به خانواده نعیماوی گفتهاند: «فکر کنید مصطفی بهخاطر کرونا جانش را از دست داده یا در تصادف کشته شده است»
برخورد با معترضان بیآب در خوزستان، پس از سرکوب خشونتآمیز اعتراضها به اشکال مختلف در این استان ادامه یافته است. منابع غیررسمی ادعا کردهاند در این استان نزدیک به هزار نفر در شهرهای شادگان، بهبهان، ایذه، سوسنگرد، ماهشهر، اهواز، دشت آزادگان، خرمشهر و آبادان بازداشت شدهاند که هنوز وضعیت آنها نامشخص است. اسامی نزدیک به ۳۰۰ نفر از بازداشتشدگان طی روزهای گذشته در فضای مجازی منتشر شده است.
نکته مهم در خصوص بازداشتهای اخیر در خوزستان متوسط سنی ۱۶ تا ۲۰ سال افراد است. همچنین یورش خانهبهخانه برای جلب افرادی که در روزهای اعتراض توسط عوامل امنیتی لباس شخصی شناسایی شده بودند و انتقال تعدادی از بازداشتشدگان دارای سابقه اعتراض قبلی یا امنیتی طبق گفته منابع مطلع به بازداشتگاههای استانهای همجوار جزء مواردی است که در اعتراضهای قبلی خوزستان کمتر سابقه داشته است.
اما موضوع بازداشتها تنها برنامه برخورد با معترضان خوزستانی نبوده است. پس از مدیریت امنیتی اعتراضها از طریق تحتفشار قراردادن شیوخ طوایف، خبرنگاران و فعالان محیطزیست، همچنین قطع و محدودکردن دسترسی به اینترنت، جدای از یورش خانهبهخانه برای بازداشت افراد و ایجاد فضای امنیتی سنگین در شهرهایی که مرکز اصلی اعتراض بودند، مشکلات زیادی برای خانواده کشتهشدگان و بازداشتشدگان از سوی دستگاههای مختلف انتظامی، نظامی و امنیتی ایجاد شده است.
یکی از نزدیکان «مصطفی نعیماوی» جوان ۲۶ سالهای که در شادگان توسط عوامل امنیتی کشته شد به ایندیپندنت فارسی گفت، «به خانواده او اجازه برگزاری مراسم تشیع و حضور بر سر خاک مصطفی را ندادهاند. همچنین آنها را تهدید کردهاند که هرگونه رفتاری که باعث برهمخوردن نظم عمومی و ایجاد دردسر امنیتی شود، مشکلاتی برای دیگر اعضاء خانواده ایجاد خواهد کرد.»
این منبع مطلع گفت به خانواده نعیماوی گفتهاند: «فکر کنید مصطفی بهخاطر کرونا جانش را ازدستداده یا در تصادف کشته شده است.»
چندی پیش ویدئویی در خبرگزاری فارس منتشر شده بود که در آن شخصی بهعنوان نماینده خانواده «قاسم خضیری» ضمن تایید خبر کشتهشدن او به ضرب گلوله در جریان اعتراضهای آب گفته بود: «ضارب را شناسایی نکرده، قبل از کشتهشدن به خانه رسیده و فعالیت در پایگاه بسیج محل اقامت داشته است.» پس از پیگیری خبرنگار ایندیپندنت و گفتگو با منابع محلی اینطور عنوان شد که خانواده خضیری تحتفشار نیروهای امنیتی خوزستان و با فشار بر شیوخ طایفه ایشان، ناچار به پذیرش حضور اجباری پشت دوربین و تأیید مطالبی در خصوص کشتهشدن او شدهاند. تلاش برای گرفتن اظهارات اجباری از خانواده کشتهشدگان در اعتراضها توسط دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی در سالهای قبل نیز مسبوق به سابقه بوده است.
طبق گفته نزدیکان ناصر، او بهقصد شرکت در اعتراضهای مردمی به مشکل آب از خانه خارج شده و بنا به گفته شاهدان به ضرب گلوله نیروهای امنیتی کشته شده است. تلاشهایی هم برای گرفتن وسائل شخصی و گوشی تلفن همراه فرد مقتول جهت شناسایی همراهان و دوستان او انجام شده که خانواده حاضر به انجام آن نشدهاند.
خانواده «هادی بهمنی» نوجوان ۱۷ سالهای که در اعتراضهای آب استان خوزستان در شهر ایذه به ضرب گلوله نیروهای امنیتی در ۲۹ تیرماه کشته شد نیز با وجود صدور مجوز خاکسپاری از روز بعد اعتراضها از سوی دستگاههای امنیتی برای عدم برگزاری هرگونه مراسم در منزل و رفتوآمد وابستگان تحتفشار شدید قرار داشتهاند.
اما در مورد اعتراضهای خوزستان برنامه امنیتی انجام شده برای کنترل در چند مرحله طرحریزی شد. در مرحله نخست تلاش شد با متهم کردن معترضان به استفاده از اسلحه و وابستگی به گروههای مسلح مخالف جمهوری اسلامی و جداییطلب و ایجاد رعب و وحشت از یک سو و دادن وعده حل مشکل، اعتراضها کنترل شود.
در جریان این روند برخی افراد و برخی چهرهها که خود را مدافع حقوق بشر معرفی میکنند با انتشار اخبار جعلی و بدون سند ورود محموله اسلحه از غرب کشور به خوزستان و حضور افراد وابسته به سازمان مجاهدین خلق و گروههای جداییطلب در اعتراضها بهنوعی در تحقق این برنامه به دستگاه امنیتی کمک رساندند. موج نخست بازداشت معترضان در خوزستان و برخورد با آنها موج دوم یورش خانهبهخانه برای بازداشت آنها با بهانههای بالا بیشتر در جنوب خوزستان انجام شد.
اما با گسترش دامنه اعتراضها به شهرهای شمالی و غیرعربنشین خوزستان این سناریوی امنیتی بهصورت کامل محقق نشد. در مرحله بعد حضور گسترده نیروهای نظامی و امنیتی از استانهای هم جوار با تجهیزات نظامی سنگین برای کنترل اعتراضها و بازگشایی مقطعی خروجی سدها در برنامه قرار گرفت.
یکی از کارکنان سازمان آب و برق استان خوزستان دراینخصوص به خبرنگار ایندیپندنت فارسی گفت: «از روز اول اعتراضها گفته شد بازداشت چند مسئول و انتشار وسیع اخبار رسیدن آب به خوزستان بخش مهمی از برنامه حل این معضل تا پیش از مراسم تنفیذ رئیسجمهور باید باشد. روابطعمومی همه سازمانهایی که بهنوعی در این حوزه فعالیت داشتند مأمور تهیه فیلم و عکس از رسیدن آب و انتشار گسترده آن در فضای مجازی شدند.»
وی در ادامه گفت: «در حال حاضر در بخشهای مختلف استان وضع تنش آبی بحرانی است. اما زیر اخبار کشتههای کرونا و پس از بازداشت گسترده و سرکوب مردم کسی دیگر در مورد آن صحبتی نمیکند.»
بازداشت خبرنگاران و مسئولین رسانههایی که پیش از اعتراضهای آب و حین آن اقدام به انتشار تصاویر وضعیت مناطق درگیر تنش آبی کرده بودند نیز بخش دیگری از برنامه امنیتی سرکوب بود. برای مثال «رسانه عصر جنوب» که کانال اطلاعرسانی آن در تلگرام طی دو سال گذشته منبع اصلی انتشار اخبار خوزستان بهخصوص جنوب این استان بود، از هفته نخست اعتراضها ابتدا غیرفعال و سپس از دسترس خارج شد.
تحقیق و بررسی ایندیپندنت فارسی نشان میدهد که از بین ۷۰۰ روستا و ۱۰ شهر درگیر تنش آبی در هفته نخست اعتراضها با آبرسانی از طریق تانکر مشکلات نیمی از این مناطق تا حدود زیادی حل شد که بهمرور طی روزهای گذشته با قطع ارسال آب دوباره شرایط آنها به حال قبل بازگشته است.
یکی از شیوخ دشت آزادگان گفت: «اوضاع روستاها واقعا سخت است. کسی هم نمیتواند کاری کند. مردم هم از وضع کرونا ترس دارند و هم اینکه تا کسی اعتراض میکند شبانه او را میبرند.»
حال خوزستان خوب نیست. مردم این استان احساس میکنند به حال خود رها شدهاند و کسی هم نمیتواند برای آنها کاری انجام دهد. فقر و بیکاری در غنیترین استان ایران این روزها بیداد میکند.