پایه پولی در بهار امسال ۹٫۲درصد بیشتر شده و بانک‌مرکزی یکی از دلایل آن را پرداخت یارانه دو هزار میلیارد تومانی برای واردات گندم عنوان کرده. این پول تنها تورم ایجاد می‌کند و مشکلی از تامین گندم حل نمی‌کند، به قدری که بعضی احتمال می‌دهند این میزان پول با اسم یارانه گندم، صرف امور دیگری شده باشد!
به گزارش تجارت‌نیوز، بانک مرکزی دیروز آمارهای کلان اقتصادی در خردادماه را منتشر کرد. گزارشی هشداردهنده که نشان می‌داد پایه پولی در سه‌ماه ابتدایی امسال رشد شدیدی داشته آن هم به علت استقراض دولت از بانک مرکزی بوده است.
پایه‌پولی در یک سال منتهی به پایان خرداد ماه امسال ۳۰٫۷ درصد رشد داشته است که ۹٫۲ درصد این رشد در همین سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ رقم خورده است.
آنطور که بانک‌مرکزی نوشته علت رشد رشد پایه پولی در خردادماه سال ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ عمدتا افزایش تنخواه خزانه و پرداخت پول به سازمان هدفمندی یارانه‌ها بوده است.
از یکسو سقف مجاز تنخواه گردان دولت با مصوبه هیئت وزیران از سه به چهار درصد رسیده است و از سویی دیگر دوهزارمیلیارد تومان به سازمان هدفمندی یارانه‌ها پرداخت شده تا به شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران پرداخت شود و با آن گندم خریداری کنند.
اگر خرید هر کیلوگرم گندم را حدود ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم با این پول می‌توان تقریبا ۲۰۰هزار تن گندم خرید. اما این میزان گندم که بهای آن را با افزایش پایه‌پولی و تورم پرداخته‌ایم، چقدر از مشکلات را حل می‌کند؟
واردت گندم ۵۶ هزارمیلیاردتومان آب می‌خورد
براساس آمار گمرک سال ۹۸ سه میلیون تن گندم وارد شده، از آنجایی که تولید ۹۹ از سال ۹۸ بیشتر نبوده احتمالا به همین میزان هم باید سال گذشته وارد شده باشد. درباره امسال هم آمار گمرکات می‌گوید فقط طی ۲ماهه فروردین و اردیبهشت سال جاری دولت یک میلیون و ۷۴۶ هزار تن گندم وارد کشور کرده است.
براساس گفته محمدشفیع ملک‌زاده، رئیس نظام مهندسی کشاورزی، به تجارت‌نیوز چیزی حدود ۱۰٫۵ تا ۱۱ میلیون تن گندم مصرفی و بین سه تا پنج میلیون تن هم نیاز ذخایر استراتژیک مورد نیاز ما است.
او می‌گوید: جمعا سالانه ۱۳ تا ۱۴ میلیون تن گندم نیاز داریم. دولت امسال نهایتا ۵ میلیون تن از کشاورزان گندم خریداری کرده است پس حداقل بیش از هشت میلیون تن دیگرگندم نیاز داریم. ولی حتی اگر هفت میلیون تن هم بخواهیم بخریم با فرض کمترین حالت و با قیمت کیلویی هشت هزار تومان به ۵۶ هزارمیلیارد تومان پول نیاز است.
شفیع‌زاده ادامه می‌دهد: با این حساب حتی اگر این دو هزارمیلیارد تومان دوباره مشمول یارانه شود و ارز ۴۲۰۰ تومان هم با آن خریداری شود بازهم کفاف نمی‌دهد. با توجه به تولید کم امسال و کمبود شدید گندم داخلی، دوهزارمیلیارد تومان هیچ است.
بنابراین آنطور که از شنیده‌ها پیداست با این که این دو هزارمیلیارد تومان نمی‌تواند تاثیری بر تامین گندم مردم داشته باشد اما تاثیر تورمی آن دیر یا زود جیب نیازمندان را نشان می‌رود.
به اسم گندم به کام دیگران!
مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی کلان، در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: با توجه به محاسبات و کم بودن حجم این پول در قیاس با نیاز کشور، احتمالا این دو هزارمیلیارد تومان برای موارد دیگری برداشت شده است. حدس می‌زنم بخش‌های دیگری به پول نیاز داشتند و با این اسم بانک مرکزی را وادار به چاپ پول کرده‌اند.
به باور این کارشناس این کار نقض غرض است چون دولت از یک طرف یارانه می‌دهد و از سوی دیگر با افزایش تورم پول از جیب نیازمندان به جیب عده‌ای خاص سرازیر می‌شود.
افقه ادامه می‌دهد: با این حال مشکل فقط بانک‌مرکزی و دولت نیست. همین حالا در ردیف‌های بودجه بسیارهزینه مازاد داریم که دولت را تحت فشار قرار داده. البته این فشارها تازه نیست، پیش از این هم این دست فشارها برای تامین بودجه برخی بخش‌ها روز دولت‌ها بوده اما وجود درآمدهای کلان نفتی مانع می‌شد که خودشان را نشان دهند. حالا چون پولی نیست و دولت به ناچار برای چاپ پول سراغ بانک مرکزی می‌رود، این موارد خودش را نشان می‌دهد و همه متوجه می‌شوند.
او در نهایت عنوان می‌کند که مقصر دانستن صرف دولت یا بانک‌مرکزی درست نیست چرا که بانک‌مرکزی یا دولت ( این دولت یا هر دولت دیگری) چندان مقصر نیستند، مساله هزینه‌های گزافی است که با فشار بخش‌های دیگر به آن‌ها تحمیل می‌شود.