دولت حسن روحانی تمام شد اما مسکن مهر تمام نشد

* «وعده» و «حمله»، چکیده فعالیت روحانی در ارتباط با پروژه مسکن مهر
رئیس جمهور سابق در این مناظره با اشاره به اینکه قرار بود، در پروژه مسکن مهر 200 هزار واحد در 10 سال ساخته شود، گفت: «واحدهای در نظر گرفته شده مسکن مهر از 200 هزار واحد به 1.5 میلیون واحد مسکونی افزایش یافت که با شتابزدگی، بدون مطالعه مکان‌یابی صحیح و رعایت اصول فنی و مهندسی و در نتیجه عیوب فراوانی اجرا شد.»

پس از پیروزی روحانی در انتخابات سال 92، تنها 4 سال بعد بار دیگر شاهد نامزدی وی در انتخابات سال 1396 بودیم. در شرایطی که جامعه این بار از حسن روحانی انتظار داشت، در مسئله مسکن از برنامه‌های خود رونمایی کند اما روحانی بار دیگر در مناظره برگزار شده برای انتخاب رئیس جمهور به جای ارائه راهکار برای این حوزه بار دیگر به طرح مسکن مهر اشاره کرد و پس از نقد چندین باره این طرح گفت:« دولت یازدهم خود را متعهد دید که این پروژه را تکمیل کند و در حال حاضر تقریبا تا پایان دولت این پروژه تکمیل خواهد شد.»

نگاهی به دوران ریاست جمهوری 8 ساله حسن روحانی در حوزه تامین اساسی‌ترین نیاز مردم نیز تفاوت چندانی با اظهارات او در مناظرات نداشته و تنها برنامه مستمر وی در این سال‌ها وعده برای اتمام پروژه مسکن مهر است. وعده‌هایی که از اتمام پروژه تا پایان دولت یازدهم شروع شد و با وعده اتمام فرآیند ساخت این پروژه در پایان دولت دوازدهم ادامه یافت و حتی تغییر سکان‌دار وزارت راه و شهرسازی نیز نتوانست، زمینه تکمیل این پروژه را فراهم نماید.

*80 درصد از خط اعتباری مسکن مهر توسط مردم به نظام بانکی بازپرداخت شد
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد پروژه مسکن مهر استفاده از خط اعتباری به منظور تامین مالی و پرداخت تسهیلات بانکی است، بر اساس اطلاعات وزارت راه و شهرسازی، خط اعتباری مسکن مهر در دولت دهم با مبلغ 45 هزار میلیارد تومان کار خود آغاز کرد. تا انتهای دولت دهم 39 هزار میلیارد تومان از 45 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده، معادل 86 درصد از مبلغ مذکور در قالب تسهیلات ساخت مسکن به خانوارهای فاقد واحد مسکونی داده شد.پس از استقرار دولت یازدهم، مبلغ 10.5 هزار میلیارد تومان از محل اقساط بازگشتی به خط اعتباری 45 هزار میلیارد تومانی اضافه شد.

با توجه به اینکه این مبلغ از محل اقساط بازگشتی تامین شد، لذا عنوان کردن این مسئله که خط اعتباری پروژه مسکن مهر 55.5 هزار میلیارد تومان است، صحیح نبوده و میزان خط اعتباری همان مبلغ 45 هزار میلیار تومان است.با گذشت 8 سال از فعالیت دولت یازدهم و دوازدهم از 45 هزار میلیارد تومان خط اعتباری به اضافه 10.5 هزار میلیارد تومان اقساط بازگشتی، تاکنون 54.5 هزار میلیارد تومن قرارداد تسهیلات با متقاضیان مسکن مهر منعقد شده و تا این لحظه 52.5 هزار میلیارد تومان از این تسهیلات به خانوارهای مذکور پرداخت شده است.

*انحراف 27 هزار میلیارد تومانی اقساط بازگشتی مسکن مهر
نکته قابل توجه پیرامون تامین مالی پروژه مسکن مهر، اقساط بازگشتی 35 هزار میلیارد تومانی این پروژه است که بر اساس مصوبه هیئت وزیران در دولت دهم قرار بود، بار دیگر در قالب تسهیلات ساخت مسکن به مردم پرداخت شود. این یعنی مردم نزدیک به 80 درصد از خط اعتباری مسکن مهر را در قالب اقساط بازگشتی به نظام بانکی برگردانند و این مبلغ باردیگر باید در قالب تسهیلات به سایر خانوارهای فاقد مسکن می‌رسید.

توجه به آمار پرداخت تسهیلات توسط دولت یازدهم و دوازدهم، تاکنون تنها 7.5 هزار میلیارد تومان از اقساط بازگشتی مسکن مهر بار دیگر در قالب تسهیلات ساخت به متقاضیان فاقد مسکن پرداخت شده و 27.5 هزار میلیارد تومان از اقساط بازگشتی پروژه مسکن مهر بر خلاف مصوبه هیئت وزیران در محل‌های به غیر از تسهیلات ساخت واحد مسکونی توسط بانک عامل مسکن در دولت یازدهم و دوازدهم هزینه شده است.بر اساس اطلاعات موجود، دو مقصد پرداخت تسهیلات خرید مسکن در قالب صندوق پس انداز یکم و همچنین پرداخت تسهیلات بین بانکی به عنوان مقصدهای 27.5 هزار میلیارد تومان اقساط بازگشتی مسکن مهر معادل 80 درصد از کل اقساط بازگشتی این پروژه نام برده می‌شود، اما بانک مسکن تاکنون اطلاعاتی پیرامون این مسئله منتشر نکرده است.

*مسکن مهر با پیشرفت 80 درصدی به دولت روحانی رسید
فارغ از مسئله تامین مالی پروژه مسکن مهر، دولت روحانی به عنوان یکی از ناتوان‌ترین دولت‌های پس از انقلاب در حوزه مسکن، تنها وعده اتمام این پروژه را بیان کرده و هیچگاه موفق به تکمیل آن نشد.بر اساس مستندات ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، تا انتهای دولت دهم که مبدع پروژه مسکن مهر بود، در تاریخ 29 مردادماه سال 1392، از 4.3 میلیون واحد در نظر گرفته شده پروژه عظیم مسکن مهر، 2 میلیون و 120 هزار واحد مسکن روستایی در قالب این پروژه آغاز شد. بر این اساس تا تاریخ مذکور 1 میلیون و 600 هزار واحد از 2 میلیون 120 هزار مسکن روستایی به طور 100 درصد به اتمام رسیده و 520 هزار واحد دیگر نیز تنها به تامین مالی نیاز داشت.
از سوی دیگر 2 میلیون و 180 هزار واحد مسکن شهری نیز به عنوان مسکن مهر در حال ساخت بوده که تا 29 مرداد ماه سال 1392، 1 میلیون و 180 هزار واحد از افتتاح شده و 1 میلیون واحد دیگر آن نیز پیشرفت 70 درصدی دارد.

بر این اساس، تا پایان دولت دهم واحدهای مسکن مهر شهری با پیشرفت 86 درصدی و واحدهای مسکن روستایی این طرح نیز با پیشرفت 75 درصدی به دولت به دولت یازدهم واگذار شد.توجه به این نکته ضروری است که تکمیل واحدهای مسکن مهر روستایی تنها به مسئله تامین مالی از منابع داخلی بانکی وابسته بوده و دولت به جز هماهنگی برای دریافت تسهیلات ساخت توسط متقاضیان نیاز به هیچ فعالیت دیگری نداشته است. جمع‌بندی آمار ارائه شده در 2 حوزه مسکن مهر شهری و روستایی پروژه مسکن مهر نشان می‌دهد، ساخت و تکمیل معادل 860 هزار واحد مسکونی معادل 20 درصد از کل واحدهای مسکن مهر به دولت یازدهم و دوازدهم واگذار شد.

*240 هزار خانوار در پایان دولت روحانی مسکن مهر خود را دریافت نکردند
در شرایطی که 80 درصد پروژه مسکن مهر در 4 ساله دولت دهم به اتمام رسیده بود اما دولت تدبیر و امید در طول 8 سال نتوانست سهم باقی‌مانده از این پروژه را به اتمام برساند. همین مسئله سبب شد تا مسئله سرپناه 860 هزار خانوار که عمدتا از دهک‌های کم درآمد جامعه بودند با مشکل جدی مواجه شده و ساماندهی بازار مسکن نیز با چالش جدی مواجه شود.

به گزارش فارس، بر اساس آخرین آمارهای رسمی تا انتهای تیرماه سال 1400، تعداد 240 هزار و 73 واحد مسکن مهر همچنان توسط دولت تکمیل نشده است. از 240 هزار 73 واحد مسکونی باقیمانده پروژه مسکن مهر، 48.6 درصد در شهرهای بالای 25 هزار نفر، 42.51 درد در شهرهای جدید و 9.41 درصد از واحدهای باقیمانده نیز در شهرهای کمتر از 25 هزار نفر واقع هستند.به طور کلی نحوه مواجه دولت روحانی و 2 وزیر راه و شهرسازی این دولت با پروژه مسکن مهر زمینه ایجاد خسارت گسترده برای مردم را مهیا کرد.

مردم فاقد مسکن در سال‌های اخیر علاوه بر تحمل تورم 700 درصدی در تامین اساسی‌ترین نیاز خود، نتوانستند، شیرینی صاحب‌خانه شدن را چشیده و حتی فرسنگ‌ها با این مسئله فاصله پیدا کردند.این شرایط در حالی رقم می‌خورد که مسکن مهر باید تا انتهای سال 94 به طور کامل به بهره‌برداری رسیده و 4.2 میلیون خانوار در قالب نزدیک به 15 میلیون نفر می‌توانستند صاحب سرپناه شوند.