– دولت ترکیه از هجوم پناهجویان افغان به این کشور از طریق ایران، نه تنها به عنوان مشکلی در داخل شهرهای خود بلکه در ارتباط با تعهداتش نسبت به اتحادیه اروپا نیز به شدت نگران است.
-روزنامه «جمهوریت» ترکیه: نیروهای ویژه پلیس بطور ۲۴ ساعته در حال گشت در مرز ایران و ترکیه هستند و از آنجا که عبور و مرور غیرمجاز اغلب در تاریکی هوا انجام می‌شود دیوار مرزی مجهز به دوربین‌های حرارتی شده است.
-خبرگزاری «آناتولی»: هرچند موج مهاجرت از افغانستان هنوز به مقیاس وسیع نرسیده اما شرایط به نحوی پیش می‌رود که پتانسیل تبدیل شدن به مهاجرتی گسترده را دارد چنانکه حتا شاید به روابط جمهوری اسلامی و دولت ترکیه آسیب برساند.
– یک روزنامه‌نگار ایرانی که هفت سال است در ترکیه پناهنده شده به کیهان لندن می‌گوید: «دولت ترکیه احتمالاً پیش‌بینی کرده که با قدرت گرفتن ابراهیم رئیسی در ایران سرکوب فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران تشدید می‌شود و طبیعی است که تعداد پناهجویان ایرانی که مجبورند غیرقانونی از مرز عبور کنند بیشتر می‌شود.»
همزمان با بالا گرفتن بحران در افغانستان، دولت ترکیه در حال تقویت امنیت مرزهای شرقی خود با ایران است و رسانه‌های این کشور بطور روزانه پیشرفت‌ها در مورد ساختن دیوار مرزی و وضعیت نیروهای مستقر در آن نواحی را پوشش خبری می‌دهند.
روزنامه «جمهوریت» جمعه ۲۰ اوت (۲۹ امرداد) گزارش داد دیواری در کل خط مرزی ۲۹۵ کیلومتری با ایران با هدف تأمین امنیت مرزهای ترکیه و ایران، جلوگیری از عبور غیرقانونی و قاچاق و جلوگیری از نفوذ تروریست‌ها در حال ساخت است.
این دیوار که از مرز ایران در منطقه چالدران تا دغوبایزید امتداد دارد مجهز به برجک‌های دیده‌بانی هوشمند است.
نیروهای ویژه پلیس بطور ۲۴ ساعته در حال گشت در مرز ایران و ترکیه هستند تا از ورود مهاجران غیرقانونی جلوگیری کنند. از آنجا که عبور و مرور غیرمجاز اغلب در تاریکی هوا انجام می‌شود دیوار مرزی مجهز به دوربین‌های حرارتی است و منطقه همچنین زیر پوشش پهپادهایی قرار دارد که امکان رصد آن نواحی را در تاریکی دارند.
خبرگزاری «آناتولی» می‌نویسد مرز ایران پس از سوریه به دومین منطقه‌ای تبدیل شده که ترکیه می‌تواند در معرض موج مهاجرت قرار گیرد. اگرچه ایران از نظر امنیت مرزی و کنترل مقامات مرکزی در استان‌های مجاور قابل مقایسه با سوریه نیست، اما چند سالی است که افغان‌ها به صورت دستجمعی از اورمیه، سلماس و خوی در استان آذربایجان غربی در ایران به ترکیه می‌آیند.
در این گزارش تأکید شده با اینکه ساختن دیوار مرزی و تجهیزات آن بسیار پرهزینه است اما اینها تدابیری برای آینده به شمار می‌رود و ترکیه خود را برای بی‌ثباتی احتمالی در منطقه آماده می‌کند.
هرچند سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفته بود که «از ساخت این دیوار مرزی استقبال می‌کنیم» اما حسن روحانی رئیس پیشین دولت جمهوری اسلامی گفته بود «دوره ساخت دیوار به پایان رسیده است!» عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست نیز گفته بود ساخت این دیوار به محیط زیست آسیب می‌زند.
بخشی از مهاجران افغان در ترکیه کسانی هستند که به خاطر شرایط بد اقتصادی در ایران تصمیم گرفتند به این کشور بروند. اغلب آنها قصد ماندن در ترکیه را ندارند و به دنبال آن هستند که به کشورهای اروپایی پناهنده شوند و همین موضوع تعهدات دولت ترکیه در برابر اتحادیه اروپا را به چالش می‌کشد. قدرت گرفتن طالبان در افغانستان از دو سال پیش یک تأثیر دومینویی ایجاد کرد. شماری از افغان‌ها به ایران آمدند و گروه دیگری از ایران روانه ترکیه شدند و بسیاری از آنها با این هدف که به اروپا بروند.
خبرگزاری آناتولی به افغان‌هایی اشاره می‌کند که دولت تهران آنها را تشویق کرده تا کشورشان را ترک کنند اما نتوانستند حداقل شرایط زندگی را فراهم کنند و دوباره مجبور به مهاجرت شدند. در حال حاضر نیز احتمال حرکت میلیونی افغان‌ها به ایران وجود دارد. اما افغان‌های مقیم ایران نیز وقوع بدترین سناریو را پیش‌بینی کرده و به ترکیه سرازیر شده‌اند.
هرچند موج مهاجرت از افغانستان هنوز به مقیاس وسیع نرسیده اما شرایط به نحوی پیش می‌رود که پتانسیل تبدیل شدن به مهاجرتی گسترده را دارد چنانکه حتا شاید به روابط جمهوری اسلامی و دولت ترکیه آسیب برساند.
با افزایش فشارهای سیاسی و تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی در دوران دونالد ترامپ مقامات حکومت ایران از جمله حسن روحانی و عباس عراقچی آشکارا تهدید کرده بودند راه مواد مخدر و پناهجو را به سمت اروپا باز خواهند کرد؛ راهی که ناچار از ترکیه می‌گذرد!
یک روزنامه‌نگار ایرانی که هفت سال است در ترکیه پناهنده شده و نخواست نامش فاش شود به کیهان لندن می‌گوید «دولت ترکیه اعلام کرده ساخت دیوار مرزی مربوط به جلوگیری از ورود پناهجویان افغان و تروریست‌هاست اما نباید فراموش کرد که ده‌ها فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی از طریق زمینی از ایران گریخته و به ترکیه آمده و اعلام پناهندگی کرده‌اند. دولت ترکیه احتمالاً پیش‌بینی کرده که با قدرت گرفتن ابراهیم رئیسی در ایران سرکوب فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران تشدید می‌شود و طبیعی است که تعداد پناهجویان ایرانی که مجبورند غیرقانونی از مرز عبور کنند بیشتر می‌شود.»
این روزنامه‌نگار همچنین می‌گوید: «به نظر می‌رسد مذاکرات وین بی‌نتیجه مانده و این یعنی ادامه تحریم‌ها و تشدید مشکلات اقتصادی که خود از عوامل اصلی مهاجرت از جمله مهاجرت غیرقانونی است.»
گیهان لندن: