. از تاریخ ۶ خرداد تاریخ آغاز ثبت نام نامزدها برای انتخابات، RSF دستکم ۴۲ مورد احضار و تهدید را بدست دادستانی و ماموران وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران برشمرده است. ممنوع کردنهایی چون « تشویق به رای ندادن و انتقاد از انتخابات» و یا « انتقاد از ابراهیم رییسی» روحانی نزدیک به علی خامنهای و رییس کنونی دستگاه قضایی و نامزد ریاست جمهوری به رسانهها و روزنامهنگاران ابلاغ شده است که خود روشنگر چگونگی برگزاری انتخابات است.
رضا معینی مسئول دفتر افغانستان و ایران RSF در این باره می گوید : « جمهوری اسلامی ایران هیچگاه ماده ۲۵ میثاق جهانی حقوق مدنی و سیاسی که « تضمین کننده بیان آزادانه اراده انتخاب کنندگان باشد» و همچنین ماده ۱۹ این میثاق که تضمین آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات و پیششرطی است که رای دهندگان باید از آن برای انتخاب بهرهمند شود، رعایت و اجرا نکرده است. ایران از سال ۱۳۵۴ امضا کنندگان این میثاق است. با تهدید روزنامهنگاران، سانسور رسانهها، مسدود سازی سایتهای اطلاعرسانی و شبکههای اجتماعی و سرکوب اندیشههای منتقد نمیتوان انتخاباتی دمکراتیک و شفاف برگزار کرد.»
در حالی که خبرگزاریهای حاضر در کشور نمیتوانند موضوعهای حساس را پوشش دهند و مجبور به رعایت خطوط قرمز خودسرانه و تحمل شدهی رژیم هستند، پوشش انتخابات از سوی رسانههای خارجی داوی جدی برای حکومت است. سالهاست که کمیتهای متشکل از نمایندگان وزارت اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزرات خارجه خبرنگاران خارجی را برای ورود به ایران گزینش میکنند. بنا بر اطلاعات گردآوری شده از سوی RSF شماری از درخواستهای ویزای روزنامهنگارانی که نوشته یا برنامه ای با محتوای انتقادی در باره رژیم نوشته و تهیه کردهاند، از سوی سفارتخانههای جمهوری اسلامی رد شده است.
شماری از خبرنگاران خارجی که ویزای خود را دریافت کردهاند، « دعوت شدهاند» در یک هتل خاص اقامت کنند. این خبرنگاران نه تنها از سوی وزارت ارشاد و نهادهای امنیتی زیر نظرداشت هستند که از سوی آژانس های خدماتی تحمیل شده از سوی وزارت ارشاد نیز مهار میشوند. همزمان بسیاری از خبرنگاران بخشهای فارسی زبان رسانههای جهانی و یا شبکههای تلویزیونی و سایتهای اطلاعرسانی مستقل در خارج از کشور بدست نهادهای امنیتی و دستگاه قضایی تهدید شدهاند.
جمهوری اسلامی ایران در ردهبندی جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۲۱ گزارشگران بدون مرز از میان ١٨٠ کشور جهان در رده ۱۷۴ قرار دارد.
سایت سازمان گزارشگران بدون مرز:
گزارشگران بدون مرز از احضار و تهدید روزنامهنگاران در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ خبر داد
سازمان گزارشگران بدون مرز با اشاره به دستکم ۴۲ مورد احضار و تهدید روزنامهنگاران توسط اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات و دادستانی در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، نبود اطلاعرسانی مستقل، سانسور تحمیلشده بر رسانهها و تهدید روزنامهنگاران از سوی حکومت ایران را محکوم کرد.
این نهاد بینالمللی روز جمعه ۲۱ خرداد با انتشار بیانیهای اعلام کرد که با تهدید روزنامهنگاران، سانسور رسانهها، سرکوب منتقدان، مسدودسازی وبسایتهای اطلاعرسانی و شبکههای اجتماعی نمیتوان انتخابات ۱۴۰۰ را به شیوهای دمکراتیک و شفاف برگزار کرد.
دعوت به تحریم «فعال و هدفمند» انتخابات در این دوره به شکلی بیسابقه گسترش یافته است. در هفتههای گذشته، برخی از نهادها و چهرههای مخالف و منتقد جمهوری اسلامی در داخل و خارج ایران در بیانیههای مختلف بر تحریم آنچه انتخابات «فرمایشی» خوانده شده، تاکید کردهاند.
در همین حال، با نزدیکتر شدن به زمان رایگیری در روز ۲۸ خرداد، فشار بر رسانهها و روزنامهنگاران داخلی و خارجی از سوی جمهوری اسلامی ایران افزایش یافته است.
در بیانیه سازمان گزارشگران بدون مرز آمده است که حکومت ایران با اعمال «سانسور همهجانبه» بر رسانهها و احضار و تهدید روزنامهنگاران و شهروند-خبرنگارانی که درباره انتخابات و یا برخی نامزدها ابراز نظر کردهاند، مانع «اطلاعرسانی مستقل و آزاد» شده است.
حسین اشتری، فرمانده پلیس ایران، ناجا هشتم خرداد دعوتکنندگان به تحریم انتخابات را «هنجارشکن انتخاباتی» خواند و ادعا کرد که با این افراد برخورد خواهد شد. احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد، نیز تحریم انتخابات در جمهوری اسلامی را معادل «خروج از اسلام» دانسته و گفته است مخالفانِ شرکت در انتخابات، «مسلمان نیستند».
از سوی دیگر، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، بهتازگی در پاسخ به سوالی درباره دادن «رای سفید» در انتخابات، فتوا داده است که این نوع رای «اگر موجب تضعیف نظام اسلامی باشد، حرام است».
سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) همچنین با تاکید بر شیوه گزینش نامزدها توسط شورای نگهبان افزوده است که در چنین شرایطی، امیدی به برگزاری «انتخابات روشن و شفاف و منصفانه» در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ نیست.
ایران بر اساس ارزیابی گزارشگران بدون مرز، از لحاظ آزادی رسانهها در میان ۱۸۰ کشور جهان، در رتبه ۱۷۴ قرار دارد.
کاهش بیاعتمادی به حکومت جمهوری اسلامی و صندوقهای رای، گسترش فقر و نارضایتی گسترده مردم از وضعیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، تداوم برخوردهای امنیتی، سرکوب شدید و خونین اعتراضات مردمی به ویژه در آبان ۹۸، پنهانکاری درباره سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی به دست سپاه، سوءمدیریت در همهگیری کرونا و رد صلاحیت گسترده نامزدها از جمله دلایلی است که برای کاهش اقبال مردم و دفاع از تحریم انتخابات مطرح شده است.